9 lipca 2019 r. wpłynął do Sejmu projekt ustawy zmieniającej ustawę o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Celem projektowanej zmiany jest zwiększenie ochrony osób małoletnich, mieszkających w lokalu, którego najemca podlega eksmisji. Małoletni ma mieć prawo do lokalu socjalnego tym samym ograniczone ma być ryzyko rozdzielenia małoletnich i ich rodziców z przyczyn ekonomicznych. Zgodnie z projektowanymi zmianami osoba wobec, której orzeczony został nakaz opróżnienia lokalu bez prawa do lokalu socjalnego będzie mogła wytoczyć powództwo o ustalenie uprawnienia do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, jeżeli w ciągu roku od dnia nadania klauzuli wykonalności wyrokowi eksmisyjnemu nie został złożony wniosek egzekucyjny a okoliczności uzasadniające przyznanie prawa do lokalu socjalnego nie istniały w chwili zamknięcia rozprawy w postępowaniu o opróżnienie lokalu. Projekt zmiany ustawy przewiduje również uprawnienie do wytoczenia powództwa o ustalenie prawa do lokalu socjalnego dla osoby, która utraciła status lokatora w związku z postanowieniem o przysądzeniu własności albo postanowieniem o przyznaniu własności nieruchomości, jeżeli zachodzą okoliczności uzasadniające przyznanie prawa do lokalu socjalnego.
Przemoc i awantury
W myśl proponowanych zmian ww. uprawnienia nie będą przysługiwały osobom, w stosunku do których orzeczony został nakaz opróżnienia lokalu z powodu: stosowania przez taką osobę przemocy wobec rodziny, wykraczania w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania czyniącego uciążliwym korzystanie z innych lokali lub budynku. Ww. uprawnienie nie będzie przysługiwało również osobom w stosunku, do których wydany został wyrok eksmisyjny wobec zajmowania lokalu bez tytułu prawnego.
Zdaniem autorki
Karolina Bultrowicz, radca prawny Kancelaria Radców Prawnych M. Woziński A. Kulisz z Zielonej Góry
Piecza nie od razu
Proponowane zmiany mają na celu zapobieganie umieszczaniu małoletnich w pieczy zastępczej. W obecnym stanie prawnym brak przyznania prawa do lokalu socjalnego (np. w przypadku, gdy wydany został wyrok zaoczny lub w przypadku, gdy po wydaniu wyroku a przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego urodzi się dziecko) może stanowić podstawę do skierowania przez komornika w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego wniosku do sądu rodzinnego o wszczęcie postępowania. Może mieć to miejsce, gdy eksmitowani zostają skierowani przez komornika sądowego do noclegowni, w których pobyt małoletnich jest niedopuszczalny lub pomieszczenia tymczasowego, gdzie brak jest warunków zapewniających prawidłowy rozwój dziecka. W takich okolicznościach może dojść do umieszczenia małoletniego w pieczy zastępczej na podstawie wyroku sądu rodzinnego.
Przygotowywane przepisy będą miała zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy tytułem wykonawczym stanowiącym podstawę egzekucji będzie orzeczenie sądu wydane w postępowaniu rozpoznawczym. Nie będzie to dotyczyło zatem przypadków, gdy postępowanie egzekucyjne będzie prowadzone np. na podstawie aktu notarialnego, o którym mowa w art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.
