Grimsvotn, najaktywniejszy wulkan w Islandii, z taką mocą nie wybuchał od 100 lat. Obecna erupcja jest silniejsza niż zeszłoroczny wybuch Eyjafjallajokull, który na sześć dni sparaliżował ruch lotniczy nad Europą. Mimo że tym razem wieją sprzyjające wiatry, już pojawiły się pierwsze niepokojące sygnały. – Chmura pyłu wulkanicznego dotrze do północnej Szkocji 24 maja, dwa dni później zaś może wywołać zakłócenia w ruchu lotniczym w zachodniej Francji i północnej Hiszpanii – ogłosił Eurocontrol, agencja bezpieczeństwa ruchu lotniczego.
Wyspa na wierzchołku
Istnieją co najmniej dwa powody, dla których Europa powinna się liczyć z zagrożeniem ze strony Islandii. Pierwszym z nich jest jej natura geologiczna, drugim – wiatry wiejące w tym rejonie Atlantyku. A to one w dużej mierze kształtują naszą pogodę i klimat.
Islandia to wystające ponad powierzchnię oceanu wierzchołki ogromnego łańcucha górskiego wyrastającego z dna Atlantyku. Nosi on nazwę Grzbiet Śródatlantycki i jest jedną z najaktywniejszych stref wulkanicznych na Ziemi. Przebiega w pobliżu granicy płyt litosfery, które oddalają się od siebie, czemu towarzyszy wydobywanie się i wypiętrzanie magmy z górnego płaszcza Ziemi.
Ale na tym nie koniec. Pod Islandią zlokalizowano bowiem tzw. plamę gorąca – strumień nagrzanej materii przedostający się z głębi Ziemi ku jej powierzchni, podobny do tego leżącego pod superwulkanem Yellowstone. Nic zatem dziwnego, że na Islandii i sąsiednich wysepkach znajduje się około 130 wulkanów.
Wyspa ta już wielokrotnie sprawiała Europie kłopoty. W 1783 roku trwająca osiem miesięcy erupcja wulkanu Laki wyrzuciła w powietrze chmurę toksycznych pyłów, które zabiły na kontynencie dziesiątki tysięcy ludzi i zniszczyły plony, wywołując głód. W kwietniu zeszłego roku wulkan Eyjafjallajokull przyniósł straty szacowane na 1,7 mld dolarów. Badania sprzed miesiąca potwierdziły zasadność wstrzymania ruchu lotniczego nad Europą w tamtym okresie. Naukowcy dowiedli, że pyły wyrzucone przez wulkan mogły wywołać awarie silników i efekt piaskowania szyb w samolotach.
