PIT-8C: umorzone przez bank karne odsetki to przychód

Udzielenie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie są obojętne podatkowo. Przychód u kredytobiorcy pojawia się, gdy dochodzi do umorzenia pożyczonej kwoty lub jej części

Publikacja: 28.11.2011 07:12

PIT-8C: umorzone przez bank karne odsetki to przychód

Foto: Rzeczpospolita

Red

Tak orzekł WSA w Szczecinie 26 października 2011 (I SA/Sz 530/11).

Podatnik wystąpił o interpretację przepisów ustawy o PIT, pytając o opodatkowanie umorzonych odsetek karnych od kredytu bankowego. Zawarł z bankiem umowę o kredyt, jednak z powodu trudnej sytuacji finansowej nie miał możliwości jego spłacania. Bank zaczął wówczas naliczać odsetki karne.

Na podstawie zawartej później umowy z bankiem kredyt został spłacony wraz z odsetkami. Bank umorzył odsetki karne i z tego tytułu wystawił informację PIT-8C, wskazując jako źródło przychodu „umorzenie odsetek za okres windykacji”.

Zdaniem skarżącego umorzone odsetki karne nie są przychodem, ponieważ korzyści, jakie osiągnął z tego tytułu, są podatkowo obojętne. Organ podatkowy nie zgodził się z tym, twierdząc, że w następstwie umorzenia odsetek karnych doszło do powstania opodatkowanego przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Sąd oddalił skargę, wskazując, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 tej ustawy umorzone odsetki karne są dla podatnika innym nieodpłatnym świadczeniem. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu, wiążące dla stron, odsetki te należy traktować w taki sam sposób jak odsetki wymagalne.

W takiej sytuacji odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek jest przysporzeniem dla kredytobiorcy. W konsekwencji bank prawidłowo wystawił informację PIT-8C, wskazując, że podatnik uzyskał przychód z umorzenia karnych odsetek.

—Anna Jaroszewicz współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Aldona Szady-Ślaska

Aldona Szady-Ślaska

Aldona Szady-Ślaska menedżer w Zespole Rozwiązań dla Pracodawców firmy Deloitte

Sąd słusznie przyznał rację organowi skarbowemu, który uznał, że na skutek umorzenia odsetek karnych od kredytu powstał przychód z innych źródeł.

Jednocześnie jednak, korzystnie dla podatników, wskazał warunki, kiedy nienaliczenie odsetek przez bank skutkuje powstaniem przychodu.  Zatem nie zawsze bank taki przychód powinien wykazać.

Przychodem, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), jest m.in. wartość innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W jego zakres wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku danej osoby kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Dlatego też należy uznać, że choć podatnik nie otrzymał od banku kwoty umorzonych odsetek w formie wypłaty pieniężnej do dyspozycji, to uzyskał realną korzyść majątkową, bo nie doszło do uszczuplenia jego majątku. Dzięki umorzeniu przestało istnieć zobowiązanie, które powinien uregulować, a przychodem są nie tylko aktywa, które się zwiększą u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.Czy zatem nienaliczenie przez bank odsetek karnych (za nieterminowe spłaty) skutkuje zawsze powstaniem przychodu?

Wyrok wskazuje, że ich umorzenie jest przysporzeniem tylko, jeżeli z zapisów umownych wynikają jednoznaczne zasady naliczania odsetek karnych, wiążące dla stron. Odsetki karne naliczane są bowiem wtedy automatycznie w razie opóźnień w płatnościach, a sam brak wpłaty w terminie powoduje, że są one wymagalne.Idąc dalej tym tokiem rozumowania, gdyby strony uzgodniły w umowie, że bankowi przysługuje jednostronne uprawnienie (i w jego gestii pozostaje, czy chce z niego skorzystać) do naliczania karnych odsetek, wtedy brak odsetek oznaczałby tylko odstąpienie przez bank od swojego prawa i nie rodziłby przychodu.

W pewnym uproszczeniu, jeśli umowa kredytu wskazuje, że bank ma prawo naliczyć odsetki karne (a nie, że „odsetki nalicza się”), są argumenty, aby uznać, że odstąpienie od tego prawa przez bank nie konstytuuje przychodu po stronie kredytobiorcy. Należy zatem odróżnić skutki podatkowe umorzenia odsetek wymagalnych od odstąpienia od prawa do naliczania odsetek, które jest neutralne na gruncie PIT.

Tak orzekł WSA w Szczecinie 26 października 2011 (I SA/Sz 530/11).

Podatnik wystąpił o interpretację przepisów ustawy o PIT, pytając o opodatkowanie umorzonych odsetek karnych od kredytu bankowego. Zawarł z bankiem umowę o kredyt, jednak z powodu trudnej sytuacji finansowej nie miał możliwości jego spłacania. Bank zaczął wówczas naliczać odsetki karne.

Pozostało 91% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów