Wspólnota mieszkaniowa nie wystawi faktury

[b]Nie milkną echa wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie (sygn. I SA/Rz 803/08), który oddalił skargę na interpretację podatkową ministra finansów.[/b]

Eksperci przekonują, że jeśli uznać, iż wydana przez fiskusa i potwierdzona przez sąd wykładnia jest prawidłowa, to duże kłopoty będą miały nie tylko wspólnoty mieszkaniowe, ale także np. centra handlowe. Bo to oznaczałoby, że rozliczając koszty np. zakupu energii elektrycznej na poszczególnych najemców, którymi są zazwyczaj duże sieci handlowe albo właściciele małych butików czy galerii, centra handlowe nie miałyby prawa wystawiać faktur VAT (refakturować) i odliczać z tego tytułu podatku naliczonego.

[srodtytul]Koszty do podziału[/srodtytul]

O interpretację wystąpiła wspólnota mieszkaniowa, która jest wspólnotą właścicieli wyłącznie lokali użytkowych. Zakres jej działania obejmuje zarząd nieruchomością wspólną, czyli częściami budynków i urządzeniami, które – tak jak klatki schodowe, windy czy instalacje energetyczne, cieplne i wodne – nie służą wyłącznie właścicielom lokali. To wspólnota ma podpisane umowy m.in. na zakup mediów, a całkowite koszty rozliczane są na poszczególne lokale. Wspólnota nie pobiera od tego marży. Rozliczenie odbywa się proporcjonalnie do udziałów w nieruchomości wspólnej. Na usługi te wspólnota wystawia właścicielom lokali faktury VAT (refaktury), deklarując w urzędzie skarbowym podatek należny i odliczając naliczony. W sierpniu 2008 r. wystąpiła o interpretację, by wiedzieć, czy zarządzając nieruchomością wspólną, jest podatnikiem VAT zgodnie z art. 15 ust. 1 i art. 29 ust. 1 i 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link].

Minister finansów uznał, że zaliczki wpłacane przez jej członków na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną i poszczególnych lokali nie są obrotem w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT. Wspólnota nie jest podatnikiem w zakresie pobieranych opłat za dostawę mediów oraz zaliczek na pokrycie kosztów zarządu i na fundusz remontowy.

[srodtytul]Pięć warunków[/srodtytul]

WSA w Rzeszowie skargę oddalił, bo uznał, że zaskarżona przez wspólnotę interpretacja nie narusza prawa. W uzasadnieniu sędziowie potwierdzili, że instytucja refakturowania nie została uregulowana w polskim prawie. Powołali się jednak na ugruntowaną praktykę uzależniającą możliwość refakturowania od spełnienia pięciu warunków. Po pierwsze – przedmiotem refakturowania są usługi. Po drugie – z usługi nie korzysta podmiot (a jeżeli tak, to tylko w części), na który wystawiana jest pierwotna faktura, lecz wyłącznie (lub przede wszystkim) podmiot trzeci – odbiorca faktury. Po trzecie – odsprzedaż musi nastąpić po cenie zakupu, a po czwarte – podmiot, który dokonuje refakturowania, wystawia na rzecz nabywcy fakturę z uwzględnieniem tej samej stawki VAT, która widnieje na fakturze pierwotnej. Piąty warunek to wymóg, aby zastrzeżenie o refakturowaniu danej czynności było zawarte w umowie między kontrahentami.

[ramka][b]Opinia: Roman Namysłowski, doradca podatkowy w Ernst & Young[/b]

Dopełnieniem absurdalności dotychczasowych rozważań dotyczących refaktury i formułowanych warunków jej wystąpienia byłby jedynie postulat de lege ferenda, aby lista czynności podlegających opodatkowaniu VAT została uzupełniona o refakturę. Nabycie usług we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej, i obciążenie tej osoby kosztami tej usługi jest niczym innym jak świadczeniem usług. Nie ma znaczenia, czy środki otrzymane od ostatecznego beneficjenta usługi odpowiadają poniesionym kosztom czy je np. przewyższają. Uznanie takiego zdarzenia za usługę daje świadczącemu pełne prawo, a nawet obowiązek, zastosowania przepisów (np. dotyczących stawki VAT) właściwych dla tego rodzaju usługi.

Nie ma też znaczenia, czy umowa między stronami zawiera jakiekolwiek odniesienie do refakturowania, tak jak wskazuje sąd. Umowa dotyczy świadczenia usług i precyzuje kwotę wynagrodzenia. Przepisy dyrektywy VAT w zakresie podstawy opodatkowania opisują przypadek zwrotu wydatków poczynionych w imieniu i na rzecz osoby trzeciej, każąc wyłączyć te kwoty z podstawy opodatkowania. W tej sytuacji mamy do czynienia z nabyciem usług we własnym imieniu, a podstawą opodatkowania powinna być kwota należna.[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki