Borsuk - letni wędrowiec

Jeszcze rok temu nie ośmieliłbym się wmawiać jakiemukolwiek turyście, że spotka borsuka na szlaku. Mnie, owszem, wmawiano to latami.

Publikacja: 27.07.2007 10:24

Borsuk, Meles meles. Długość ciała ok. 90 cm, wysokość ok. 30 cm, waga 15 - 20 kg. Chroniony

Borsuk, Meles meles. Długość ciała ok. 90 cm, wysokość ok. 30 cm, waga 15 - 20 kg. Chroniony

Foto: Fotorzepa, Tomasz Kłosowski Tomasz Kłosowski

Wciąż słyszałem barwne, entuzjastyczne opowieści o borsukach, które w pełni słońca ganiały się i baraszkowały w lesie. Mnie, choć wiele lat snułem się po lesie, nigdy nie przeciął drogi ten drapieżca z czarno-białym pyskiem.

Nie czułem zawodu, bo to przecież zwierzę nocne i skryte, za dnia schowane w norze, zimą przysypiające. Owszem, przesiedziałem kiedyś z aparatem uzbrojonym we flesz w ukryciu przy wylocie borsuczej nory, wskazanej mi przez zaprzyjaźnionego leśnika. On też z pasją opowiadał, czego to na progu tego borsuczego domostwa nie widział! Przez kilka popołudni i wieczorów tylko komary miały tu ze mnie pożytek, ale ja ze swych czatów żadnego... Pewnego wieczoru, tuż przed północą zwierz nagle wychynął z nory, ale jeszcze szybciej schował się z powrotem.

Dopiero tej wiosny, gdy wiarygodny informator, dokumentując swoje spotkania z borsukiem zdjęciami, posadził mnie w czatowni koło nory, uwierzyłem w historie o borsukach spacerujących za dnia. Co prawda też po kilku popołudniach nudnych oczekiwań, ale jednak. Gdy zwierzak pierwszy raz wyjrzał z nory, jego płaski pysk borsuka z dwoma czarnymi lampasami przypominał do złudzenia czoło kolejki.

Za moim borsukiem zaraz wygramolił się z kryjówki drugi, zanim trzeci... Zrozumiałem, że mam przed sobą rodzinę z podrośniętymi już młodymi. Trzyma się ona począwszy od wiosennych narodzin razem przez całe lato, a dopiero jesienią każdy z jej członków wyrusza na samotnicze ścieżki. Myślę więc po tym doświadczeniu, że ci, co z takim żarem opowiadali mi o baraszkujących borsukach, widzieli podrastające młode z wiosennego miotu, jeszcze dość naiwne, pozbawione właściwej dorosłym sztuki ostrożności.

Lato daje szansę spotkania tego mieszkańca lasów w pełni dnia jeszcze z innego powodu. W lipcu i sierpniu trwa bowiem ruja tego gatunku, a wtedy samce, czyli w języku łowieckim psy, nie zważając na nic, rozpoczynają wędrówkę w poszukiwaniu samic, czyli suk. Takie nazwanie płci u borsuka nie jest zbyt szczęśliwe, bo sugeruje przynależność tych zwierząt do rodziny psowatych, gdy faktycznie są przedstawicielami łasicowatych. Przejęte swoją rolą samce nie zważają zbytnio na turystów, bo muszą uważać na siebie nawzajem w brutalnej nieraz walce o wstęp do podziemnego buduaru samicy. W swej norze toleruje ona zresztą wybranego samca zaledwie przez kilka dni. Gdy tylko spełni swoją męską powinność, zostaje bez pardonu wyproszony za drzwi.

Nora jest bowiem dla borsuka - zarówno samicy, jak i samca - prawdziwą samotnią i centrum świata. Mieszkają tu w pojedynkę, czasem tylko tolerując sublokatorstwo królika, a wychodzą głównie na nocne łowy. Nie są jednak zbyt tęgimi myśliwymi pomimo przynależności do rzędu ssaków drapieżnych. Ich dieta jest w dużej mierze wegetariańska, z dużym udziałem korzonków, jagód i grzybów, a ze zwierząt trafiają się najwyżej pisklęta, żaby czy węże, nie wykluczając jadowitej żmii. Chętnie zbierają drobne zwierzęta martwe, a po ich szczątki wyprawiają się nocą na szosy, gdzie, niestety, same stają się ofiarami samochodów, zwłaszcza że są ociężałe i nie odznaczają się zbytnim refleksem.

Nora borsucza, w przeciwieństwie do lisiej, lśni czystością. Lokator swe potrzeby fizjologiczne załatwia na zewnątrz w wykopanych przez siebie dołkach, z czym łączy się godny uznania recykling: w dołkach z odchodami mnożą się żuki, które borsuk ze smakiem zjada. Przed zimą musi się solidnie najeść, bo w czasie paromiesięcznego spoczynku schudnie 7 - 8 kg. Pozazdrościć.

Podziemne lokum jest zarazem sypialnią, ale borsuk na zimę nie popada w stan hibernacji, lecz co najwyżej w smaczny sen z przerwami. Smaczny, bo są to przerwy na posiłki. Pierwszy raz rusza się z legowiska około Bożego Narodzenia, jakby chciał na wzór ludzi uczcić te święta obżarstwem. Ale przecież podczas świąt to my mamy jeść, zwierzęta powinny mówić naszym głosem. Ten leśny samotnik najwyraźniej jednak postanowił się wyłamać.

Wciąż słyszałem barwne, entuzjastyczne opowieści o borsukach, które w pełni słońca ganiały się i baraszkowały w lesie. Mnie, choć wiele lat snułem się po lesie, nigdy nie przeciął drogi ten drapieżca z czarno-białym pyskiem.

Nie czułem zawodu, bo to przecież zwierzę nocne i skryte, za dnia schowane w norze, zimą przysypiające. Owszem, przesiedziałem kiedyś z aparatem uzbrojonym we flesz w ukryciu przy wylocie borsuczej nory, wskazanej mi przez zaprzyjaźnionego leśnika. On też z pasją opowiadał, czego to na progu tego borsuczego domostwa nie widział! Przez kilka popołudni i wieczorów tylko komary miały tu ze mnie pożytek, ale ja ze swych czatów żadnego... Pewnego wieczoru, tuż przed północą zwierz nagle wychynął z nory, ale jeszcze szybciej schował się z powrotem.

Pozostało 80% artykułu
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Nauka
Przełomowe ustalenia badaczy. Odkryto życie w najbardziej „niegościnnym” miejscu na Ziemi