Organizacja meczów - potrzeba zmian w przepisach

Dotyczy ona przede wszystkim norm prawnych, które kształtują uprawnienia podmiotów organizujących imprezy masowej. Organizatorzy imprez masowych coraz częściej wskazują, że normy te w znaczącym stopniu wpływają na niewielką frekwencję podczas meczów ligowych, czy też pucharowych. Stąd też coraz częściej same kluby sportowe domagają się odpowiednich zmian przepisów, w tym przede wszystkim ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych (dalej: ,,ustawa"). Pomimo, że prawo powinno być jak najrzadziej zmieniane to niestety w tym przypadku uważam, że ustawa wymaga odpowiedniej modyfikacji, między innymi w zakresie instytucji przedstawionych poniżej.

Alkohol w sektorach VIP

Zmiana art. 8a ustawy – m.in. możliwość podawania oraz spożywania alkoholu powyżej 3,5 % w tzw. sektorach VIP, niezależnie od rodzaju imprezy masowej.

Jednym z przepisów, który w rzeczywistości jest stosowany wobec wyłącznie pewnej części kibiców jest art. 8a ustawy. Przepis ten stanowi, iż na imprezie masowej, z wyłączeniem tych zakwalifikowanych jako imprezy masowej podwyższonego ryzyka, dozwolone są: sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych zawierających nie więcej niż 3,5% alkoholu. W rzeczywistości jednak na sektorach VIP spożywany jest alkohol powyżej wskazanej wartości. Trzeba także podkreślić, iż nawet jeżeli zaproszone osoby spożywają go w specjalnych pomieszczeniach znajdujących się na stadionie, to i tak według ustawy jest to czyn zabroniony. Tak naprawdę wszyscy, którzy posiadają taki napój alkoholowy (z zawartością powyżej 3,5 %) podczas meczów piłkarskiej ekstraklasy popełniają wykroczenie z art. 56 ustawy i sąd powinien obligatoryjnie orzec wobec nich zakaz stadionowy na okres od 2 do 6 lat.

Co więcej, ustawodawca wprowadzając przepis zezwalający na spożywanie alkoholu (do 3,5 %) nie spenalizował zachowania polegającego na jego spożywaniu w miejscu do tego niewyznaczonym. Należy jednak wskazać, że część regulaminów stadionowych zawiera normy wskazujące miejsca gdzie alkohol można spożywać. Niezastosowanie się do przepisów regulaminu może spowodować orzeczenie (a tak naprawdę ukaranie kibica) przez organizatora imprezy masowej wyłącznie zakazu klubowego.

Należy także podkreślić, iż ustawodawca w art. 8a ust. 4 ustawy dopuścił możliwość podawania alkoholu w twardych opakowaniach. Przepis ten zabrania jedynie sprzedaży napojów alkoholowych w takiej formie. Bardzo często jednak przecież przy sprzedaży rzeczy do wywołania skutku rzeczowego potrzebne jest jeszcze np. wydanie rzeczy, które może przybrać formę poddania napoju alkoholowego. Dlatego też ustawodawca powinien zamieścić w tym przepisie także słowo ,,poddawanie".

Zakaz klubowy

Uchylenie bądź zmiana art. 14 – zakaz klubowy.

