Podświetlony nowotwór

Chirurdzy po raz pierwszy zastosowali barwnik, który pozwolił zidentyfikować niewielkie skupisko komórek nowotworowych. W Centrum Medycznym Uniwersytetu Groningen w Holandii przeprowadzili operację wycięcia raka jajnika.

Metodę znaczenia chorej tkanki opracował zespół z Purdue University w USA. Kierował nim prof. chemii Philip Low. Wyniki zabiegu zespół badaczy opisał w „Nature Medicine".

– Rak jajnika jest bardzo trudny do zobaczenia, a technika ta pozwoli zauważyć guza 30 razy mniejszego niż dotychczas – powiedział prof. Low. – Poprawa wykrywania raka pozwala na skuteczniejsze usunięcie chorej tkanki.

Metoda ta pozwoliła dostrzec skupisko komórek nowotworu wielkości jednej dziesiątej milimetra, podczas gdy dotychczas najmniejsze dostrzegalne ognisko miało 3 mm.

Dwie godziny przed zabiegiem lekarze podali chorej kwas foliowy – witaminę z grupy B wzbogaconą o barwnik fluorescencyjny. To wystarczający czas na związanie cząsteczek witaminy przez komórki nowotworowe. Barwnik działa jak „urządzenie naprowadzające". Urządzenie zarejestrowało świecenie barwnika i wygenerowało obraz nowotworu na monitorze komputera.

Podczas zabiegu chirurdzy usunęli u chorej 34 ogniska choroby. Przy użyciu tradycyjnych metod obserwacji mieliby szansę dostrzec ich zaledwie siedem.

– Taka metoda wykrywania nowotworu pasuje znakomicie do współczesnej techniki operacyjnej – powiedział prof. Gooitzen van Dam z Uniwersytetu Groningen, chirurg przeprowadzający zabieg. – Jest bardzo łatwa w użyciu zarówno w chirurgii otwartej, jak i laparoskopowej. Myślę, że metoda „oświetlania" stanie się nowym standardem w chirurgii raka w bardzo krótkim czasie.

Prof. Low zauważył, że kwas foliowy może być użyty jako koń trojański, który wchłonie witaminę wraz z barwnikiem. Większość komórek nowotworowych jajników pochłania wielkie  jego ilości. Potrzebny jest im do rozwoju i podziału.

Rak jajnika jest jednym z najbardziej głodnych kwasu foliowego. 85 proc. komórek tego nowotworu posiada receptory tego związku. Rak trzonu macicy ma ich ok. 80 proc., rak płuc, wątroby, piersi i jelita grubego  ok. 50 proc.

Dlatego naukowcy zastanawiają się, jak namierzyć te komórki, które nie pochłaniają kwasu foliowego. Low planuje zastosowanie innych barwników fluorescencyjnych, np. czerwonego, który byłby bardziej intensywny i lepiej widoczny przez tkanki.

– Chcemy być w stanie widzieć więcej, poza warstwę wierzchnią – powiedział  badacz. – Różne typy nowotworów mają określoną charakterystykę, rozgałęziają się w głąb narządów. Będziemy rozwijać tę technologię.