Po wyłączeniu nieruchomości nadal mamy aport przedsiębiorstwa

Tak orzekł NSA w Warszawie 10 marca 2011 (I FSK 1062/10).

Spółka prowadząca działalność w zakresie hurtowej i detalicznej sprzedaży artykułów techniki grzewczej zamierzała założyć spółkę akcyjną, do której chciała wnieść przedsiębiorstwo handlowe z wyłączeniem nieruchomości będących jej własnością.

Spółka akcyjna miała korzystać z nieruchomości na podstawie odrębnych umów najmu. Podatniczka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy wniesienie takiego aportu (przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości) będzie opodatkowane VAT.

W opinii spółki nie, bo zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zdaniem organu wyłączenie nieruchomości z masy majątkowej przekazywanej do nowo utworzonej spółki pozbawia wydzielony kompleks majątkowy – na dzień wniesienia aportu – cech przedsiębiorstwa czy też jego zorganizowanej części, nie można bowiem uznać, że powstanie zespół składników, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

W konsekwencji niespełnienia warunków z art. 551 kodeksu cywilnego oraz art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT w związku z art. 6 pkt 1 tej ustawy wniesienie wkładu w postaci wskazanych składników przedsiębiorstwa jest opodatkowane VAT.

Zarówno WSA, jak i NSA nie podzieliły stanowiska fiskusa. Zdaniem NSA wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości nie jest czynnością opodatkowaną VAT, jeśli wyłączenie nieruchomości nie pozbawi  wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części.

Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje:

Hanna Szwarc, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):

Kwestia wyłączenia z zespołu składników przedsiębiorstwa prawa do nieruchomości jest częstą przyczyną sporów z organami podatkowymi, które twierdzą, że w takiej sytuacji przedmiotem wkładu nie jest przedsiębiorstwo (jego zorganizowana część).

Także w niniejszej sprawie organ uznał, że taka transakcja podlega VAT.

NSA, podobnie jak WSA, stwierdził jednak, że brak takiego prawa wśród przenoszonych składników nie jest automatyczną przesłanką utraty przez przedmiot wkładu charakteru przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa), jeśli „wyłączenie nieruchomości nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź zorganizowanej jego części”. Taka konkluzja została zawarta w ustnym uzasadnieniu wyroku.

Z poglądem organów podatkowych trudno się zgodzić. Ani z definicji przedsiębiorstwa zawartej w art. 55

1

kodeksu cywilnego (do której należy sięgnąć z racji braku definicji terminu „przedsiębiorstwa” w ustawie o VAT), ani z definicji „zorganizowanej części przedsiębiorstwa” na gruncie ustawy o VAT nie wynika wymóg dysponowania przez przedsiębiorstwo (jego zorganizowaną część) prawem własności do nieruchomości.

Należy się zgodzić, że występują sytuacje, gdy prawo do nieruchomości stanowi istotny element, którego brak uniemożliwiłby dotychczasowemu przedsiębiorstwu kontynuowanie działalności, np. gdy przedsiębiorstwo korzysta z zasobów naturalnych.

Wydaje się jednak, że w komentowanej sprawie taki przypadek nie wystąpił.

Wyrok NSA należy więc ocenić pozytywnie. Miejmy nadzieję, że przyczyni się do ujednolicenia praktyki organów podatkowych.

Czytaj również:

Zobacz serwisy:

» VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu » Przedsiębiorstwo i zorganizowana część przedsiębiorstwa