Opublikowany 23 listopada artykuł „Korzyści celu publicznego” autorstwa Mikołaja Wilda, prezesa spółki Centralny Port Komunikacyjny, wymaga sprostowania i polemiki. Rada Społeczna ds. CPK, jako zespół kilkunastu osób powołanych przez lokalne samorządy m.in. do informowania mieszkańców o istotnych kwestiach związanych z budową CPK, czuje się w obowiązku odpowiedzieć.
Czytaj więcej
Likwidacja zasady korzyści przyniesie oszczędności Skarbowi Państwa i inwestorom publicznym, jednak nie tyle kosztem osób wywłaszczanych, ile przez ograniczenie zbędnych kosztów obsługi prawnej procesów administracyjnych.
W debacie dotyczącej odszkodowań za wywłaszczenie pod budowę CPK, Rada Społeczna zawsze prezentowała jasne stanowisko: obowiązujący w Polsce system określania wartości odszkodowań wymaga poprawy. Tak zwane bonusy dla wywłaszczanych, które prezes Wild przeciwstawia tzw. zasadzie korzyści, są odwzorowaniem postulatów Rady Społecznej sformułowanych wobec strony rządowej jeszcze w 2019 r. Ich wprowadzenie jest zasadne.
Przewrotność propozycji
Wprowadzając bonusy, rząd jednocześnie zamierzał pogorszyć sytuację osób wywłaszczanych, likwidując tzw. zasadę korzyści, zgodnie z którą właściciel może oczekiwać odszkodowania uwzględniającego wzrost wartości jego nieruchomości wywołany przeznaczeniem jej na cel publiczny. Właściciel gruntu rolnego otrzymuje odszkodowanie nie jak za grunt rolny, ale jak za grunt inwestycyjny. Poprawiając system w jednym miejscu, rząd zamierzał – znacząco – pogorszyć go w innym.
Jest to tym bardziej niezrozumiałe, że bonusy te nie mają żadnego związku z tzw. zasadą korzyści – rekompensują zupełnie inne niedogodności spowodowane wywłaszczeniem. Bonusy mają stanowić ryczałtowe odszkodowanie obejmujące koszty przeprowadzki i urządzenia sobie życia w nowym miejscu. Funkcja zasady korzyści jest inna. Łączenie tych dwóch kwestii to pierwszy błąd.
