Amerykański archeolog Brendan Foley z Woods Hole Oceanographic Institution (Massachusetts) bada szlaki handlowe i przepływ towarów w basenie Morza Śródziemnego. W starożytności w tym rejonie rolę dzisiejszych kontenerów pełniły amfory. Brendan Foley przeanalizował 27 artykułów dotyczących tego zagadnienia, których autorzy opisali łącznie 5860 amfor. Z publikacji tych wynika, że w 95 proc. naczynia te służyły do transportu wina i oliwy, często w ilościach masowych, po kilkaset amfor. Podobny obraz wyłania się również ze starożytnych tekstów czy rachunków – dotyczą one głównie handlu winem i oliwą, a także, dużo rzadziej, towarami luksusowymi, takimi jak miód czy pachnidła, przewożonymi w specjalnych małych amforkach. Archeolodzy znajdują w całym basenie mórz Śródziemnego i Czarnego pieczęcie służące do znakowania naczyń; w ogromnej większości są to pieczęcie do wina i oliwy.
Weryfikacja
Jednak Brendan Foley postanowił zbadać, na ile prawdziwy jest ten obraz. Woods Hole Oceanographic Institution współpracuje często z policją i służbami odpowiedzialnymi za ochronę wód przed skażeniami (dotyczy to m.in. statków płuczących zbiorniki na morzu itp.).
Dlatego badacz sięgnął po technikę stosowaną w tej dziedzinie – analizę DNA resztek organicznych znajdowanych na powierzchni różnych przedmiotów. Zaprosił do współpracy genetyka – szwedzką badaczkę Marię Hansson z Uniwersytetu w Lund. Rezultaty ich pracy publikuje „Journal of Archaeological Science".
W muzeach greckich zgromadzono dziesiątki tysięcy amfor z różnych okresów, wydobytych przez archeologów i – przypadkowo – przez rybaków.
Pojemność zwyczajnej transportowej amfory wynosi około 26 litrów. Foley i Hansson uzyskali zgodę władz greckich na otworzenie i zbadanie osadów organicznych na wewnętrznych ściankach dziewięciu amfor wydobytych z wraku statku, który zatonął między V a III wiekiem p.n.e. koło wyspy Chios na Morzu Egejskim. Amfory te nie były eksponowane w muzeum, przechowywano je w ciemnym, zamkniętym pomieszczeniu, dlatego naukowcy spodziewali się znaleźć w nich pozostałości organiczne.
