Nowacka-Isaksson: Gender wkracza do prawniczych kancelarii

Według jej opinii Szwecja jest względnie równouprawnionym krajem. Wciąż jednak pokutuje tu tradycyjny wizerunek prawnika: mężczyzny w średnim wieku, w czarnym garniturze. Często też mężczyźni adwokaci rekomendują siebie nawzajem, kiedy któryś z nich jest za bardzo zajęty, by podjąć się kolejnej obrony w sądzie. Nie robią tego z chęci dyskredytowania swoich koleżanek po fachu czy świadomego ich dyskryminowania, tylko z przyzwyczajenia. Z czystego przyzwyczajenia obrońców mężczyzn wyznaczają także sądy, jeżeli sam klient nie zażyczy sobie innego poleconego przez kogoś adwokata.

Preferowanie mężczyzn w salach sądowych przynosi w efekcie ekonomiczną nierówność. Adwokat KRIM Solveig Sörlien podkreśla, że kobiety obrońcy otrzymują na ogół mniej skomplikowane, mniej prestiżowe i „budzące mniejsze zainteresowanie" sprawy niż mężczyźni. Mniej spektakularne procesy przekładają się z kolei na niższe wynagrodzenia. To chcemy zmienić – mówi Sörlien. Nadal bowiem panuje stereotyp, że mężczyźni, którzy odpowiadają za większość przestępstw, chcą, by bronili ich mężczyźni. Jest to jednak bezzasadne. Nie potwierdza tego żadna dziedzina naukowa ani żadne badania. Wizerunek obrońcy w eleganckim garniturze wykreowany przez media ma wpływ na nas, a także na mężczyzn podejrzanych o przestępstwo – przekonuje Sörlien. To także KRIM zamierza zreformować. Do tej swoistej dychotomii przyczynia się też fakt, że sądy często wyznaczają na obrońcę kobietę wówczas, gdy o złamanie prawa podejrzana jest właśnie kobieta. To kolejny absurd. W efekcie powierzania adwokatkom obrony w prostszych procesach i w przypadkach, gdy o przestępstwo oskarża się kobietę, wszystkie inne prace otrzymują mężczyźni! A kobiet podejrzanych o zbrodnie jest niewiele w porównaniu z mężczyznami. Ilość zlecanych spraw odzwierciedlają pensje adwokatów i mężczyźni zarabiają znacznie lepiej niż ich koleżanki po fachu. Tymczasem Solveig Sörlien wie z doświadczenia, że młodzi mężczyźni, którzy popełniają większość przestępstw, bardzo chcą, by reprezentowała ich bystra i kompetentna kobieta.

Sytuacji adwokatek nie ułatwia też fakt, że ich profesja należy do jednej z najtrudniejszych, jeżeli chodzi o połączenie obowiązków rodzinnych z pracą. Z badań uniwersytetu w Göteborgu wynika, że mają słabe szanse na awans i na wyższą pensję, jeżeli mają dzieci. Ulrika Borg zapewnia, kobieta adwokat może wykonywać swoją pracę tylko pod warunkiem, że w domu panuje równouprawnienie. Jeżeli mąż ma ważne zebranie, a ona w tym czasie proces w sądzie, to mąż musi zrezygnować z pójścia na spotkanie, by zająć się chorym dzieckiem. Procesu bowiem nie można odłożyć.

Autorka jest dziennikarką, wieloletnią korespondentką „Rz" w Szwecji