Reklama
Rozwiń

Kolejne pokolenie przełomu

Ze swoją odrobinę nienormalną historią Polska kilka razy w ostatnim stuleciu dochowywała się pokoleń, które stawiała przed kompletnie nową i nieprzewidywalną przyszłością. Tak było choćby w roku 1918, kiedy po ponad wieku niewoli spadła na nas nieoczekiwanie niepodległość. Nie wątpię, że wielu rozumnych ludzi wiązało z nią głównie obawy i wątpliwości. Nic dziwnego, ciągłość instytucjonalna państwa została zerwana wraz z ostatnim z rozbiorów, nie mieliśmy jednorodnych elit życia publicznego, własnej armii czy infrastruktury. Stało przed nami zlepianie państwa z kawałków różnych systemów, tradycji i prawodawstw.

Aktualizacja: 22.05.2020 21:25 Publikacja: 22.05.2020 00:01

Kolejne pokolenie przełomu

Foto: Fotorzepa/Maciej Zienkiewicz

Wyzwania były w istocie karkołomne. A jednak, sądząc z tego, co opowiada literatura, odbudowie państwa towarzyszył nie tyle zapał, ile prawdziwy entuzjazm. „Wiosna i wino" nazwał ten klimat odradzającej się polskości tytułem tomu poezji przyszły skamandryta Kazimierz Wierzyński. Społecznej i państwowej mobilizacji sprzyjały zagrożenia, inwazja bolszewików i walka, także z bronią w ręku, o tereny sporne z Niemcami.

Rychło „obawy i wątpliwości" z roku 1918 zastąpił pęd do odtwarzania państwowości, który mimo meandrów historii nie wygasł do tragicznego Września '39. Nie minęło sześć lat i Polska stanęła przed kolejnym wyzwaniem. Legalne władze były w Londynie, społeczeństwo stanęło twarzą w twarz z uzurpatorską władzą z nadania Sowietów. Czym wtedy były „wątpliwości i obawy" z 1918 r., jeśli nie dobrotliwym wspomnieniem lepszych czasów? Polskości zagroziły stalinizm, perspektywa destrukcji kultury narodowej, rewolucyjne zmiany społeczne.

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Plus Minus
Trzęśli amerykańską polityką, potem ruch MAGA zepchnął ich w cień. Wracają
Plus Minus
Kto zapewni Polsce parasol nuklearny? Ekspert z Francji wylewa kubeł zimnej wody
Plus Minus
„Brzydka siostra”: Uroda wykuta młotkiem
Plus Minus
„Super Boss Monster”: Kto wybudował te wszystkie lochy
Plus Minus
„W głowie zabójcy”: Po nitce do kłębka