Nie można porównywać cen hurtownika z cenami producenta

O tym, że urzędy kontroli skarbowej nie przykładają się zbytnio do badania cen transakcyjnych, wiadomo nie od dziś.

„Rz” już kilkakrotnie pokazywała nagminną praktykę inspektorów UKS, którzy zamiast porównywać ceny w kontrolowanej branży czy na lokalnym rynku, występują o takie dane najczęściej do … bezpośredniej konkurencji (pisaliśmy o tym: „[link=http://www.rp.pl/artykul/56980.html]Nie wszystkie dane konkurencji do wglądu[/link]”, „Rz” 27 lipca 2007 r.). Potem zestawienia te trafiają do protokołu pokontrolnego jako materiał dowodowy, a że kontrolowany podatnik ma wgląd do dokumentów na każdym etapie postępowania – ta kalkulacja trafia także w jego ręce.

To jeden z problemów, z którymi borykają się podatnicy stosujący tzw. ceny transferowe. Inną kwestią jest np. porównywanie przez skarbówkę cen stosowanych przez podatnika z cenami z innego etapu obrotu – np. producentów oraz hurtowników, którzy zajmują się odsprzedażą towarów kupionych u takiego producenta.

[srodtytul]Nie powód do wznowienia [/srodtytul]

O tym, że taka metoda ustalania ceny jest możliwa, przekonał się podatnik, który wyprodukowane przez siebie towary sprzedawał tylko jednemu podmiotowi (hurtownikowi). Urząd kontroli skarbowej, prowadząc w stosunku do niego postępowanie podatkowe, nie stwierdził najpierw żadnych nieprawidłowości w tym względzie. Potwierdziła to decyzja, którą wydał po zakończeniu tego postępowania.

Kłopoty producenta zaczęły się dopiero wtedy, kiedy kontrolerzy zawitali do hurtownika. Okazało się mianowicie, że hurtownik sprzedaje ten towar z dużą marżą. W efekcie organ podatkowy uznał, że producent sprzedawał swoje wyroby hurtownikowi po cenach nierynkowych. Wznowił więc postępowanie wobec producenta i wymierzył mu podatek od cen uznanych przez siebie za rynkowe, tyle że były to ceny stosowane przez… hurtownię.

Taki powód wznowienia postępowania podatkowego wobec producenta zakwestionował jednak NSA. Ponieważ uznał, iż [b]ustalenie, że ceny stosowane przez producenta nie są cenami rynkowymi, nie jest wcale wyjściem na jaw nowych okoliczności faktycznych sprawy, ale co najwyżej odmienną oceną stanu faktycznego.[/b] A ten był już znany organowi podatkowemu w momencie prowadzenia postępowania w stosunku do podatnika (producenta). Już wtedy organ podatkowy znał bowiem wysokość cen oraz wiedział, że podatnik ma tylko jednego kontrahenta, któremu sprzedaje całość swojej produkcji. Tego wcześniej jednak inspektorzy kontroli skarbowej nie zakwestionowali.

Co więcej – nikt też nie wykazał, by kwota wykazana na fakturze odbiegała od tej zapłaconej w rzeczywistości. A skoro tak, to ustalenie, czy dana kwota z faktury jest ceną rynkową czy też nie, zawsze będzie oceną tej kwoty, a nie – jak twierdziła skarbówka – nowym dowodem.

[b]Cztery z dziewięciu orzeczeń (m.in. sygn. II FSK 253/08 oraz II FSK 448/08), które 5 listopada wydał Naczelny Sąd Administracyjny, dotyczyły właśnie wznowienia przez organy podatkowe postępowania na podstawie informacji o cenach, jakie stosuje podczas odsprzedaży towarów kontrahent podatnika.[/b] We wszystkich wyrok sądu był niekorzystny dla skarbówki.

[srodtytul]Rynkowa, czyli jaka[/srodtytul]

Także w pozostałych pięciu sprawach dotyczących metody ustalania cen rynkowych NSA zakwestionował praktykę organów podatkowych, które stały na stanowisku, że skoro producent był jedynym wytwórcą danego produktu, a hurtownia jedynym jego dystrybutorem, to cenami rynkowymi są w tym wypadku ceny stosowane przez hurtownika. I na podstawie tych cen i z zastosowaniem – jak twierdziły – „metody porównywalnej ceny niekontrolowanej” oszacowały dochód producenta.