Jacek Matarewicz: Niepokojące zmiany w uprawnieniach skarbówki

Rozszerzenie możliwości zablokowania kont bankowych i większe uprawnienia aparatu skarbowego rodzą obawy.

Publikacja: 29.07.2022 07:17

Jacek Matarewicz: Niepokojące zmiany w uprawnieniach skarbówki

Foto: AdobeStock

Nie jest odkryciem, że zbyt represyjne prawo i jego nieprzewidywalność zniechęca potencjalnych inwestorów. W idealnym środowisku biznesowym nie ma miejsca na takie niespodzianki, jak przedwczesna konfiskata rozszerzona czy nieuzasadniona blokada rachunków bankowych.

Nie można inaczej oceniać zmian mających rozszerzyć zastosowanie i tak rodzącej sporo pytań co do zgodności z Konstytucją RP instytucji STIR (Systemu Teleinformatycznej Izby Rozliczeniowej), umożliwiającej blokowanie rachunków firmowych na 72 godziny, a następnie przedłużenie tej blokady do trzech miesięcy.

Czytaj więcej

Skarbówka obiera za cel konta bankowe obywateli

Najbardziej kontrowersyjne w funkcjonujących dziś regulacjach jest to, że nieujawniony zainteresowanym stronom algorytm opracowany przez pracowników Ministerstwa Finansów, który bazuje na danych wprowadzanych do systemu przez samych urzędników, pozwala zablokować firmowe rachunki bankowe.

Od 1 lipca 2019 r. system teleinformatyczny izby rozliczeniowej (STIR) objął także lokaty terminowe, a w wyniku zmian proponowanych obecnie ma objąć także rachunki oszczędnościowe i oszczędnościowo-rozliczeniowe osoby fizycznej będącej przedsiębiorcą (z wyłączeniem rachunku rodzinnego) oraz rachunki terminowej lokaty oszczędnościowej, którą założył przedsiębiorca. Co więcej, pierwsza blokada ma zostać wydłużona z 72 godzin do 96 godzin.

Taka zmiana nie może zyskać aprobaty, gdyż sam ustawodawca uprzywilejowuje w ten sposób inne formy prowadzenia działalności gospodarczej niż działalność indywidualnie prowadzona przez osobę fizyczną. Ryzyko „puszczenia obywatela w tzw. skarpetkach” jest nieproporcjonalnie duże w stosunku do oczekiwanych korzyści, jakie Polska miałaby po wejściu w życie tych przepisów zyskać.

Czytaj więcej

Skarbówka ma o wiele więcej informacji o rachunkach osób fizycznych

Nie można przy tym zapominać, że przy okazji ostatniej nowelizacji przepisów o KAS od 1 lipca br. pracownicy urzędów skarbowych i tak zostali wyposażeni w możliwość wnioskowania o dostęp do wykazu transakcji z prywatnych rachunków osób fizycznych, które nie mają statusu podejrzanego. W koncepcję państwa policyjnego wpisuje się także propozycja zmian w zakresie przedawnienia karalności przestępstw karnoskarbowych, na które nie będzie miało wpływu przedawnienie zobowiązania podatkowego, którego to przestępstwo dotyczy. W efekcie ścigane będą przestępstwa, gdzie materiał dowodowy będzie bazował np. na protokole kontroli czy nieostatecznej decyzji wymiarowej uchylonej przez organ II instancji ze względu na przedawnienie.

Nie można powiedzieć także nic pozytywnego o wracającej jak bumerang propozycji zmiany przepisów o nadpłacie podatku, której zwrot będzie niemożliwy, jeżeli okaże się, że podatnik przerzucił ciężar podatku na swojego kontrahenta.

Nie trzeba nikomu przypominać, że przykładowo podatnicy VAT przerzucają ciężar niemalże wszystkich podatków na swojego kontrahenta, gdyż wedle prawa wchodzą one do podstawy opodatkowania VAT jako składowa ceny. W efekcie przykładowo odzyskanie nadpłaty przez podatników akcyzy będących jednocześnie podatnikami VAT stanie się iluzoryczne.

Business Centre Club z niepokojem przygląda się kolejnym zapowiedziom zaostrzania przepisów mających służyć walce z rzekomą przestępczością podatkową.

Patrząc na historycznie niską stopę inwestycji ogółem w relacji do PKG, rekomendujemy odejście od tworzenia represyjnego prawa podatkowego oraz karnego. Zachęcajmy przedsiębiorców polskich i zagranicznych do inwestycji i tworzenia miejsc pracy w Polsce, a nie twórzmy prawa skłaniającego ich do ucieczki i inwestowania w innych niż Polska krajach.

Autor jest ekspertem BCC ds. podatku VAT, akcyzy oraz prawa karnoskarbowego, partnerem w kancelarii Ożóg Tomczykowski

Nie jest odkryciem, że zbyt represyjne prawo i jego nieprzewidywalność zniechęca potencjalnych inwestorów. W idealnym środowisku biznesowym nie ma miejsca na takie niespodzianki, jak przedwczesna konfiskata rozszerzona czy nieuzasadniona blokada rachunków bankowych.

Nie można inaczej oceniać zmian mających rozszerzyć zastosowanie i tak rodzącej sporo pytań co do zgodności z Konstytucją RP instytucji STIR (Systemu Teleinformatycznej Izby Rozliczeniowej), umożliwiającej blokowanie rachunków firmowych na 72 godziny, a następnie przedłużenie tej blokady do trzech miesięcy.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Ewa Łętowska: Złudzenie konstytucjonalisty
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Podsłuchy praworządne. Jak podsłuchuje PO, to już jest OK
Opinie Prawne
Antoni Bojańczyk: Dobra i zła polityczność sędziego
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Likwidacja CBA nie może być kolejnym nieprzemyślanym eksperymentem
Opinie Prawne
Marek Isański: Organ praworządnego państwa czy(li) oszust?