Reklama

Przyroda lubi wielomęstwo

Posiadanie wielu partnerów przez jedną samicę jest przydatne z biologicznego punktu widzenia - przekonują brytyjscy i japońscy naukowcy

Aktualizacja: 21.11.2008 17:33 Publikacja: 21.11.2008 12:33

Kopulując z większą liczbą samców, samice uruchamiają mechanizm zwany "wojną plemników"

Kopulując z większą liczbą samców, samice uruchamiają mechanizm zwany "wojną plemników"

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

O zaletach wielożeństwa, a więc utrzymywania wielu partnerek przez jednego samca, świadczą opasłe tomy dowodów pilnie gromadzonych przez naukowców z całego świata. Teraz kolej na docenienie wielomęstwa - uznali badacze z Wielkiej Brytanii i Japonii, którzy walory tej formy poligamii badali u... muszki owocowej z gatunku Drosophila pseudoobscura. Wyniki tych badań publikuje najnowszy numer "Science".

[srodtytul]Więcej partnerów[/srodtytul]

Naukowcy twierdzą, że rodzina oparta na schemacie wielożeństwa, a więc składająca się z jednego samca i jego haremu, może spłodzić i wychować większą liczbę dzieci niż związek monogamiczny. Okazuje się jednak, że samice wielu gatunków, w tym również ssaków, nie chcą się temu podporządkować i pozostają w związkach z więcej niż jednym partnerem. Zdarza się to także w niektórych ludzkich kulturach.

W takim razie jakie korzyści płyną z wielomęstwa, czyli poliandrii? Przez całe dekady pozostawało to tajemnicą. Teraz badacze sugerują, że może to być dla samic sposób na zmniejszenie szansy trafienia na partnera noszącego wadliwe geny upośledzające męską płodność.

Chodzi o mutację genetyczną, która powoduje uszkodzenie chromosomu Y determinującego płeć męską. W efekcie samiec może płodzić potomstwo wyłącznie płci żeńskiej, które również przekazuje swoim dzieciom tę genetyczną wadę. Naukowcy z brytyjskich uniwersytetów w Exeter i Liverpoolu oraz z japońskiej Okayamy sprawdzili, że samice muszek owocowych najwyraźniej reagują na obecność w swoim otoczeniu samców noszących tę mutację genetyczną. Kiedy byli oni w pobliżu, muszki rodzaju żeńskiego częściej kopulowały z wieloma różnymi samcami. Taka skłonność wyewoluowała u nich w trakcie kilku zaledwie pokoleń. Po upływie 10 generacji samice decydowały się na następnego partnera po 2,75 dnia, podczas gdy w normalnych warunkach następowało to średnio po 3,25 dnia.

Reklama
Reklama

[srodtytul]Wojny plemników [/srodtytul]

Kopulując z większą liczbą samców, samice uruchamiały mechanizm znany pod nazwą "wojny plemników", a więc zmuszały męskie nasienie do rywalizacji - po to, by zwyciężyła sperma najlepszej jakości, bez wad genetycznych.

Budząca kontrowersje teoria "wojny plemników" została ukuta przez biologa Robina Bakera, autora książki pod tym samym tytułem. Określenie to odnosi się również do ludzi. Według badacza nieświadomie inicjowana przez kobiety rywalizacja męskiego nasienia ma na celu zdobycie jak najbardziej wartościowych genów dla potomstwa.

- Wielomęstwo intrygowało biologów od dawna. Jest ryzykowne, zabiera samicom dużo cennego czasu i energii - mówi biorąca udział w badaniach dr Nina Wedell z University of Exeter. - Nasze badania sugerują, że efekt jest jednak wart tych wysokich kosztów, ponieważ samice zwiększają w ten sposób swoje szanse na posiadanie zdrowego potomstwa obydwu płci, niemającego wad genetycznych. Tego typu wadliwe geny występują nie tylko wśród muszek, ale i u innych gatunków. Pojawiają się losowo w populacji i szybko się w niej rozprzestrzeniają, bo przecież nie wykluczają całkowicie zdolności reprodukcyjnych samców. Naukowcy sądzą więc, że odkrycie, jakiego właśnie dokonali, może mieć odniesienie również do innych gatunków, w tym małp naczelnych. Na razie jednak trudno wyciągać z tego wnioski dotyczące ludzkich zachowań.

Nauka
Naukowcy wskazują na zaskakującą przyczynę epidemii dżumy. „Jedna z największych katastrof ludzkich”
Nauka
Przełomowe badania DNA zaprzeczają popularnej teorii. Chodzi o ewolucję Homo sapiens
Nauka
Po co robotnice zabijają własne poczwarki? Niezwykłe zachowanie mrówek
Nauka
Ostatnia superpełnia w tym roku już niedługo. Kiedy obserwować Zimny Księżyc?
Materiał Partnera
Radio na laser i opary rubidu. Kwantowy wynalazek fizyków z UW
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama