Maroko posiada umowy o wolnym handlu (FTA) z blisko sześćdziesięcioma państwami, wśród których najważniejsze to kraje Unii Europejskiej, EFTA, Stany Zjednoczone i Turcja. Kolejnym akceleratorem ekonomicznym może stać się uruchomiona 1 stycznia 2021 roku Afrykańska Kontynentalna Umowa o Wolnym Handlu (AfCFTA), która swoim zakresem obejmuje cały kontynent. Sektorowe plany rozwoju Maroka charakteryzują się wielomiliardowymi inwestycjami sektora publicznego i prywatnego, a zachęty inwestycyjne oferują dogodne warunki fiskalne w strefach ekonomicznych. Coraz lepsza infrastruktura drogowa z długością autostrad sięgająca 2000 km, a także uruchomienie kolei dużych prędkości potwierdza, że ambicje tego kraju sięgają daleko.
Pandemiczny rok 2020 przyniósł Maroku zmniejszenie o kilkanaście procent wymiany handlowej, powstały natomiast nowe możliwości dla graczy biznesowych, którzy zaczęli przejmować rynki po bankrutujących firmach lub zaczęli korzystać z zachęt celnych. Wśród beneficjentów tej sytuacji znalazły się również firmy polskie, wspierane przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu. Analiza obrotów handlowych między Polską a krajami afrykańskimi wskazuje, że ten trudny rok przyniósł wśród największych afrykańskich partnerów handlowych wyraźnie wzrosty jedynie Maroku (+23 proc. r./r. w okresie I-IX 2020 r.) i Algierii (+14%), spadły natomiast obroty z RPA, Egiptem czy Nigerią. Już dziś Maroko jest drugim pod względem obrotów handlowych afrykańskim partnerem naszego kraju, a przy notowanych od lat stałych wzrostach za jakiś czas może wysunąć się na pierwsze miejsce.
Najbardziej optymistyczne szacunki dla marokańskiego PKB mówią o skurczenie się gospodarki o ok. 4,5 proc. (estymacja Banku Światowego). Znacząco pogorszyła się sytuacja najbiedniejszej grupy społecznej, dla której rząd przygotował działania osłonowe w postaci zapomóg, również dla osób pozostających poza systemem ubezpieczeń (ok. 400 zł/miesiąc). Uruchomiono programy pomocowe dla przedsiębiorców, których wielkość była jednak niewspółmiernie mniejsza od transferów pomocowych w Europie czy w Polsce – Solidarnościowy Fundusz Covid-19 osiągnął niecałe 3,5 mld euro.
W dłuższej perspektywie gospodarka Maroka skazana jest na zaciśnięcie pasa, pomysły na dodatkowe daniny podatkowe i zmniejszenie inwestycji centralnych. Geopolityczne położenie kraju może się jednak okazać szansą wyjścia z kryzysu i wzmocnienie.
Bardzo ciekawie w tym kontekście rysuje się ostania analiza PricewaterhouseCoopers opublikowana we współpracy z PAIH pt. „Poszukiwanie okazji inwestycyjnych. Ranking perspektywicznych kierunków ekspansji dla polskich firm”, która ukazała się pod koniec 2020 r. Autorzy raportu zajęli się oceną wpływu ostatnich makroekonomicznych zmian na atrakcyjność państw pod względem inwestycyjnym dla polskich podmiotów. Raport wskazuje, że w bardzo niekorzystnym dla inwestycji zagranicznych roku 2020 (spadek o 30 proc.), elementem stabilizującym może być dywersyfikacja rynków. Ponad 90 proc. polskich inwestycji zagranicznych jest w Europie – w ubiegłym roku dominowały Szwecja, Niemcy, Hiszpania, Czechy i Rumunia. Analitycy PwC wskazują, że warto spojrzeć na rynki bardziej odległe.
