Polska-Niemcy: Pożegnalny mecz mistrza. Jakub Błaszczykowski to więcej niż piłkarz

Takich pożegnań nie organizuje się byle komu. Jerzy Dudek czekał cztery lata, a kiedy wybiegał ostatni raz na spotkanie z Liechtensteinem, był tuż po 40. urodzinach. Błaszczykowski w grudniu skończy 38 lat. Ostatni raz zagrał w reprezentacji w 2019 r.

Od tamtej pory częściej słychać o nim jako o współwłaścicielu Wisły Kraków niż piłkarzu. Nękany kontuzjami gra coraz rzadziej lub zajmuje się sprawami organizacyjnymi klubu. Ostatni występ ma więc charakter symboliczny. Piłkarza, który przez ponad dziesięć lat był podporą i synonimem drużyny narodowej, powinno się po prostu uszanować jeszcze raz. Tym bardziej że nie zawsze go szanowano.

Życie i kariera Błaszczykowskiego to gotowy scenariusz filmowy. Są w nim: radość, miłość, tragedia, ból, rozczarowania, spełnienie. Chłopak ze wsi Truskolasy, położonej 25 km na zachód od Częstochowy, miał szczęście do wielkiego sportu. Karierę robił jego wujek, 14 lat starszy Jerzy Brzęczek.

Kiedy w 1992 r. jako kapitan wyprowadzał reprezentację na mecz o złoty medal podczas igrzysk olimpijskich w Barcelonie, Kuba miał sześć lat. Oglądał z rodziną transmisję i jeszcze niewiele do niego docierało. Ot, wujek w telewizji. Ale starszy o trzy lata brat Dawid był bardziej uświadomiony. Wiedzieli ponad wszelką wątpliwość jedno: wujek, z tej samej rodziny, z tej samej wsi, najmniejszy na boisku, został kapitanem takiej reprezentacji, bo nie tylko bardzo dobrze gra w piłkę, ale także dlatego, że koledzy go szanują.

Kiedy więc wujek przyjeżdżał do domu na urlopy z Olimpii Poznań, Lecha czy Górnika Zabrze, siostrzeńcy nie odstępowali go na krok. Musiał z nimi kopać piłkę, a przy okazji chronić Kubę, do którego nie docierało, że jest niski, drobny i ktoś na boisku może mu nieświadomie wyrządzić krzywdę. Bardzo chciał grać, więc rodzina zapisała go do juniorów Rakowa Częstochowa. Świat zawalił się latem 1996 r. Kiedy mama wyszła po mleko, zmagający się z alkoholizmem ojciec zadał jej śmiertelny cios nożem. 11-letni Kuba był w tym czasie w domu, tuż obok miejsca tragedii. Usłyszał przekleństwa ojca i krzyk matki. Wbiegł z domu. Mama leżała w rowie, zmarła niemal na jego rękach. W jednej chwili chłopiec stracił matkę oraz ojca – trafił na wiele lat do więzienia – który wprawdzie pił i bił, ale jednak był tatą. I kiedy trzeźwiał, to przepraszał. Chłopca wzięła pod dach babcia Felicja, matka mamy i wujka Jurka. A Jerzy Brzęczek, chociaż już wtedy był znanym piłkarzem, grał i mieszkał w Innsbrucku, wspierał siostrzeńca w każdy możliwy sposób.

To nie było łatwe. Kuba potrzebował pomocy psychologa, przestał rosnąć, gra w piłkę już go nie cieszyła, a na boisku bywał agresywny. Dzięki wujkowi znalazł się w szkółce Górnika Zabrze, ale nie podobało mu się i po trzech miesiącach wrócił do Truskolasów. Nigdy nie dawał sobie w kaszę dmuchać. Rzucał się nawet na starszych i silniejszych. Miał też zawsze wielu przyjaciół, bo stawał w ich obronie i nigdy nie kablował.

Dorastający bez rodziców chłopak miał mnóstwo powodów, żeby wejść na złą drogę. Dzięki miłości, która mimo tragedii, a może wbrew niej, pozostała w rodzinie, postawie babci, wujka, brata, osiągnął jednak prawdziwy sukces.

Wyznaczyły go osiągnięcia sportowe, ale nie tylko. 1 czerwca 2015 r. na jednym z najwyższych pięter stołecznego hotelu Marriott odbywała się promocja książki Małgorzaty Domagalik „Kuba”. Autorka ma siłę przebicia, więc zebrała się intelektualno-biznesowo-dziennikarska Warszawa. Gośćmi honorowymi byli jednak bohater i jego rodzina. Przyjechała też babcia Felicja. Kuba mówił z miłością, że nie byłoby go tutaj, gdyby nie ona.

Było w tym coś z pięknego symbolu. Ona – starsza już pani z podczęstochowskiej wsi, babcia, ale i druga matka dla osieroconego chłopca, mogła patrzeć z góry na stolicę z hotelu, w którym zatrzymują się prezydenci Stanów Zjednoczonych.