Treść art. 14 ustawy budzi wątpliwości przede wszystkim u komentatorów z zakresu prawa konstytucyjnego. Wskazuje się, iż zastosowanie zakazu klubowego może spowodować naruszenie zasady zakazu podwójnego karania (ne bis in idem). Co więcej, wątpliwości wzbudza także możliwość określenia katalogu przepisów o charakterze represyjnym w akcie nie mającym mocy powszechnie obowiązującej (tj. w regulaminie stadionowym). Uzasadnione wątpliwości części doktryny budzi także ,,rozszerzenie" zakresu zakazu klubowego (nowelizacja przepisów ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 217, poz. 1280).  Wprowadzenie ograniczenia możliwości udziału w imprezie masowej, także w tej, która nie jest organizowana przez klub nakładający zakaz wydaje się być naruszeniem zasad cywilistyki i zbyt daleko idącym ograniczeniem. Nie można na gruncie podstawowych zasad prawa cywilnego zabronić co do zasady podmiotowi prawa prywatnego zawarcia umowy uczestnictwa w imprezie masowej z osobą trzecią w przypadku gdy spełnia on wszystkie warunki przez nią wymagane określone w ofercie (chyba, że sam oferent – organizator imprezy masowej odmówi zawarcia umowy). Rozszerzenie zakresu zakazu klubowego wykracza poza zakres stosunków cywilnoprawnych i arbitralnie zastępuję orzeczenie sądu w przedmiocie ograniczeń praw zagwarantowanych w konstytucji. Organizator imprezy masowej nie może kształtować stosunków cywilnoprawnych osoby trzeciej ponieważ nie jest do tego organem właściwym. Przyjęcie innej wykładni instytucji zakazu klubowego powoduje, iż zakaz klubowy nie jest decyzją strony z zakresu stosunków prywatnoprawnych (inter partes) a ma on charakter publicznoprawny skutkującym kreowaniem sytuacji prawnej osoby trzeciej. Dlatego też ustawodawca powinien albo zrezygnować z przedmiotowej instytucji albo ją zmodyfikować aby uwzględniała ona argumenty doktryny czy chociażby jurysdykcji (np. Orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zezwalającego na kontrolę takiego zakazu (sygnatura akt: I OSK 2220/12)).

Obowiązki organizatora

Zmiana art. 5 ustawy - dookreślenie zakresu obowiązków organizatora imprezy masowej.

Art. 5 ustawy stanowi, iż za bezpieczeństwo imprezy masowej w miejscu i czasie jej trwania odpowiada jej organizator. Przepis ten, według organów ścigania oraz części jurysdykcji, daje podstawę do przypisania odpowiedzialności organizatorowi imprezy masowej na zasadzie odpowiedzialności absolutnej. W doktrynie pojawiają się jednak słuszne poglądy, iż wykładnia tego przepisu prowadzi do odmiennych wniosków (tj. odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie winy). Dlatego też słusznym byłoby ustalenie przez ustawodawcę, jaki jest zakres odpowiedzialności organizatora imprezy masowej i wskazanie w ustawie czy np. w przypadku powierzenia pewnych czynności agencji ochrony ponosi on odpowiedzialność pomimo spełnienia przesłanek ekspulpacyjnych z art. 429 k.c. (odpowiedzialność za winę w wyborze).

Po drugie, wskazanym byłaby redukcja niektórych obowiązków organizatora imprezy masowej, które w praktyce powodują wiele problemów np. podczas procesu uzyskiwania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej. Dla przykładu, kluby sportowe z niższych lig nie mają ani faktycznych, ani finansowych możliwości spełnienia wszystkich wymogów wskazanych np. w art. 13 ustawy (np. instalacja na stadionie kompatybilnych systemów elektronicznych). W praktyce wiele problemów powoduje także np. obowiązek dokładnego podawania godzin oraz dat meczów piłkarskich przede wszystkim tych organizowanych cyklicznie (art. 26 pkt 3 ustawy). Organizatorzy imprez masowych wskazują także, iż ustawodawca powinien dookreślić przesłanki, które umożliwiają wojewodzie zakazanie przeprowadzenia imprezy masowej (art. 34 ustawy). Słusznie podkreślają oni, że decyzja taka powinna być wydawana w określonym wymiarze czasowym, ponieważ zazwyczaj wiąże się ona z olbrzymimi stratami finansowymi.

Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych ma charakter przede wszystkim represyjnym, który także w szerokim zakresie ogranicza (nie zawsze słusznie) działania organizatorów imprez masowych. Ratio legis ustawy w postaci poprawy bezpieczeństwa imprez masowych w tym meczów piłki nożnej powinien być dalej sprawą priorytetową, zarówno organizatorów imprez masowych ale także innych organów oraz przede wszystkim stowarzyszeń. Wydaje się jednak, iż pewne normy wskazane w ustawie wymagają zmian (część z nich została przedstawiona powyżej). Trzeba także podkreślić, że wraz z tym aktem normatywnym powinny zostać zmodyfikowane inne akty prawne (inter alia uchwała nr VIII/192 z dnia 2 sierpnia 2012 r. zarządu polskiego związku piłki nożnej), których treść wzbudza uzasadnione wątpliwości np. w kwestii dotyczącej niejasnych przesłanek umożliwiających odmowę uczestnictwa w meczu kibicom gości, co może narazić kluby na kolejne straty, chociażby z tytułu nienależytego wykonania umowy o udostępnienie imprezy masowej.