Konsekwencją zranień i zakłuć są potencjalne zakażenia groźnymi chorobami, ale także absencja w pracy. Tym samym zagrażają nie tylko zdrowiu i życiu, ale również wpływają niekorzystnie na funkcjonowanie podmiotów leczniczych. Według danych WHO w Polsce co roku dochodzi do 37 tys. zranień związanych z używaniem sprzętu medycznego przez pracowników ochrony zdrowia. Wdrożenie elektronicznego rejestru zakłuć i zranień, szczegółowych wytycznych czy wprowadzenie struktury premiującej efektywność funkcjonowania mechanizmów zapobiegania zranieniom i zakłuciom to tylko przykłady rozwiązań przedstawionych w najnowszym raporcie „Zakłucia i zranienia – aspekty prawne". Jak podkreślają eksperci wdrożenie tego typu usprawnień powinno być po stronie dyrekcji placówek szpitalnych i Ministerstwa Zdrowia. Dzięki tym rozwiązaniom zostanie zwiększona efektywność nadzoru nad bezpieczeństwem stosowania określonych wyrobów medycznych.
Czytaj także: Anestezjolodzy boją się zarzutów
Konieczne są zmiany systemowe, dotyczące dostępu do bezpiecznego sprzętu medycznego w polskich szpitalach. Brak ujednoliconych standardów postępowania wobec zranień i zakłuć przyczynia się do bagatelizowania problemu. W poprzednim roku powstał raport dotyczący ogólnopolskiego badania „Implementacja Dyrektywy Rady 2010/32/UE w polskich szpitalach" który ukazał, że aż 40 proc. personelu pielęgniarskiego nie zgłasza incydentu dotyczącego zranienia lub zakłucia, a blisko 70 proc. podczas swojej pracy zraniło się nawet 5 razy. Na podstawie powyższego badania powstał raport regulujący aspekty prawne, które wpłyną na zwiększenie bezpieczeństwa w placówkach szpitalnych. Przykładem takiego usprawnienia jest stworzenie centralnego, elektronicznego rejestru zranień i zakłuć, który pozwoli na monitorowanie bezpieczeństwa personelu medycznego oraz zwiększy efektywność nadzoru nad bezpieczeństwem stosowania określonych wyrobów medycznych. Wdrożenie tych mechanizmów prawnych ograniczy ryzyko w związku ze zranieniem i zakłuciem. Bieżący nadzór administracyjnoprawny nad rejestrem powinny sprawować – Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Państwowa Inspekcja Pracy. Warto również zwrócić uwagę na promowanie zamówień publicznych uwzględniając bezpieczny sprzęt, który zapewni możliwie najbezpieczniejsze środowisko pracy oraz zapobiegnie zranieniom pracowników wskutek stosowania ostrych narzędzi medycznych. Wymienione rekomendacje wymagają zmian na poziomie ustawowym.
- Bezpieczeństwo jest najważniejsze na każdym etapie leczenia pacjenta. Od 2013 roku obowiązuje Dyrektywa Rady 2010/32/EU, za której implementację odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Nakłada ona na dyrekcje placówek ochrony zdrowia obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznego kontaktu z ostrymi narzędziami. Wyroby medyczne służące do cięcia, czy kłucia powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed zranieniem, a pracownicy muszą odbywać regularne szkolenia z ich bezpiecznego użytkowania. Powinniśmy zmienić wiele, aby polepszyć warunki pracy personelu pielęgniarskiego – mówi Paweł Witt Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Anestezjologicznych i Intensywnej Opieki.
Pracodawca ma obowiązek wprowadzić wewnętrzne procedury w celu zapewnienia kompleksowej rejestracji wypadków. W szczególności należy dokumentować wszystkie zranienia i zakłucia oraz pozostałe przypadki, które należy zgłaszać w placówce wskazanej przez pracodawcę. Wprowadzenie szczegółowych wytycznych, pozwoli na dokładniejsze monitorowanie i rejestrowanie przypadków zranień i zakłuć oraz pokaże pracownikom jak postępować w danej sytuacji. Ocena ryzyka narażenia pracownika powinna być zgodna z Rozporządzeniem o zapobieganiu zranieniom i zakłuciom. Wytyczne powinny precyzyjnie wskazywać jak należy kwalifikować ryzyko i jakie zabezpieczenia należy obowiązkowo wprowadzać w przypadku wystąpienia danego wypadku. Mogą też zawierać wykaz konkretnych sytuacji, w których stosujemy określone zabezpieczenia, w tym wyroby medyczne zawierające mechanizmy przeciw zakłuciom i zranieniom.