Czytaj więcej

Plus Minus

Górski, Piechniczek czy Nawałka. Kto lepiej wybierał na mundial

Niemal zawsze decyzje personalne selekcjonerów reprezentacji Polski przed mundialem lub już w jego trakcie spotykały się z krytyką kibiców. Kto i kiedy miał rację?

Ze złamaną nogą

Droga do sukcesu była długa i wyboista. Błaszczykowski przebył ją dzięki talentowi, pracy i sile charakteru. Kiedy wujek przekonał go, że nie może rzucać tego, co stanowi sedno jego życia, Kuba zaczął grać w czwartoligowym KS Częstochowa. Był nastolatkiem, a już strzelał sporo bramek. Testowały go GKS Bełchatów, Lech Poznań i Tirol Innsbruck, gdzie grał Brzęczek. Jego kolega z drużyny barcelońskich olimpijczyków Grzegorz Mielcarski był wówczas dyrektorem sportowym Wisły. Kuba przyjechał na testy do Krakowa, spodobał się czeskiemu trenerowi Wernerowi Liczce i już tam został.

Z następnym szkoleniowcem Henrykiem Kasperczakiem Wisła zdobyła w 2005 r. tytuł mistrza Polski, a sezon później – wicemistrzostwo. Błaszczykowski grał w pomocy m.in. z Mirosławem Szymkowiakiem i Radosławem Sobolewskim. W ataku bramki strzelali: Tomasz Frankowski oraz Maciej Żurawski lub Paweł Brożek i Paweł Kryszałowicz. Obsada była gwiazdorska.

Sytuacja nieco się zmieniła, kiedy trenerem Wisły został Jerzy Engel. Błaszczykowskiego ledwo tolerował, a w meczu eliminacyjnym do Ligi Mistrzów z Panathinaikosem wystawił go na prawą obronę, gdzie Kuba nigdy nie grał. Chłopak nie miał jeszcze 20 lat, bał się trenerowi postawić, wybiegł na boisko i walczył, ile się dało.

Tyle że zaraz na początku meczu, złamał kości śródstopia. Nie przyznał się. Grał z bólem, mając nadzieję, że dotrwa do końca. W przerwie prawie zemdlał. Noga tak spuchła, że trudno było zdjąć but. To nie było rozsądne, ale powiedzcie to młodemu, ambitnemu chłopakowi. Kiedy dowiedzieli się o tym kibice, mieli już pewność, że Kuba to jest taki charakterny gość, który dla Wisły gotów jest włożyć nogę pod krakowski tramwaj. Tak się zdobywa szacunek.

Stawał się coraz bardziej znany. Przyznano mu tytuł Piłkarza Małopolski Roku 2006, a Ekstraklasa uhonorowała go Oskarem dla najlepszego pomocnika sezonu. Powoływano go do reprezentacji juniorów i młodzieżowej. 28 marca 2006 r. zadebiutował w tej pierwszej – w Rijadzie Polacy rozgrywali sparing z Arabią Saudyjską. Skład nie był najmocniejszy, bo Paweł Janas szukał kandydatów na mistrzostwa świata w Niemczech. Wygraliśmy 2:1 po dwóch bramkach Łukasza Sosina, którego już mało kto pamięta.

Błaszczykowski wybiegł w pierwszym składzie. Debiutował też wówczas Łukasz Fabiański, który później stanie się przyjacielem Błaszczykowskiego. Tyle że wtedy się minęli. Kiedy Kuba w przerwie siadał na ławce, Łukasz z niej wstawał, żeby zająć miejsce Jerzego Dudka.

Miał duże szanse wyjazdu na mundial, ale Janas nie powołał go, opierając się na opinii lekarza klubowego Wisły, który dopatrzył się u piłkarza urazu kręgosłupa. W rzeczywistości kontuzja podobno nie była poważna. Lekarz dmuchał na zimne, a Błaszczykowskiemu przeszedł koło nosa występ na mistrzostwach świata.

Minęły dwa lata i sytuacja się powtórzyła. Tym razem został powołany przez Leo Beenhakkera na mistrzostwa Europy. Był już zawodnikiem Borussii Dortmund. Rozegrał w jej barwach finał Pucharu Niemiec z Bayernem (porażka po dogrywce 1:2), po czym dołączył do kadry na zgrupowaniu w Austrii.

W ostatnim, mało ważnym sparingu z drużyną klubową lekko naciągnął mięsień dwugłowy uda. Uznał, że odpowiednia kuracja i przerwa pozwolą na udział w turnieju, choćby w trzecim meczu. Ale lekarze byli innego zdania, a trener potrzebował zawodnika na trzy spotkania, a nie na jedno.

