Wykup gruntu w rękach władz samorządowych

Senatorowie przygotowali projekt zmiany do ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Od kilku lat przewiduje ona atrakcyjne zasady przewłaszczania. Gminy muszą je stosować. Przepis, które je do tego przymuszał, zakwestionował Trybunał Konstytucyjny w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F060B032CD6ECA4D2192D633A52899CB?id=340619]wyroku z 26 stycznia 2010 r. (DzU nr 21, poz. 109 ze zm.)[/link]. Straci on ważność 9 sierpnia 2011 r. Projekt jest więc wykonaniem tego wyroku.

[srodtytul]Zaczęło się od wyroku [/srodtytul]

TK stwierdził bowiem, że właściciele nieruchomości (czyli jednostki samorządu terytorialnego) nie mają możliwości odmówienia bonifikaty osobom spełniającym ustawowe warunki ani też podjęcia decyzji dotyczącej wysokości udzielonej bonifikaty. Decyzję o tym, czy i na jakich warunkach dokonać przekształcenia, podejmuje wyłącznie użytkownik wieczysty.

W opinii TK mechanizm ten stanowi niedozwoloną ingerencję w prawo własności jednostek samorządu terytorialnego. Pozbawia bowiem te podmioty jakiejkolwiek kontroli nad nieruchomościami oddanymi w użytkowanie wieczyste, zmuszając je do automatycznego akceptowania każdego wniosku o udzielenie bonifikaty bez względu na ocenę celowości przekształcenia danej nieruchomości.

[srodtytul]Dwa systemy [/srodtytul]

Kierując się wyrokiem TK, senatorowie proponują, by przekształcenie użytkowania wieczystego w odrębną własność było fakultatywne. [b]Po wejściu w życie proponowanych przepisów będą obowiązywały dwa systemy przekształcania. Z tą istotną różnicą, że w obu gminy będą same decydowały, czy chcą je stosować czy nie.[/b]

Będą mogły przewłaszczać na podstawie ustawy albo uchwał, jeżeli takie podejmą. Od użytkownika wieczystego będzie zależało tylko to, z której drogi skorzysta. Należy zaznaczyć, że z trybu ustawowego z reguły warto korzystać wówczas, gdy nie ma uchwał w sprawie przekształcenia. Gdy są, korzystniej składać wnioski na podstawie ich postanowień.

Nie wszyscy jednak mają (i będą mieli) wybór. W mniejszych miastach i miejscowościach rady miast (rady gmin) nie zdecydowały się na wprowadzenie korzystnego wykupu użytkowania wieczystego na własność. Oznacza to, że tam można korzystać tylko z ustawy. I to przede wszystkim te osoby poniosą skutki nowych przepisów, choć nie oznacza to, że gminy nie zechcą stosować ustawy.

Jedną z gmin, które zakwestionowały przepisy, był Radków.

– Po wyroku TK zaczęliśmy przekształcać. Czy po wejściu tej ustawy przestaniemy? Raczej nie – uważa Jan Bednarczyk, burmistrz miasta i gminy.

Projekt przewiduje, że do wniosków złożonych przed dniem wejścia w życie ustawy będzie się stosowało stare zasady, czyli gminy będą musiały przekształcać, nawet gdy nie będą tego chciały.

[srodtytul]Niższe opłaty [/srodtytul]

Wysokość bonifikat w ustawie się nie zmieni i będą one wynosić od 50 i 90 proc. opłat (opłatę stanowi różnica między prawem własności i użytkowania wieczystego i będzie mogła być wyższa). Przypomnijmy, że na pierwszą mogą liczyć osoby fizyczne, które prawo wieczystego użytkowania uzyskały przed 5 grudnia 1990 r., oraz ich następcy prawni.

Z drugiej bonifikaty mają skorzystać użytkownicy wieczyści, których dochód miesięczny na jednego członka rodziny nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za ostatnie półrocze poprzedzające rok złożenia wniosku o przekształcenie. Ogłasza je prezes GUS w Monitorze Polskim.

[ramka][b]komentuje Andrzej Porawski, dyrektor Biura Związku Miast Polskich[/b]

To od indywidualnej oceny każdego miasta i gminy będzie zależało, czy zdecydują się przekształcać grunty czy nie.

Ich polityka jest różna. Jedne potrzebują pieniędzy od ręki, bo na przykład prowadzą dużą inwestycję. Są i takie samorządy, które wolą mieć majątek w postaci nieruchomości i stały dopływ pieniędzy z opłat za użytkowanie wieczyste. Dlatego jedne będą się decydowały na przekształcenia, inne zaś nie. Jeszcze przez rok można jednak im narzucać, tak jak to czyni ustawa, jak mają dysponować swoim majątkiem. [/ramka]