Mikołaj Pietrzak: Adwokacki stosunek pracy na ostrzu „szpilki”

Możliwe i konieczne jest wprowadzenie możliwości wykonywania przez adwokatów zawodu na podstawie umowy o pracy, z normatywnymi obostrzeniami, które zagwarantują mu niezależność.

Aktualizacja: 12.10.2020 10:37 Publikacja: 12.10.2020 10:19

Mikołaj Pietrzak: Adwokacki stosunek pracy na ostrzu „szpilki”

Foto: Adobe Stock

Międzynarodowy Dzień Szpilek, rokrocznie przypadający 25 września br. można celebrować na różne sposoby. Przyjaciel Warszawskiej Adwokatury, Wicedziekan OIRP, Włodzimierz Chróścik postanowił uczcić go tekstem – szpilką.

Jej ostrze, zapewne nieintencjonalnie, skierował w środowisko Warszawskiej Adwokatury, podnosząc temat zniesienia zakazu wykonywania zawodu adwokata w ramach stosunku pracy. Nie sposób traktować tę szpilkę inaczej niż jako przejaw powszechnie znanego i cenionego poczucia humoru byłego Dziekana OIRP w Warszawie. Kilka dni po tym tekście ukazała się informacja, że autor tekstu kandyduje na Prezesa Krajowej Izby Radców Prawnych. To miłe, że u radców prawnych nawet kampania wyborcza nie może obyć się bez odwołania do adwokatów.

Chociaż pozwalamy sobie na żarty, to sprawa jest poważna, ponieważ chodzi o wprowadzenie niezbędnej dzisiaj możliwości wykonywania przez adwokatów zawodu w ramach stosunku pracy przy jednoczesnym zachowaniu rzeczywistej, a nie iluzorycznej, niezależności. Problem niezależności w ramach stosunku pracy nie stanowi rodzaju „mitu", jak sugeruje Wicedziekan OIRP w Warszawie. To rzeczywisty problem, z którym jednak się zmierzymy konstruktywnie. Adwokatura szczególnie ceni niezależność i wie, że to właśnie ona daje rzeczywistą gwarancję respektowania podstawowych prawa i wolności naszych klientów. Niezależność prawników i służąca jej autonomia samorządów zawodowych prawniczych są niezbędnymi elementami systemu ochrony praw i wolności oraz bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Podczas organizowanych ostatnio wspólnie przez OIRP w Warszawie i ORA w Warszawie międzynarodowych konferencji bardzo słyszalnie dochodził do głosu temat niezależności. Niezależności zarówno w wykonywaniu zawodu profesjonalnego pełnomocnika lub obrońcy, jak również samorządów prawniczych. Zarówno Polscy gospodarze obu konferencji, jak i nasi wybitni zagraniczni koledzy podkreślali, że o niezależność prawniczych zawodów zaufania publicznego należy walczyć zawsze, nieustanie ją weryfikować i nie ulec presji ani ekonomicznej ani politycznej, aby stała się tylko iluzoryczną.

Od wielu lat trwa dyskusja w Adwokaturze w sprawie zniesienia zakazu wykonywania zawodu w ramach umowy o pracę. Finalnym efektem tego procesu, w co głęboko wierzę, będzie inicjatywa Krajowego Zjazdu Adwokatury i Naczelnej Rady Adwokackiej, zmierzająca do zmiany Ustawy Prawo o Adwokaturze. Kierunek tych zmian przesądziła m. in. kierunkowa uchwała Zgromadzenia Izby Adwokackiej w Warszawie z 2016 roku. Przeprowadzona w ostatnich tygodniach ankieta w naszej izbie w tej sprawie pokazała, że wola warszawskiej Adwokatury jest w tej sprawie jednoznaczna. W ankiecie wzięło udział 2 084 osoby i dostarczyła ona twardych danych, niezbędnych do rozmów z NRA, z przyjaciółmi z innych Izb w Polsce. 89,01 proc. naszych Koleżanek i Kolegów opowiedziało się za podjęciem przez ORA w Warszawie działań zmierzających do zniesienia ustawowego zakazu wykonywania zawodu adwokata w oparciu o umowę o pracę (z wyłączeniem prowadzenia obrony w sprawach karnych), 10,99 proc. było przeciw. Ankieta został przeprowadzona z inicjatywy adw. Katarzyny Gajowniczek-Pruszyńskiej oraz adw. Michała Fertaka.

Metoda stopniowych zmian, którą obrała adwokatura w zakresie wprowadzania ułatwień w wykonywaniu zawodu, przynosi rezultaty. Do niedawna adwokaci nie mogli jeszcze pełnić funkcji członka zarządu spółek prawa handlowego. W 2019 roku, również po wieloletniej dyskusji wewnętrznej w naszym środowisku w tej sprawie, doszło do zmiana w Kodeksie Etyki i zakaz ten został zniesiony. Argumentów było wiele, ale zasadniczy jeden. Adwokaci są świetnie przygotowani, by merytorycznie pełnić właśnie funkcję członka zarządu spółki prawa handlowego z zachowaniem niezależności, a ograniczenie w tym zakresie powinno zniknąć ze względu na potrzeby rynku. Jestem przekonany, że także w sprawie adwokackiego stosunku pracy będzie podobnie. Możliwe i konieczne jest wprowadzenie możliwości wykonywania przez adwokatów zawodu na podstawie umowy o pracy, z normatywnymi obostrzeniami, które sprawią, że nikt – nawet pracodawca – nie będzie mógł wydać adwokatowi polecenia co do treści udzielanej pomocy prawnej. Potrafimy zachować niezależność, zapewniając jednocześnie adwokatom godny poziom zabezpieczenia społecznego, wynikający ze stosunku pracy.

Autor jest dziekanem Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie

Międzynarodowy Dzień Szpilek, rokrocznie przypadający 25 września br. można celebrować na różne sposoby. Przyjaciel Warszawskiej Adwokatury, Wicedziekan OIRP, Włodzimierz Chróścik postanowił uczcić go tekstem – szpilką.

Jej ostrze, zapewne nieintencjonalnie, skierował w środowisko Warszawskiej Adwokatury, podnosząc temat zniesienia zakazu wykonywania zawodu adwokata w ramach stosunku pracy. Nie sposób traktować tę szpilkę inaczej niż jako przejaw powszechnie znanego i cenionego poczucia humoru byłego Dziekana OIRP w Warszawie. Kilka dni po tym tekście ukazała się informacja, że autor tekstu kandyduje na Prezesa Krajowej Izby Radców Prawnych. To miłe, że u radców prawnych nawet kampania wyborcza nie może obyć się bez odwołania do adwokatów.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Co dalej z podsłuchami i Pegasusem po raporcie Adama Bodnara
Opinie Prawne
Ewa Łętowska: Złudzenie konstytucjonalisty
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Podsłuchy praworządne. Jak podsłuchuje PO, to już jest OK
Opinie Prawne
Antoni Bojańczyk: Dobra i zła polityczność sędziego
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Likwidacja CBA nie może być kolejnym nieprzemyślanym eksperymentem