Już za 19 zł miesięcznie przez rok
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Róża Efraim nie umrze drugi raz. Warszawa przypomni sobie o Treblince
Tożsamość nawet 800 tys. spośród niemal miliona Żydów zamordowanych w Treblince nigdy nie będzie już znana światu. Ale moja praprababcia pojawi się na Murze Pamięci, który powstaje na terenie obozu zagłady. I będzie żyła w sercach potomnych.
Likwidując getto warszawskie, Niemcy wywieźli większość Żydów do Treblinki i tam zamordowali. Wielu zabili jednak jeszcze w Warszawie – jak Różę Efraim, zastrzeloną 17 sierpnia 1942 r. w drodze na Umschlagplatz
To była bogata żydowska rodzina z Warszawy. Maurycy (Mosze, jak brzmiała hebrajska wersja imienia), mąż Róży (Ruchli, z domu Silberminc) posiadał firmę handlującą tkaninami. Miał dom przy ul. Marszałkowskiej 90, tuż obok dzisiejszego Novotelu. A także sklep przy tej samej ulicy wraz z oddziałami przy Nowym Świecie i Długiej.
Z tego powodu, inaczej niż w przypadku ogromnej większości Żydów, pozostały po Efraimach zapiski w gazetach. Można się z nich dowiedzieć jak Róża dawała datki na jakąś dobrą sprawę (np. „dom inteligentnych starców”). Jest też opis z 1917 r. włamania do rodzinnego sejfu, z którego złodzieje zabrali znaczącą jak na tamte czasy sumę 300 tys. niemieckich marek. Mamy nekrologi z 1927 r., kiedy Maurycy odszedł z tego świata. Udało się też odnaleźć jego grób na warszawskim Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej z miejscem na płycie pozostawionym dla żony. Wreszcie zachowało się wiele dokumentów sądowych, w tym akt intercyzy małżonków zawarty tuż przed ślubem czy zaświadczenie o posiadanych nieruchomościach.
Pozostało jeszcze 93% artykułu
Plus Minus
„Brzydka siostra”: Uroda wykuta młotkiem
Body horrory trzymają się mocno. Teraz w „Brzydkiej siostrze” Norweżka Emilie Blichfeldt sięgnęła po baśń o Kopc...
Plus Minus
„Super Boss Monster”: Kto wybudował te wszystkie lochy
„Super Boss Monster” przypomina, że chciwość nie popłaca. Ale czy zawsze?
Plus Minus
„W głowie zabójcy”: Po nitce do kłębka
Z perspektywy psychologii zbrodnia to interakcja pomiędzy sprawcą a ofiarą. W czym ta wiedza może pomóc?
Plus Minus
„Trinity. Historia bomby, która zmieniła losy świata”: Droga do bomby A
Dzieje Programu Manhattan są jedną z kluczowych opowieści XX w. Dobrze, że Jonathan Fetter-Vorm nic z niej nie z...
Plus Minus
Gość „Plusa Minusa” poleca. Marek Węcowski: Strzemiona Indiany Jonesa
Czytam różne książki o Ukrainie, ale to „Null” Twardocha jest dla mnie szczególnie ważny.
Reklama