Trzy ptaszki jednym kamieniem

W ostatnim budżetowym szczycie UE nie to jest najważniejsze, że przywódcy państw rozjechali się bez porozumienia. Dużo bardziej doniosłe znaczenie – w szczególności dla polskiej polityki – ma fakt, że ku zaskoczeniu obserwatorów Angela Merkel opuściła Brukselę pod rękę z Davidem Cameronem.

Żelazna Dama z Berlina tym samym staje się największym przyjacielem Wielkiej Brytanii, podczas gdy Donald Tusk po długich miesiącach wymachiwania piąstkami Cameronowi przed nosem zostaje sam na pustym peronie ze słonym rachunkiem w garści obciążającym nasze dwustronne relacje z Wielką Brytanią.

Było oczywiste, że do tego musi dojść. Wielka Brytania jest członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ. Krajem o potwierdzonej, ostatnio w Libii, zdolności wojskowej. W końcu krajem o wciąż globalnej obecności handlowej, szczególnie w Azji, która dla UE jest coraz ważniejsza. Nie wspominając o finansowej roli londyńskiego City. Co dziś najważniejsze, Berlin nie chce zostać w UE sam na sam z Francją, która pod socjalistycznymi rządami nie jest i nie będzie dla Niemiec konstruktywnym partnerem w sprawach gospodarczych.

Berlin nie chce zostać w UE sam na sam z Francją Hollande'a, która nie będzie partnerem w sprawach gospodarczych

Trudno było jednak przewidywać, że dojdzie do tego aż tak szybko. Rachuby polskich strategów, że Wielką Brytanię uda się obejść, a nawet wyizolować przy pomocy natrętnie proeuropejskiej i proniemieckiej retoryki, okazały się funta (sic!) kłaków niewarte. Co gorsza, te fałszywe kalkulacje sytuacji w UE pojawiły się w Warszawie pod wpływem czynnika wewnętrznego.

Polityka usługowa

Tej antybrytyjskiej histerii zapewne by nie było, gdyby nie widziano w niej pałki, którą można okładać opozycję sprzymierzoną z brytyjskimi konserwatystami na forum europejskim. Trudno o bardziej jaskrawy przejaw podporządkowywania międzynarodowego interesu kraju partyjnym grom w Warszawie.

Drugim błędem, który właśnie się mści, jest zredukowanie – szczególnie w ostatnich dwóch latach – naszego członkostwa w UE do relacji z Berlinem. Usługowa polityka Warszawy wobec Berlina miała przynieść nam ochronę interesów budżetowych. Jakże brutalnie ta wizja zderzyła się dziś z unijną rzeczywistością.

Przypomnijmy. Kiedy w połowie 2011 roku Berlin miał poważne kłopoty polityczne w związku z rolą najbardziej radykalnego promotora oszczędności budżetowych w państwach południa UE, Radosław Sikorski zachęca w listopadzie 2011 Niemcy do jeszcze bardziej zdecydowanego podjęcia odpowiedzialności za UE.

Warszawa, po części słusznie, tłumaczy racje Berlina w sporze o wychodzenie z kryzysu. Polska polityka traci jednak proporcje w marcu 2012, kiedy to Francuzom udaje się wyizolować Anglię w negocjacjach o pakt fiskalny. Warszawa wchodzi w swoją dzisiejszą rolę prymusika, który najbardziej żarliwie broni wykluczającej logiki paktu i coraz bardziej ostentacyjnie okazuje lekceważenie Anglii. Zapominając, że Anglia jest naszym podstawowym sprzymierzeńcem w sprawach zachowania otwartości wspólnego rynku, na którym zarabiamy nie mniej niż za sprawą europejskich funduszy.

Podobnie, zgodnie z politycznymi oczekiwaniami Niemiec (otwarcie popierających Sarkozy’ego), Donald Tusk zlekceważył przedwyborczą wizytę Francois Hollande’a w marcu 2012 r. w Warszawie. Zapominając, że to nasz kluczowy sojusznik w sprawach polityki rolnej.

Jednak apogeum tej antybrytyjskiej histerii to retoryka rządu w debacie i negocjacjach budżetowych. Pokazywanie drzwi Londynowi i ustawianie Wielkiej Brytanii w roli jedynego kraju, który stoi na przeszkodzie polskich aspiracji budżetowych, ma trzy powody.
Inne kraje Północy, w tym Niemcy, chcą się chować za plecami Wielkiej Brytanii ze swoimi własnymi postulatami cięć, które zawsze są symbolicznie mniejsze. Wszak ostentacyjnie federalistycznym politykom chadecji, którzy deklaracjami o integracji zaczynają i kończą dzień, nie wypada być „złym chłopcem”, gdy chodzi o pieniądze na te szczytne europejskie marzenia.