Podatek katastralny jako docelowy system opodatkowania nieruchomości w Polsce w dobie kryzysu finansów publicznych.

Aktualizacja: 30.01.2013 10:32 Publikacja: 29.01.2013 14:57

Dzisiaj, kiedy głośno mówimy o kryzysie finansów publicznych zapomnieliśmy o przychodach z podatku od nieruchomości, który powinien być jednym z ważniejszych źródeł finansowania zadań publicznych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego.

Zagadnienie opodatkowania podatkowego wprowadzanego po okresie transformacji w Polsce, który pomimo kilku zmian legislacyjnych nadal ma kształt wywodzący się z minionego ustroju. Po ponad dwudziestu latach przemian nie zmian brakowało czasu a przede wszystkim woli politycznej do poważnego, kompleksowego zmierzenia się z tym tematem.

Pierwsze prace rozpoczęto już w 1990 roku, jednakże z różnych względów ich zaniechano. Należy podkreślić, że przesłanki którymi kierowano się rozpoczynając prace nad reformą opodatkowania nieruchomości w Polsce , pomimo upływu czasu, nakładu pracy i środków nadal są aktualne. Według znawcy tematu , prof. L. Etela [1998] obwiązujący obecnie system opodatkowania nieruchomości :

Biorąc pod uwagę członkowstwo w Unii Europejskiej, należy wskazać , że polskie podatki od nieruchomości, jako daniny lokalne, nie realizują w dostateczny sposób zasad zawartych w Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego, ratyfikowanej przez Polskę w 1993 r. Należy tutaj wymienić zasadę subsydiarności i adekwatności, zasadę autonomii podatkowej oraz zasady zróżnicowania i elastyczności systemów finansowania samorządów. System opodatkowania nieruchomości w Polsce został uregulowany w trzech ustawach: Ustawie o podatku rolnym z dnia 15 listopada 1984 r., Ustawie o lasach, obowiązującej od 01 stycznia 2003r. oraz w Ustawie o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 r. Jak pisze L. Etel (2011) „... żałować należy, że tak stabilny jest jeden z najgorszych aktów prawa podatkowego, który miał być jedynie regulacją przejściową, obowiązującą do czasu zreformowania systemu podatków i opłat samorządowych”.

Zasadniczą przeszkodą w realizacji reformy systemu opodatkowania nieruchomości w Polsce jest opóźnienie w wprowadzaniu w katastru nieruchomości, do którego Rząd RP zobowiązał się w dokumencie Partnerstwo dla członkowstwa z Polską z 1998r. W dokumencie tym, podkreślono, że wprowadzenie kryterium gospodarczego członkowstwa Polski w Unii Europejskiej. Według Komisji Europejskiej zmiana systemu informacji o nieruchomościach ma na celu konsolidację rynku nieruchomości. W Narodowym Programie Przygotowania do Członkowstwa w Unii Europejskiej, przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 26 kwietnia 2000 r. wskazano na integrację ewidencji gruntów i budynków, ewidencji podmiotów i przedmiotów opodatkowania oraz ksiąg wieczystych. W raporcie z kontroli opublikowanym w marcu 2006 r. z Nnajwyższa Izba Kontroli ZSIN w obszarze katastru nieruchomości. Prace Nieruchomościach , rozpoczęte w czerwcu 2001 roku mają, nie tylko duże opóźnienia w czasie, ale również napotykają na różnego rodzaju bariery, które uniemożliwiają prawidłowe wdrażanie katastru nieruchomości jest jednym z ważnych elementów do spełnienia negatywnie oceniła budowę nad Zintegrowanym Systemem Informacji o 3 i projektu. Należy tutaj wskazać utrudnienia w sferze legislacyjnej, organizacyjno-technicznej szkoleniowej.

Reklama
Reklama

Reforma opodatkowania nieruchomości w Polsce jest przedsięwzięciem wyjątkowo trudnym do przeprowadzenia ze względu na swoją złożoność i gospodarki, sytuacji politycznej a także nastrojów społecznych, dlatego powinna być wprowadzana w sposób ewolucyjny.

Mimo to, że w literaturze przedmiotu znajdujemy mniej lub bardziej szczegółowe postulaty dotyczące przyszłego nowego systemu opodatkowania nieruchomości , należy stwierdzić na podstawie oceny dotychczasowych działań, że w praktyce nie stworzono spójnego, szczegółowo opracowanego, dostosowanego do polskich uwarunkowań metody zarządzania tym projektem i nie wyjaśniono fundamentalnych zagadnień, dotyczących nowego systemu. Idąc za K. Wójtowicz ( 2007) , L. Etel ( 2011) prace nad nowym, optymalnym systemem opodatkowania nieruchomości powinny zostać poprzedzone szczegółowymi badaniami, konsultacjami i wymagają znalezienia odpowiedzi na kilka pytań:

Odpowiedzi na te pytania w fazie wstępnej wprowadzania reformy pomogłyby w opracowaniu optymalnego systemu opodatkowania nieruchomości i ustrzegłyby od błędów, które są widoczne od początku zajmowania się tym zagadnieniem przez kolejne ekipy rządzące.

Wprowadzenia nowego systemu opodatkowania nieruchomości w Polsce , oprócz uporządkowania i pobudzenia rynku nieruchomości powinny być znaczącym elementem reformy finansów lokalnych.

Małgorzata Mikiciuk
Bracia Strzelczyk

 

Reklama
Reklama

W artykule wykorzystano prace:

Etel L. : Reforma opodatkowania nieruchomości w Polsce, Wydawnictwo Temida, Białystok 1998.

Etel L. : Rola katastru finansowego w systemie opodatkowania nieruchomości, Wydawnictwo Temida, Białystok, 2001

Litwińczuk H., Dyrektywy podatkowe Wspólnot Europejskich. Podatki Dochodowe- teksty i komentarz, Wyd., KiK, Warszawa, 1995

Rola katastru fiskalnego w systemie opodatkowania nieruchomości, red.nauk. Etel L., Wyd. Temida Wójtowicz K., System opodatkowania nieruchomości w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej, Lublin 2007

Etel L., Reforma systemu opodatkowania nieruchomości, raport nr 155, Biuro Studiów i ekspertyz Sejmu RP, 1999

Reklama
Reklama

Europejskie systemy opodatkowania nieruchomości, pod red. Etel.L. , Kancelaria Sejmu Biuro Studiów i Ekspertyz, Warszawa 2003

Nieruchomości
Tyle płacimy za mieszkania z drugiej ręki. Nie ma spektakularnych przecen
Nieruchomości
BGK wspiera kredytem rzymską inwestycję polskiej hotelarskiej Grupy Molo
Nieruchomości
Indeks nastrojów. Deweloperzy mówią o podwyżkach cen mieszkań
Nieruchomości
Nieruchomości komercyjne na radarach polskich inwestorów. Jaki mają potencjał?
Nieruchomości
OVAL Sky, czyli inwestycja w potencjał Warszawy. Projekt Grupy Dekpol na Woli
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama