Wyrok [b]Trybunału dotyczy spółki energetycznej Energias de Portugal (EDP) (C-543/08)[/b], która została sprywatyzowana. Państwo portugalskie posiada w niej 25,73 proc. kapitału zakładowego. Korzysta jednak z prawa złotej akcji, które daje mu specjalne przywileje. Może zgłosić weto wobec wielu uchwał. Ma też prawo sprzeciwić się wyborowi zarządu i wyznaczyć członka zarządu zastępującego osobę, która otrzymała najmniej głosów lub która zajmuje ostatnią pozycję na liście. Ponadto, chociaż zgodnie ze statutem EDP nie są uwzględniane głosy akcjonariuszy zwykłych w zakresie przekraczającym 5 proc. kapitału zakładowego, to powyższe ograniczenie nie dotyczy państwa portugalskiego.

Trybunał uznał te przywileje za sprzeczne z prawem unijnym, zwłaszcza z zasadą swobodnego przepływu kapitału. Mając prawo weta, które dotyczy wielu istotnych uchwał, państwo portugalskie znalazło się na uprzywilejowanej pozycji wobec pozostałych akcjonariuszy. Możliwość kwestionowania zmiany statutu oznacza zaś, że wpływ państwa na spółkę może być zmniejszony tylko wówczas, gdy ono samo wyrazi na to zgodę. Takie zasady mogą zniechęcać inwestorów z innych państw UE, ponieważ nie będą mogli współuczestniczyć w zarządzaniu spółką proporcjonalnie do wartości swych udziałów. Również prawo do wyznaczania członka zarządu ogranicza możliwość pozostałych akcjonariuszy w rzeczywistym kierowaniu spółką.

Wyrok dotyczy Portugalii, ale może mieć znaczenie także dla Polski. W stosunku do niektórych spółek, które nasz rząd uznał za strategiczne, również obowiązuje prawo złotej akcji dające państwu specjalne przywileje. Chociaż obowiązująca od kilku miesięcy ustawa znacznie je ograniczyła, to nadal budzą kontrowersje. – Problematyczne jest już samo szczególne uprzywilejowanie państwowego akcjonariusza względem pozostałych. Równie niepokojąca jest też zmiana reguł podczas gry – zwykli akcjonariusze, wchodząc do spółki, nie mają pojęcia, że ich uprawnienia mogą zostać ograniczone – mówi Radosław Kwaśnicki, radca prawny w kancelarii Kwaśnicki, Wróbel & Partnerzy.

[i]Czytaj więcej o złotej akcji:

[link=http://www.rp.pl/temat/76508.html]rp.pl » Dobra Firma » Spółki » Akcje i udziały » Złota akcja [/link][/i]