Archeologiczny eksperyment

We Francji trwa archeologiczny eksperyment ?– budowa warowni metodami sprzed 900 lat - pisze Krzysztof Kowalski.

Aktualizacja: 12.06.2014 08:47 Publikacja: 12.06.2014 08:46

Budowa zamku zajmie tyle czasu, ile zajęłaby w średniowieczu, dwa pokolenia. Na placu budowy pracuje

Budowa zamku zajmie tyle czasu, ile zajęłaby w średniowieczu, dwa pokolenia. Na placu budowy pracuje naraz 50 ludzi, na tyle pozwala front robót

Foto: AFP

Niezwykła budowa prowadzona jest w gminie Treigny w departamencie Yonne. Jest tam wznoszony zamek Guedelon. W XII wieku warownia taka należała do Guilberta, wasala Jeana de Toussy, obaj byli poddanymi Filipa Augusta (1165–1223).

XX wiek zastał warownię w takim stanie, że nie można jej było już odbudować, natomiast można było zbudować ją od nowa. I tak się stało, a raczej tak się dzieje. Zamek zaprojektował zgodnie ze średniowiecznymi kanonami architekt Jacques Moulin. Budowa ruszyła w 1997 roku, jej zakończenie przewidziano na rok 2035, zajmie tyle czasu, ile zajmowała w średniowieczu – dwa pokolenia. Kamieniarze, murarze, cieśle pracują metodami i narzędziami, jakie znano w XII wieku, korzystają także wyłącznie z dostępnych wówczas materiałów.

Jak za króla Ćwieczka

W pracach budowlanych bierze udział naraz około 50 osób, tego wymaga front robót, dla większej liczby ludzi nie ma odpowiedniego zajęcia. Pracownicy posługują się średniowiecznymi replikami narzędzi. Na potrzeby prac budowlanych skonstruowano koło deptakowe, które w średniowieczu było swego rodzaju silnikiem przekształcającym energię siły żywej – człowieka, konia, wołu – w energię mechaniczną. Surowiec z pobliskiego kamieniołomu transportowany jest wozami na drewnianych kołach, zaprzęgniętymi w woły.

W 2007 roku nastąpiło odkrycie, które stało się istotnym impulsem dla projektu Guedelon. W trakcie wykopalisk ratowniczych poprzedzających budowę szybkiej linii kolejowej Dijon–Miluza odkryto w miejscowości Thervay w regionie Jury pozostałości dwóch młynów wodnych zbudowanych w VII i XII stuleciu. Zachowały się prawie wszystkie części XII-wiecznego obiektu, 189 elementów, wśród nich ważący 250 kilogramów kamień młyński i koło wodne z 28 dębowymi łopatkami. Wszystkie elementy przetrwały w znakomitym stanie dzięki temu, że leżały w ziemi nasyconej wodą z dawnego kanału doprowadzającego wodę do młyna.

Prowadzący wykopaliska Gilles Rolliers uznał, że jest to niepowtarzalna szansa na zrekonstruowanie XII-wiecznego młyna na terenie wznoszonego XII-wiecznego zamku Guedelon.

Projekt został zrealizowany, właśnie posypała się pierwsza mąka z młyna zamku Guedelon. Ale mechanizm wymaga jeszcze dopracowania. Aby młyn był wydajny, kamień młyński powinien się kręcić w rytmie 40 obrotów na minutę, na razie obraca się o pięć obrotów za wolno, dopływ wody do młyna specjalnie zbudowanym kanałem okazał się nieco za słaby.

Postęp techniczny

– Dwa młyny odkryte w Thervay świadczą o postępie technicznym – wyjaśnia Gilles Rolliers. – Pierwszy, z VII wieku, był zbudowany jeszcze na wzór urządzeń antycznych, koła miały łopatki z jednego kawałka drewna. Wymagało to drewna odpowiedniej jakości, słoje musiały być skierowane podobnie, inaczej młyn ulegał częstym awariom. XII-wieczny młyn jest już udoskonalony, ma łopatki wieloczęściowe, łączone czopami, łatwe do wymiany.

Ta ewolucja techniczna świadczy o poszukiwania mocy. Inżynierowie dokonali pomiarów, z których wynika, że zrekonstruowane urządzenie osiąga moc 0,7–0,8 kilowata. Jednak zrekonstruowany młyn to mały obiekt, w średniowieczu funkcjonowały również większe, które mogły osiągać moc rzędu 3,5 kilowata. Dziś takie osiągi mogą się wydawać śmieszne, ale dla historyków są istotną informacją o rozwoju gospodarczym społeczeństwa w epoce niesłusznie nazywanej „mrokami średniowiecza".

Niezwykła budowa prowadzona jest w gminie Treigny w departamencie Yonne. Jest tam wznoszony zamek Guedelon. W XII wieku warownia taka należała do Guilberta, wasala Jeana de Toussy, obaj byli poddanymi Filipa Augusta (1165–1223).

XX wiek zastał warownię w takim stanie, że nie można jej było już odbudować, natomiast można było zbudować ją od nowa. I tak się stało, a raczej tak się dzieje. Zamek zaprojektował zgodnie ze średniowiecznymi kanonami architekt Jacques Moulin. Budowa ruszyła w 1997 roku, jej zakończenie przewidziano na rok 2035, zajmie tyle czasu, ile zajmowała w średniowieczu – dwa pokolenia. Kamieniarze, murarze, cieśle pracują metodami i narzędziami, jakie znano w XII wieku, korzystają także wyłącznie z dostępnych wówczas materiałów.

Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację