Jak wypowiedzieć umowę najmu

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, w przypadku zawarcia umowy najmu na czas oznaczony zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem „w wypadkach określonych w umowie".

Aktualizacja: 11.10.2015 18:26 Publikacja: 11.10.2015 12:27

Jak wypowiedzieć umowę najmu

Foto: Fotorzepa, Robert Gardzinski

Przepis ten wymaga, aby w umowie wskazać sytuacje, których zaistnienie będzie uprawniało strony do skutecznego wypowiedzenia terminowej umowy najmu.

Niekorzystne dla najemcy rozwiązania

W obrocie prawnym często zawierane są długoterminowe umowy najmu, obejmujące okres od pięciu do dziesięciu lat lub dłuższy. Wynajmujący, proponujący zwykle treść takiej umowy, zastrzega wyłącznie dla siebie uprawnienie do wcześniejszego jej wypowiedzenia. Stawarza to niekorzystną dla najemcy sytuację, gdyż jest on pozbawiony możliwości zakończenia umowy przed upływem okresu jej obowiązywania nawet wówczas, gdy znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej i nie będzie w stanie nadal ponosić uregulowanych w umowie kosztów czynszu najmu.

Co więcej, wynajmujący może również narzucać w umowie najmu ograniczenia w zakresie możliwości jej wcześniejszego rozwiązania. Częstą praktyką jest zastrzeganie kar umownych na wypadek wypowiedzenia umowy najmu przez najemcę przed upływem pierwotnie ustalonego terminu. W konsekwencji zerwanie stosunku najmu wiąże się z koniecznością zapłacenia przez najemcę na rzecz wynajmującego wysokich kar umownych.

Nieskuteczne zastrzeżenie możliwości wypowiedzenia

Zgodnie z orzecznictwem i stanowiskiem literatury wcześniejsze rozwiązanie umowy może nastąpić jedynie wówczas, gdy w umowie podane są przyczyny, których zaistnienie będzie podstawą do wypowiedzenia. W przeciwnym wypadku oświadczenie o wypowiedzeniu umowy najmu złożone przez którąkolwiek ze stron nie będzie miało żadnych skutków prawnych. Sądy w wydawanych orzeczeniach wyraźnie podkreślają, iż nie jest dopuszczalne wypowiedzenie umowy, jeżeli nie wymieniono w niej przyczyn uzasadniających takie wypowiedzenie. Oznacza to, iż złożenie przez którąkolwiek ze stron oświadczenia o wypowiedzeniu w takich okolicznościach nie doprowadzi do ustania stosunku najmu.

Sąd Najwyższy w jednej ze swoich uchwał wyraził wręcz pogląd, że postanowienie umowy przewidujące możliwość wypowiedzenia bez określenia jego przyczyn jest w świetle przepisów Kodeksu cywilnego nieważne, gdyż jest sprzeczne z istotą stosunku zobowiązaniowego najmu zawartego na czas określony. Jeżeli okazałoby się ponadto, że bez tego postanowienia strony w ogóle nie zawarłyby umowy, to nieważnością byłaby dotknięta w myśl przepisów Kodeksu cywilnego cała umowa.

Przyczyny umożliwiające wypowiedzenie

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, podanie przyczyn wypowiedzenia w terminowej umowie najmu nie musi polegać na wyliczeniu konkretnych sytuacji, jak np. zwłoka najemcy z zapłatą czynszu za okres dwóch miesięcy. Dopuszczalne jest natomiast wypowiedzenie takiej umowy jedynie z powołaniem się na „ważne przyczyny", gdyż takie niedookreślone sformułowanie mieści się w pojęciu wymaganych przez przepisy „wypadków wskazanych w umowie". Oznacza to, iż w przypadku rzeczywistego wystąpienia owej „ważnej przyczyny", istnieje podstawa do wypowiedzenia umowy. Ostatecznej oceny skuteczności wypowiedzenia dokona wówczas sąd, rozstrzygając, czy przyczyna, na którą powołuje się strona dokonująca wypowiedzenia, jest „ważna".

Zgodnie z wyrażoną w przepisach Kodeksu cywilnego zasadą swobody umów, strony mogą w sposób dowolny uregulować przyczyny wypowiedzenia umowy, nie mogą być one jednak sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. Przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy najmu zawartej na czas oznaczony mogą dotyczyć jednej lub obu stron umowy lub też w ogóle się do nich nie odnosić. Przyczyny te mogą wskazywać na okoliczności związane z samą umową lub jej przedmiotem albo wykraczać poza ten zakres.

Przed zawarciem umowy najmu na czas oznaczony należy wnikliwie przeanalizować jej treść. Warto zwrócić uwagę nie tylko na odpowiednie zapisy dotyczące możliwości jej przedterminowego rozwiązania, ale również na precyzyjne sformułowanie innych uprawnień i obowiązków stron, tak aby w przyszłość uniknąć pomiędzy stronami jakichkolwiek sporów związanych z wykonywaniem tej umowy.

Agnieszka Kosińska, radca prawny w Rödl & Partner we Wrocławiu

Przepis ten wymaga, aby w umowie wskazać sytuacje, których zaistnienie będzie uprawniało strony do skutecznego wypowiedzenia terminowej umowy najmu.

Niekorzystne dla najemcy rozwiązania

Pozostało 96% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Nieruchomości
Ministerstwo Rozwoju przekazało ważną wiadomość ws. ogródków działkowych
Praca, Emerytury i renty
Pracownik na L4 ma ważny obowiązek. Za niedopełnienie grozi nawet dyscyplinarka
Sądy i trybunały
Rok po wyborach. Ślimacze tempo marszu Donalda Tuska ku praworządności