Można się pozbyć starego długu z księgi

Rodzeństwo otrzymało w spadku po matce przedwojenną willę w Otwocku pod Warszawą. Po jakimś czasie dla tej nieruchomości założono nową księgę wieczystą. Przepisano do niej stary dług hipoteczny w wysokości 14 zł. Był to podatek za wzbogacenie na rzecz rady narodowej.

– Zależy mi na tym, żeby nieruchomość miała czystą hipotekę – mówi jeden ze spadkobierców. – Dlatego chętnie zapłaciłbym tę kwotę. Szkopuł w tym, że nikt nie potrafi mi powiedzieć, jaki urząd jest obecnie następcą prawnym rady narodowej, komu więc mam zapłacić, a z tego, co wiem, długi hipoteczne się nie przedawniają.

To niejedyny przypadek, kiedy właściciel nieruchomości ma kłopot ze starym długiem hipotecznym przekazywanym z pokolenia na pokolenie.

[srodtytul]Co z tym fantem zrobić [/srodtytul]

– Uporządkowanie sytuacji tej nieruchomości wbrew pozorom nie jest takie trudne – wyjaśnia Małgorzata Kluziak, sędzia wizytator Sądu Okręgowego Warszawa-Mokotów. – Trzeba jednak poświęcić trochę czasu, niezbędne będzie bowiem postępowanie sądowe.

Rodzaj tego postępowania zależy od tego, czy wierzytelność zabezpieczona hipoteką jest wymagalna (dług staje się wymagalny z upływem terminu jego płatności) oraz czy wygasła, czy nie. Wierzytelność uważa się za wygasłą m.in. w sytuacji, gdy nastąpiło: spłacenie długu, realizacja (za zgodą wierzyciela) innego świadczenia lub zwolnienie przez wierzyciela dłużnika z długu, albo doszło do potrącenia (tj. obie strony były w stosunku do siebie dłużnikami). Wygaśnięcie wierzytelności pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki.

[srodtytul]Przedawniło się[/srodtytul]

Prawdopodobnie w wypadku właściciela willi z Otwocka nastąpiło wygaśnięcie wierzytelności ze względu na przedawnienie (przedawnia się po dziesięciu latach). Nie powoduje to jednak wygaśnięcia hipoteki (art. 77 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EE86D523604C75D4A64A217B4B84F3C1?id=163015]ustawy o księgach wieczystych i hipotece[/link]).

Jednakże w wypadku wierzytelności, która wygasła wraz z wygaśnięciem hipoteki, jeżeli nie możemy doprowadzić do jej wykreślenia (w normalnym trybie), przysługuje nam powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Jak to zrobić? Występuje się z powództwem do sądu rejonowego (właściwego dla nieruchomości) o wydanie orzeczenia o usunięciu rozbieżności między stanem rzeczywistym nieruchomości a tym, jaki jest w księdze wieczystej (art. 10 i 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). [b]W sądzie trzeba przedstawić dowody potwierdzające wygaśnięcie długu, np. dowód wpłaty, oświadczenie o potrąceniu. Z jego orzeczeniem należy się udać do wydziału wieczystoksięgowego sądu rejonowego z wnioskiem o wykreślenie hipoteki.[/b]

[srodtytul]Do depozytu[/srodtytul]

Kiedy wierzytelność nie wygasła i jest wymagalna, bo np. upłynął termin jej spłaty, warto skorzystać z art. 99 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z nim, gdy wierzytelność jest wymagalna, a wierzyciel dopuszcza się zwłoki w jej spłacie (albo też zaspokojenie długu napotyka trudności), właściciel nieruchomości może wpłacić te pieniądze do depozytu sądowego. Wtedy hipoteka wygaśnie.

W praktyce wygląda to tak: najpierw trzeba złożyć wniosek o wyrażenie zgody na złożenie pieniędzy do depozytu (patrz: ramka). Składa się go do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości obciążonej hipoteką. Sąd wydaje zezwolenie (w formie postanowienia) na złożenie pieniędzy, wskazując jednocześnie, gdzie te pieniądze mają być złożone, czyli na jakie konto sądowe.

Przekazując pieniądze do depozytu, właściciel nieruchomości musi [b]złożyć w sądzie (który wydał zezwolenie) oświadczenie (poświadcza je notariusz), że zrzeka się tej kwoty, i dołączyć dowód jej wpłaty. [/b]

Hipoteka wówczas wygasa, trzeba ją jednak jeszcze wykreślić z księgi wieczystej. W tej sprawie oczywiście trzeba się udać do wydziału wieczystoksięgowego sądu rejonowego (właściwego ze względu na położenie nieruchomości).

[ramka]

[srodtytul]Co powinno się znaleźć we wniosku[/srodtytul]

[b]We wniosku o złożenie przedmiotu do depozytu sądowego powinny się znaleźć informacje o:[/b]

- zobowiązaniu (w tym konkretnym wypadku o długu hipotecznym), z powodu którego jest otwierany depozyt,

- powodach złożenia pieniędzy do depozytu,

- wysokości kwoty, która tam trafi,

- osobie, której może być depozyt wydany,