Jeszcze wtedy nie znałem Błaszczykowskiego zbyt dobrze. Pamiętam jednak, kiedy rozmawiałem z nim w Bad Waltersdorf po treningu, który był dla niego ostatnim przed powrotem do kraju. Miał w oczach łzy, a w głowie poczucie pecha lub niesprawiedliwości. Znowu tracił coś, co wydawało się na wyciągnięcie ręki.

Ironia losu, że na jego dramacie skorzystał Łukasz Piszczek, który stanie się obok Fabiańskiego najbliższym przyjacielem Kuby.

Piszczek był wówczas napastnikiem Herthy. Nie otrzymał powołania, więc wyjechał z rodziną na urlop na Rodos. Bawił się z dziećmi piłeczką koło hotelowego basenu, kiedy zadzwoniono do niego z informacją, że ma szybko przyjeżdżać do Austrii, bo za trzy dni czeka go w Klagenfurcie mecz z Niemcami. Przyjechał, grał przez pół godziny, a na drugi mecz już nie wyszedł, bo w ostatniej minucie treningowej gry sfaulował go Jacek Bąk.

Dwa lata później Piszczek stał się zawodnikiem Borussii i od tej pory tworzyli z Błaszczykowskim nierozłączną parę. Kiedy Fabiański kończył reprezentacyjną karierę, obydwaj przylecieli do Warszawy na jego mecz. Teraz Fabiański i Piszczek przyjechali na pożegnalne spotkanie Błaszczykowskiego. „Trzej przyjaciele z boiska” – skrzydłowy, bramkarz i obrońca.

Wszyscy urodzili się w roku 1985. Manchester United miał swoją „klasę 92”, my mamy „klasę 85”.

Telefony od Kloppa

Latem 2007 r. Błaszczykowski, za 3 mln euro przeszedł z Wisły do Borussii. Trzy lata później znaleźli się tam Piszczek i Robert Lewandowski. Polski tercet nie tylko trafił na „złoty okres” w historii klubu, ale w dużym stopniu sam go tworzył. W ciągu dziewięciu sezonów gry w Borussii Błaszczykowski dwukrotnie zdobył mistrzostwo Niemiec, raz krajowy puchar i trzykrotnie superpuchar.

Mówiono o Borussii – Polonia Dortmund. Na jej mecze przychodziło ponad 80 tys. widzów, a wśród nich wielu Polaków mieszkających w Zagłębiu Ruhry. Nasi piłkarze, nie tylko świetni na boisku, ale i powszechnie lubiani, stali się znakomitymi ambasadorami.

Kiedy Błaszczykowski przechodził do Dortmundu, klub bronił się przed spadkiem. Po kilku latach stał się jednym z najlepszych w Europie. W maju 2013 r. na Wembley Borussia dotarła do finału Ligi Mistrzów. Przegrała 1:2 z Bayernem.

Kuba miał w Borussii tylko trzech trenerów: Thomasa Dolla, Juergena Kloppa i Thomasa Tuchela. Przy Dollu zaczynał, Klopp go uwielbiał, a Tuchel nie docenił. Ten drugi zrobił z niego czołowego bocznego pomocnika Bundesligi. Chętnie widziałoby go w swoich szeregach wiele europejskich klubów.

Był szybki, waleczny, ambitny. Nawet Liverpool i Tottenham składały propozycje. Przed finałem Ligi Mistrzów ofertę pracy przedstawił mu trener Juventusu Antonio Conte. Suma odstępnego wynosiła 13 mln euro, Włosi ją zaakceptowali. Kuba miał kontrakt na stole. Jednak po finale Mario Goetze odszedł z Borussii do Bayernu, a Klopp powiedział Błaszczykowskiemu: – Chociaż ty mi tego nie rób.

Został w Dortmundzie, tym bardziej że bardzo dobrze tam się czuł. I on, i jego rodzina.

Kilka miesięcy później sam Klopp opuścił Dortmund. Błaszczykowski zerwał więzadła, długo się leczył i kiedy przyszedł Tuchel, Polak stracił miejsce w składzie. Skorzystał z propozycji Fiorentiny, która wypożyczyła go w zimie 2016 roku. Klopp chciał mu wówczas pomóc, ale nie było jak. Do dziś są w dobrym kontakcie. Dopóki Wisła grała w Ekstraklasie, śledził jej wyniki i czasami w poniedziałek zwykł dzwonić do Kuby, żeby pogadać.

Kiedy Błaszczykowski zaczynał grać w Borussii, miał świadomość, że nie jest znany, a nazwisko ma trudne do wymówienia, więc poprosił o pierwszy wolny numer i zdrobnienie imienia na koszulce – Kuba. Dostał numer 16. Dla kibiców Kubą pozostał. Po rozegraniu ponad 200 meczów – a wszystkie do utraty tchu – był żegnany jak król. We Florencji tak się nie czuł. Grał tam przez sezon 2015/2016 i nieregularnie. Dochodził do siebie po kontuzji, myślał o mistrzostwach Europy. W dodatku trafił na trenera, z którym trudno było znaleźć chemię. Nazywał się Paulo Sousa.