Opłaty za przyłączenie do sieci wodociągowej od lat są kością niezgody pomiędzy mieszkańcami a gminą. Nie inaczej było i w tym wypadku. Rada Miejska w Środzie Wielkopolskiej uchwaliła regulamin dotyczący dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Prokurator rejonowy zaskarżył jeden z zapisów regulaminu. Mówił on, że właściciel musi zapłacić za przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej. Tymczasem rada nie posiada kompetencji w tym zakresie. Nie ma przepisów, które dawałyby jej prawo do jednostronnego ustalania opłat. Jest więc ona nielegalna.
Rada miejska broniła się, że regulamin uchwaliła na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. A prokurator źle interpretuje regulamin. Jasno wynika z niego, że opłata jest za wykonanie przyłączenia. Od wniesienia tej opłaty nie jest uzależnione ani wydanie zgody na przyłączenie, ani też możliwość budowy przyłącza.
Skarga prokuratora trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, a ten uznał ją za słuszną. Zdaniem sądu regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków nie może być sprzeczny z art. 19 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Przepis ten stanowi bowiem delegację ustawową dla wydania aktu prawa niższej rangi, ściśle określając zakres spraw, które mogą znaleźć się w uchwale rady gminy.
Skoro w regulaminie mogą znaleźć się tylko takie postanowienia, których przedmiot mieści się w zakresie wyznaczonym w art. 19 ust. 2 ustawy, to wszelkie odstępstwa od katalogu sformułowanego w tym przepisie przesądzają o naruszeniu przepisów. Oznacza to, że rada miasta nie miała prawa ustalać tego rodzaju opały w regulaminie. Wynika to jasno również z orzecznictwa sądowego. Wynika z niego, że gminy nie mogą określać w regulaminie zasad naliczania jakichkolwiek opłat czy świadczeń rzeczowych, związanych z przyłączeniem odbiorcy do instalacji wodociągowo-kanalizacyjnej.
Ewentualne sfinansowanie przynajmniej części kosztów budowy sieci gminy mogą uzyskać albo poprzez ustalenie opłat adiacenckich (czyli już po wybudowaniu sieci), albo też mogą zarządzić przeprowadzenie referendum w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców właśnie na cel budowy sieci kanalizacyjnej. Inne formy mniej lub bardziej ukrytego finansowania zadań nałożonych ustawowo na gminę przez osoby ubiegające się o przyłączenie do sieci nie mogą być dowolnie kreowane przez organ gminy. ©?
