Uszkodzone serce może odrosnąć

Odrastające serce? Brzmi to jak scenariusz filmu science fiction klasy B. Tymczasem taki medyczny cud udało się zaobserwować amerykańskim naukowcom. Nowo narodzona mysz odtworzyła w pełni funkcjonalny narząd w ciągu zaledwie trzech tygodni.

– Wszystko, co wiemy o rozwoju i wczesnym etapie funkcjonowania serca myszy, okazuje się zbieżne ze sposobem działania ludzkiego serca – mówi biorący udział w badaniach prof. Eric Olson z University of Texas Southwestern Medical Center. – Jesteśmy przekonani, że mechanizm regeneracji tego organu istnieje również u ludzi.

Wyniki badań opublikowało pismo „Science".

Dla nas, Polaków, ta wieść jest wyjątkowo ważna. Co roku w naszym kraju aż 100 tys. osób przechodzi zawał serca, z czego jedna czwarta umiera. Zawał to nic innego jak martwica mięśnia sercowego wywołana jego niedokrwieniem, którego przyczyną jest miażdżyca tętnic wieńcowych. U ludzi, którym udało się wyjść z tego cało, każdy następny taki incydent zwiększa ryzyko śmierci. Zniszczenia poczynione przez zawał są nieodwracalne.

Co roku 100 tysięcy Polaków przechodzi zawał serca, jedna czwarta umiera

A gdyby tak sprawić, żeby uszkodzony fragment tkanki odrósł? Tę myśl poddały naukowcom badania nad płazami i rybami, a zwłaszcza nad rybą o wdzięcznej nazwie danio pręgowany. Zasłynęła ona z nadzwyczajnych zdolności odtworzenia usuniętego wcześniej fragmentu serca.

Teraz udało się to samo osiągnąć u myszy. Są to pierwsze ssaki, u których odkryto takie możliwości. Dzieli je od nas znacznie mniejszy dystans niż ryby czy płazy.

W laboratorium naukowcy chirurgicznie usunęli jednodniowej myszce fragment serca, który stanowił 15 proc. jego objętości. Ku zaskoczeniu badaczy organizm zwierzęcia w ciągu trzech tygodni w pełni zregenerował uszkodzony narząd.

Badania przeprowadzone dwa miesiące później potwierdziły, że mięsień działa prawidłowo. Kiedy jednak podobną operację przeprowadzono u tygodniowego gryzonia, okaleczone serce odmówiło współpracy – inaczej niż u dania pręgowanego, którego organizm nawet w wieku dojrzałym był w stanie odtworzyć uszkodzony narząd.

To pokazuje, że intensywna samonaprawa i replikacja komórek mięśnia sercowego u myszy jest możliwa tylko przez krótki czas po narodzinach.

Czy ta cudowna regeneracja jest zasługą komórek macierzystych?