W Kanadzie działa największe na świecie podwodne obserwatorium

Nazywa się NEPTUNE Canada – North-East Pacific Time-series Undersea Experiments. Zaprojektowali je naukowcy z kanadyjskiego Uniwersytetu Victoria. Kosztowało 100 mln dolarów. Będzie funkcjonowało co najmniej przez ćwierć wieku.

Podstawowym elementem obserwatorium jest pętla ze światłowodu długości 800 km ułożona na dnie koło wyspy Vancouver, 300 km od wybrzeży Kolumbii Brytyjskiej, na płycie tektonicznej Juan de Fuca, najmniejszej spośród 13 płyt tworzących skorupę ziemską. Z tą pętlą połączonych jest 600 czujników, na głębokościach od 17 do 2700 m. Zbierają one szeroką paletę informacji: o zasoleniu i temperaturze wody, o nasyceniu jej planktonem i dwutlenkiem węgla, a nawet o drganiach wody powodowanych ruchami tektonicznymi dna czy podwodnymi wybuchami wulkanów.

[srodtytul]Kapsuły i gąsienice[/srodtytul]

Oprócz czujników w wielkiej pętli zainstalowanych jest sześć tzw. gniazd, tytanowych kapsuł odpornych na korozję, każda o wadze 13 ton. Są to komory mieszczące instrumenty badawcze i pojazdy gąsienicowe do jeżdżenia po dnie. Gniazda są zaprojektowane tak, aby nie uszkodziły ich prądy podwodne ani sieci rybackie.

Są zasilane prądem stałym o napięciu 10 000 v, doprowadzanym kablem. W normalnych warunkach kapsuły nagrzałyby się bardzo szybko, ale na dnie oceanu, gdzie woda ma stałą temperaturę 2 st. C, kapsuła pozostaje chłodna. Umieszczone w niej kamery wideo, hydrofony, sejsmometry, aparaty fotograficzne itd. działają w odpowiednich warunkach.

[srodtytul]VENUS pomaga[/srodtytul]

Dane zbierane przez aparaturę w tych gniazdach będą na bieżąco modyfikowane przez naukowców, będą oni decydowali, w zależności od otrzymywanych wyników, jakiego rodzaju informacje mają zbierać aparaty w danej chwili.

W ten sposób badacze będą reagowali na zjawiska dziejące się w głębinie. Uzyskiwane rezultaty są przekazywane do stacji Port Alberni na wyspie Vancouver, a stamtąd do Uniwersytetu Victoria, który udostępnia je w Internecie za darmo zainteresowanym badaczom ze wszystkich krajów. Budzi to wielkie nadzieje związane między innymi z przewidywaniem trzęsień ziemi, powstawania fal tsunami, szacowaniem zasobów rybnych, tworzeniem modeli klimatu.

System archiwizowania danych uzyskanych przez NEPTUNE połączony jest z danymi uzyskiwanymi z sieci VENUS (Victoria Experimental Network Under the Sea), sieci czujników rozlokowanych w wodach przybrzeżnych, także połączonych światłowodem.

VENUS działa od dwóch lat w cieśninie Georgia oddzielającej wyspę Vancouver od stałego lądu.

Szczególne oczekiwania związane są z badaniem hydratu metanu. Wygląda on jak lód. Występuje na dnie oceanu, m.in. na arktycznych obrzeżach Ameryki Północnej i w Zatoce Meksykańskiej. Chociaż szacunki nie są jeszcze rozstrzygające, prawdopodobnie istnieją bardzo duże rezerwy hydratów, które mogłyby być źródłem energii.