Jak ludowcy z prawicą chcieli reformować kraj

Sto lat temu powstał tzw. rząd Chjeno-Piasta. Do władzy doszli ludowcy i endecja, Polska musiała stawić czoła hiperinflacji, a Józef Piłsudski stopniowo usuwał się w cień – mówi prof. Janusz Mierzwa, historyk.

Publikacja: 26.05.2023 10:00

Drugi rząd Wincentego Witosa (w środku) upadł w grudniu 1923 r. w obliczu problemów gospodarczych i hiperinflacji. Kres jego trzeciego rządu, który był u władzy tylko przez pięć majowych dni (10–14 maja 1926, na zdjęciu), nadszedł wraz z przewrotem majowym

Foto: „Kurier Warszawski” 10.05.1926/wikipedia

Andrzej Brzeziecki

Plus Minus: 28 maja 1923 r. koalicja prawicy i partii Wincentego Witosa, słynny Chjeno-Piast, obaliła rząd Władysława Sikorskiego i zapewniła prawicy rządy aż do zamachu majowego. Czy musiało dojść do upadku rządu Sikorskiego?

To nie był rząd działający zgodnie z zasadami demokracji parlamentarnej. Jego powołanie było pochodną zabójstwa prezydenta Gabriela Narutowicza. Popierała go lewica, bo był zaporą dla centroprawicy, poparł go Witos, na którym ten rząd wtedy zawisł. Ale arytmetyka sejmowa podpowiadała inne rozwiązanie. Od wyborów w listopadzie 1922 r. w Sejmie najsilniejsza była prawica. Brakowało jej około 70 mandatów, by utworzyć własny gabinet. Te mandaty miał Witos, a jego partia była relatywnie bliska endecji, choćby poprzez przywiązanie do tradycji katolickiej.

Pozostało jeszcze 95% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

„Cannes. Religia kina”, Tadeusz Sobolewski, wyd. Agora

Plus Minus

„Cannes. Religia kina”: Kino jak miłość życia

„Cannes. Religia kina” Tadeusza Sobolewskiego to książka o festiwalu, filmach, artystach, świecie.

Materiał Promocyjny

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

„5 grudniów”, James Kestrel, tłum. Maciej Szymański, DW Rebis

Plus Minus

„5 grudniów”: Długie pożegnanie

„5 grudniów” to powieść wybitna. James Kestrel po prostu zna się na tym, o czym pisze; Hawaje z okresu II wojny,...

„BrainBox Pocket: Kosmos”, wyd. Rebel.pl

Plus Minus

„BrainBox Pocket: Kosmos”: Pamięć szpiega pod presją czasu

„BrainBox Pocket: Kosmos” pomoże poznać zagadki wszechświata i wyćwiczyć pamięć wzrokową.

„Moralna AI”, Walter Sinnott-Armstrong, Vincent Conitzer, Jana Schaich Borg, przeł. Ewa Łokas, Bogum

Plus Minus

„Moralna AI”: Sztuczna odpowiedzialność

Naukowcy zastanawiają się, jak rozwijać AI, by zminimalizować szkody moralne.

Materiał Promocyjny

Tech trendy to zmiana rynku pracy

Warunków przyspieszenia transformacji technologicznej nad Wisłą jest wiele. Potrzebne są inwestycje w pracowników, w tym ich szkolenia, ale też dbałość o zdrowie. Nieodzowne są też ułatwienia natury prawnej i jak zawsze – finansowanie.