Podatek trzeba zapłacić nie tylko od gotówki

Ustawa o PIT nakazuje opodatkowanie także tzw. przychodów z innych źródeł. O większości podatnicy dowiedzą się z formularzy PIT-8C.

Są one przekazywane podatnikom do końca lutego. Może więc warto poczekać ze złożeniem zeznania, aby się nie narazić na jego korygowanie. Przychody z innych źródeł mogą być bowiem związane z bardzo różnymi sytuacjami i o niektórych możemy nie pamiętać.

Często występującym dochodem jest zwrot kosztów wymiany okien przez spółdzielnię mieszkaniową. Po zakończeniu roku powinna więc ona przesłać lokatorowi PIT-8C z kwotami, które mu oddano. Ta sytuacja nie powinna jednak zaskoczyć lokatora – w końcu otrzymał pieniądze na rachunek bankowy.

Prawdopodobnie dużo bardziej zdziwi się osoba, której umorzono karę za usunięcie drzewa. Tym bardziej że w grę mogą wchodzić ogromne kwoty. Tak było w sytuacji, którą rozpatrywała Izba Skarbowa w Łodzi w odpowiedzi z 20 września 2007 r. (nr PB I-3/4117/IN-47/US/07/FM). Prezydent Piotrkowa Trybunalskiego, mając na uwadze sytuację rodzinną ukaranego, wyraził zgodę na umorzenie 140 tys. zł kary wraz z odsetkami. Izba Skarbowa w Łodzi uznała, że umorzona kwota jest dochodem i trzeba zapłacić od niej podatek. Jej zdaniem decyzja prezydenta miasta spowodowała trwały przyrost majątku.

„Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści” – czytamy w uzasadnieniu interpretacji.

Kolejna budząca wątpliwości sytuacja to zwrot kosztów za wykonywanie zadań w zarządzie wspólnoty mieszkaniowej. Zdaniem Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek podlega on opodatkowaniu (interpretacja z 4 września 2007 r., nr 1437/ZDF/423/119/07/LJ). Podatnik, który zwrócił się z pytaniem, otrzymuje kwoty mające na celu zrekompensowanie kosztów, które ponosi – przede wszystkim rozmów telefonicznych i dojazdów.

Urząd podkreślił, że przychody te nie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o PIT. W myśl tego przepisu wolne od podatku są diety oraz kwoty otrzymywane jako zwrot kosztów ponoszonych podczas pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł. Członkowie zarządu wspólnot mieszkaniowych nie pełnią jednak takich obowiązków.

Kto jeszcze może się spodziewać otrzymania PIT-8C?

Według organów podatkowych są to m.in. osoby, które otrzymały karę umowną za nieterminowe przekazanie mieszkania przez dewelopera. A także osoby, którym umorzono należności, do których nie stosuje się ordynacji podatkowej. Powstanie dochodu powoduje także umorzenie kwot wynikających z umów cywilnoprawnych (wieczyste użytkowanie) oraz decyzji administracyjnych (zajęcie pasa drogowego). Niektóre urzędy twierdzą, że nawet umorzenie przez bank części odsetek jest dochodem. Na szczęście większość interpretacji jest korzystna dla podatników. Uznają one, że umorzenie odsetek w wyniku ugody jest jedynie zmianą warunków umowy z bankiem.

Marcin Rogalski, doradca podatkowy w MDDP

Przychody z innych źródeł sprawiają podatnikom wiele kłopotów. Urzędy skarbowe często bardzo szeroko rozumieją to pojęcie. Z tego względu wiele podmiotów wystawia PIT-8C, nawet gdy ma wątpliwości, czy dana sytuacja powoduje wystąpienie przychodu. Za takie zachowanie nie zostaną bowiem ukarane. Gdyby natomiast zaniechały wystawienia tego formularza – naraziłyby się na sankcje z kodeksu karnego skarbowego. W praktyce to podatnik musi więc na własną odpowiedzialność zdecydować, czy wykaże kwotę z PIT-8C jako dochód. Musi się jednak liczyć z tym, że jeśli urząd skarbowy stwierdzi rozbieżności między tym formularzem a zeznaniem rocznym, to wezwie podatnika w celu ich wyjaśnienia.