Erystyka – c. d.

Mam na myśli nieobecność internetu, radia, telewizji i telefonu stacjonarnego (komórkę celowo zostawiłem w domu). O takiej pustelniczej mentalnej ciszy, głuszy i bezludziu  pisałem z tęsknotą miesiąc temu, i teraz, po tych leśnych rekolekcjach, widzę jasno, żem o wielu ważnych sprawach wtedy zapomniał. Nadrabiam zaległości.

1. Dwoje (dwóch) ludzi może żyć ze sobą albo w kompletnej izolacji, albo prowadzić ze sobą wojnę, albo utrzymywać ze sobą dobre stosunki; quartum non datur (co do generaliów, bo oczywiście stanów niuansowo pośrednich oraz lokalnie łaciatych są tysiące).

2. Jeśli dwie strony pragną ułożyć sobie przynajmniej znośne wzajemne stosunki, muszą przeprowadzić w tym celu rozmowy.

3. Takie rozmowy nie mają żadnego sensu bez przyjęcia przez obu rozmówców wstępnego założenia. Kluczowym wstępnym założeniem jest możliwość zmiany opinii (postawy, poglądu) pod wpływem rozmowy. Taka zmiana opinii jest – zwłaszcza w sporze – wręcz głównym celem każdej rozmowy: przedstawić swoje argumenty i spróbować choć trochę przekonać do nich interlokutora.

4. Skutkiem rozmów są umowy regulujące najważniejsze punkty relacji między stronami. Takie umowy mają charakter kodeksu drogowego: nakazują, zakazują oraz informują.

Poważna rozmowa między dwojgiem ludzi, którzy chcą ułożyć między sobą w miarę poprawne relacje, wymaga z góry i bezwarunkowo:

1. Wspólnego języka (ta sama gramatyka i ta samasemantyka).

2. Omawiania spraw pojedynczo (odrębnie), kawałek po kawałku (krok po kroku), a przy tym klarownie i jednoznacznie.

3. Przyjęcia jako zasady, że jeśli w danej sprawie osiąga się porozumienie, to ono jest precyzyjne i trwałe; sprawa zostaje zamknięta i ponownie się jej nie wałkuje; na podjęte ustalenia można się powoływać logicznie i rzeczowo przy dyskutowaniu następnych spraw.

4. Przyjęcia jako zasady, że jeśli porozumienia w danej sprawie nie udaje się osiągnąć, wówczas dyskusji nad nią nie ciągnie się w nieskończoność, tylko zapamiętuje się „protokół rozbieżności” i przechodzi do następnej kwestii; nie wyklucza to powrotu do nierozstrzygniętego tematu w dogodniejszym momencie.

Uważam nadto – aksjomatycznie, aksjologicznie i kategorycznie –  że: