Reklama

Kolejne pokolenie przełomu

Ze swoją odrobinę nienormalną historią Polska kilka razy w ostatnim stuleciu dochowywała się pokoleń, które stawiała przed kompletnie nową i nieprzewidywalną przyszłością. Tak było choćby w roku 1918, kiedy po ponad wieku niewoli spadła na nas nieoczekiwanie niepodległość. Nie wątpię, że wielu rozumnych ludzi wiązało z nią głównie obawy i wątpliwości. Nic dziwnego, ciągłość instytucjonalna państwa została zerwana wraz z ostatnim z rozbiorów, nie mieliśmy jednorodnych elit życia publicznego, własnej armii czy infrastruktury. Stało przed nami zlepianie państwa z kawałków różnych systemów, tradycji i prawodawstw.

Aktualizacja: 22.05.2020 21:25 Publikacja: 22.05.2020 00:01

Foto: Fotorzepa/Maciej Zienkiewicz

Bogusław Chrabota

Reklama

Wyzwania były w istocie karkołomne. A jednak, sądząc z tego, co opowiada literatura, odbudowie państwa towarzyszył nie tyle zapał, ile prawdziwy entuzjazm. „Wiosna i wino" nazwał ten klimat odradzającej się polskości tytułem tomu poezji przyszły skamandryta Kazimierz Wierzyński. Społecznej i państwowej mobilizacji sprzyjały zagrożenia, inwazja bolszewików i walka, także z bronią w ręku, o tereny sporne z Niemcami.

Rychło „obawy i wątpliwości" z roku 1918 zastąpił pęd do odtwarzania państwowości, który mimo meandrów historii nie wygasł do tragicznego Września '39. Nie minęło sześć lat i Polska stanęła przed kolejnym wyzwaniem. Legalne władze były w Londynie, społeczeństwo stanęło twarzą w twarz z uzurpatorską władzą z nadania Sowietów. Czym wtedy były „wątpliwości i obawy" z 1918 r., jeśli nie dobrotliwym wspomnieniem lepszych czasów? Polskości zagroziły stalinizm, perspektywa destrukcji kultury narodowej, rewolucyjne zmiany społeczne.

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się świat i Polska. Jak wygląda nowa rzeczywistość polityczna po wyborach prezydenckich. Polityka, wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i psychologia.

Czytaj, to co ważne.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Reklama