Uszkodzone serce może odrosnąć

Mysz pozbawiona znacznej części mięśnia sercowego w ciągu trzech tygodni odbudowuje ten narząd

Aktualizacja: 01.03.2011 07:11 Publikacja: 28.02.2011 23:05

Człowiek będzie mógł się nauczyć od myszy, jak zregenerować serce po zawale – uważają naukowcy

Człowiek będzie mógł się nauczyć od myszy, jak zregenerować serce po zawale – uważają naukowcy

Foto: AP

Odrastające serce? Brzmi to jak scenariusz filmu science fiction klasy B. Tymczasem taki medyczny cud udało się zaobserwować amerykańskim naukowcom. Nowo narodzona mysz odtworzyła w pełni funkcjonalny narząd w ciągu zaledwie trzech tygodni.

– Wszystko, co wiemy o rozwoju i wczesnym etapie funkcjonowania serca myszy, okazuje się zbieżne ze sposobem działania ludzkiego serca – mówi biorący udział w badaniach prof. Eric Olson z University of Texas Southwestern Medical Center. – Jesteśmy przekonani, że mechanizm regeneracji tego organu istnieje również u ludzi.

Wyniki badań opublikowało pismo „Science".

Dla nas, Polaków, ta wieść jest wyjątkowo ważna. Co roku w naszym kraju aż 100 tys. osób przechodzi zawał serca, z czego jedna czwarta umiera. Zawał to nic innego jak martwica mięśnia sercowego wywołana jego niedokrwieniem, którego przyczyną jest miażdżyca tętnic wieńcowych. U ludzi, którym udało się wyjść z tego cało, każdy następny taki incydent zwiększa ryzyko śmierci. Zniszczenia poczynione przez zawał są nieodwracalne.

Co roku 100 tysięcy Polaków przechodzi zawał serca, jedna czwarta umiera

A gdyby tak sprawić, żeby uszkodzony fragment tkanki odrósł? Tę myśl poddały naukowcom badania nad płazami i rybami, a zwłaszcza nad rybą o wdzięcznej nazwie danio pręgowany. Zasłynęła ona z nadzwyczajnych zdolności odtworzenia usuniętego wcześniej fragmentu serca.

Teraz udało się to samo osiągnąć u myszy. Są to pierwsze ssaki, u których odkryto takie możliwości. Dzieli je od nas znacznie mniejszy dystans niż ryby czy płazy.

W laboratorium naukowcy chirurgicznie usunęli jednodniowej myszce fragment serca, który stanowił 15 proc. jego objętości. Ku zaskoczeniu badaczy organizm zwierzęcia w ciągu trzech tygodni w pełni zregenerował uszkodzony narząd.

Badania przeprowadzone dwa miesiące później potwierdziły, że mięsień działa prawidłowo. Kiedy jednak podobną operację przeprowadzono u tygodniowego gryzonia, okaleczone serce odmówiło współpracy – inaczej niż u dania pręgowanego, którego organizm nawet w wieku dojrzałym był w stanie odtworzyć uszkodzony narząd.

To pokazuje, że intensywna samonaprawa i replikacja komórek mięśnia sercowego u myszy jest możliwa tylko przez krótki czas po narodzinach.

Czy ta cudowna regeneracja jest zasługą komórek macierzystych?

– Nie mamy żadnych dowodów na to, że komórki, które zastąpiły amputowany fragment serca, były komórkami macierzystymi – mówi prof. Olson. – Nasze badania pokazały natomiast, że namnożyły się one we wnętrzu już istniejącej tkanki mięśniowej serca, skąd przewędrowały w wymagający naprawy obszar.

Naukowcy pracują teraz nad pobudzeniem tych możliwości u dorosłych myszy, a od tego – ich zdaniem – prowadzi prosta droga do badań nad podobnymi zdolnościami u ludzi.

– Z naukowego punktu widzenia naprawianie ludzkich serc jest realnym celem – mówi prof. Peter Weissberg z British Heart Foundation. – Moglibyśmy sprawić, by proces leczenia po zawale był tak prosty jak gojenie złamanej nogi.

– Zidentyfikowaliśmy cząsteczki mikroRNA, które regulują ten proces u gryzoni. Próbujemy je wykorzystać do zwiększenia możliwości regeneracji serc na późniejszym etapie życia – dodaje prof. Olson. – Poszukujemy też leków, które mogłyby wyzwolić ten mechanizm u dorosłych myszy.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki a.stanislawska@rp.pl

Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi