Tajemnica śmierci syberyjskich mamuciątek

Tajemnicę zagadkowej śmierci syberyjskich mamuciątek rozwiązali amerykańscy naukowcy - pisze Krzysztof Kowalski.

Aktualizacja: 18.07.2014 10:59 Publikacja: 18.07.2014 10:30

Ten mamuci osesek żył tylko miesiąc

Ten mamuci osesek żył tylko miesiąc

Foto: AFP, Aaron Tam Aaron Tam

Badacze z Muzeum Paleontologicznego Uniwersytetu Michigan otrzymali koncesję na zbadanie metodą tomografii komputerowej dwóch mamucich osesków znalezionych na Syberii, zachowanych w bardzo dobrym stanie. Przetrwały w nich nawet organy wewnętrzne i mięśnie.

Luba to najmłodszy mamut, jaki kiedykolwiek został odnaleziony. W 2007 roku na tę miesięczną samicę natrafił hodowca reniferów w wiecznej zmarzlinie na półwyspie Jamał. Zwierzę przyszło na świat 42 tysiące lat temu. Bakterie obecne w wiecznej zmarzlinie wytwarzające kwas mlekowy przyczyniły się do bardzo dobrego zakonserwowania ciała. Zapach i smak kwasu mlekowego są także zniechęcające dla padlinożerców.

Pięć lat temu naukowcy z GE Healthcare Institute w Waukesha w Wisconsin zbadali jej ciało tomografem komputerowym. Doszli do wniosku, że Luba ugrzęzła w błotnym dole, z którego nie zdołała się wyswobodzić. Skan tomograficzny ujawnił błoto w płucach i trąbie zwierzęcia.

Obecnie przeprowadzone badanie jest o wiele dokładniejsze. Ujawniło ono, że w momencie śmierci Luba była zdrowa, dobrze odżywiona, chroniła ją warstwa tłuszczu. Ale błoto, które zatkało jej drogi oddechowe, nie pochodziło z dołu błotnego, jakich pełno w wiecznej zmarzlinie, lecz jest to szlam, jaki osadza się na dnie jeziora. To wskazuje, że zwierzę zginęło w dramatycznych i bardzo nieprzyjemnych okolicznościach.

W miejscu, w którym je odnaleziono, 42 tys. lat temu było jezioro. Luba przechodziła przez ten zamarznięty akwen, zapewne nie sama, lecz z matką lub stadem. Lód się załamał pod ciężarem zwierząt. Dorosłe osobniki (osiągały wysokość 3,4 m) wydostały się z płytkiego jeziora, ale dla mamuciego oseska okazało się ono matnią bez wyjścia.

– Gdy Luba znalazła się na dnie i wciągnęła błoto do dróg oddechowych, usiłowała je wyrzucić, wydmuchać trąbą. Nie udało się to, w dodatku zatkana została jama nosowa, zapchała się trąba. Błoto miało konsystencję bardzo gęstego ciasta, zwierzę nie było w stanie go wykasłać. Ta szamotanina mogła trwać minutę, zanim zwierzę straciło przytomność – wyjaśnia kierujący badaniami dr Daniel Fisher.

Drugi badany mamut, dwumiesięczny, został odkryty w 2009 roku nad rzeką Kroma w północnej Jakucji. Żył 50 tys. lat temu. Zwierzę zostało znalezione w pozycji stojącej, zamrożone w wiecznej zmar- zlinie. Ze względu na zniszczenie miednicy nie ustalono jego płci. Żołądek wypełniony niestrawionym mlekiem matki świadczy o tym, że osesek nie był porzucony, przebywał z matką, a jego stan zdrowia był bardzo dobry. Dlaczego więc zginął? Dotychczas odpowiedź utrudniało to, że niektóre części ciała zostały zjedzone przez padlinożerców.

Tomografia komputerowa pozwoliła wyjaśnić zagadkę. Okazało się, że zwierzą miało złamany grzbiet, a w jego drogach oddechowych również znajdowało się błoto – ale i w tym przypadku nie takie, jakie powstaje w wiecznej zmarzlinie. Było to błoto z dna rzeki o stosunkowo szybkim prądzie. Tragedia wydarzyła się, gdy zwierzę stało nad brzegiem rzeki. Wartki nurt podmył brzeg, który gwałtownie się zarwał. Mamut, spadając, złamał grzbiet i oblepiło go błoto. Wchłaniał je, usiłując wydostać się z pułapki.

Krzysztof Kowalski

Badacze z Muzeum Paleontologicznego Uniwersytetu Michigan otrzymali koncesję na zbadanie metodą tomografii komputerowej dwóch mamucich osesków znalezionych na Syberii, zachowanych w bardzo dobrym stanie. Przetrwały w nich nawet organy wewnętrzne i mięśnie.

Luba to najmłodszy mamut, jaki kiedykolwiek został odnaleziony. W 2007 roku na tę miesięczną samicę natrafił hodowca reniferów w wiecznej zmarzlinie na półwyspie Jamał. Zwierzę przyszło na świat 42 tysiące lat temu. Bakterie obecne w wiecznej zmarzlinie wytwarzające kwas mlekowy przyczyniły się do bardzo dobrego zakonserwowania ciała. Zapach i smak kwasu mlekowego są także zniechęcające dla padlinożerców.

Pozostało jeszcze 81% artykułu
Nauka
Sprawdzian z góralskiego. Czy da się jeszcze ocalić mowę Podhala?
Nauka
Szympansom bliżej do zachowań ludzi, niż nam się wydawało. Nowe wyniki badań
Materiał Partnera
Jak postrzegamy UE? Co myślimy w zależności od mediów, z których korzystamy?
Nauka
Tajny rosyjski satelita „nie jest już operacyjny”. Wywoływał spore obawy
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Nauka
Dlaczego superwulkan Yellowstone nie wybucha? Naukowcy odkryli cenną wskazówkę
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne