Odmiany hodowlane pomidorów różnią się nieznacznie od dzikiego

Odmiany hodowlane różnią się tylko nieznacznie od dzikiego przodka – wynika z analizy genomu tej rośliny

Aktualizacja: 02.06.2012 01:24 Publikacja: 02.06.2012 01:23

Najwięcej pomidorów zjadają Włosi, Grecy i Hiszpanie. Na zdjęciu festiwal Tomatina w Buniol

Najwięcej pomidorów zjadają Włosi, Grecy i Hiszpanie. Na zdjęciu festiwal Tomatina w Buniol

Foto: AFP

Botanicy uważają go za owoc, kucharze za warzywo, dietetycy przedłużają listę jego właściwości prozdrowotnych. Ale prawdziwa natura pomidora wychodzi na jaw dopiero teraz, po rozszyfrowaniu jego genomu. Dokonało tego specjalnie utworzone w tym celu międzynarodowe Tomato Genome Consortium, w skład którego wchodzi ponad 300 naukowców z 14 krajów. Pracami kierował prof. Mondher Bouzayen z laboratorium genomu i biotechnologii owoców w Tuluzie. Wyniki publikuje „Nature".

Mała wielka różnica

Od kilku lat trwają prace nad rozszyfrowywaniem genomów najpopularniejszych roślin uprawnych, stanowiących podstawę wyżywienia w skali całego globu. Dotychczas rozpracowano m. in. kukurydzę, pszenicę, soję, truskawkę, ziemniaka. Dołączył do nich pomidor. Jego pozycja w rankingu najpowszechniej spożywanych roślin stale rośnie, pomidor staje się popularny w Azji, w Europie statystyczny Grek zjada rocznie ponad 50 kg pomidorów. Statystyczny Włoch ponad 60 kg.

Do badań wybrano odmianę hodowlaną Solanum lycopersicum i – dla porównania – odmianę dziką Solanum pimppinellifolium.

Okazało się, że pomidor ma ponad 35 tys. genów. Naukowcy ustalili, w jakim porządku są ułożone na 12 chromosomach. Różnica między odmianą hodowlaną a dziką wynosi zaledwie 0,6 proc.

– Moglibyśmy sekwencjonować dowolne odmiany, znacznie różniące się wyglądem, ale różnica genetyczna między nimi jest naprawdę nieznaczna, praktycznie można wręcz mówić o niemal identycznym genomie – wyjaśnia prof. Bouzayen. —Mimo to odmiany różnią się wyraźnie rozmiarami, kształtem, smakiem, teksturą, proporcjami składników odżywczych (na przykład zawartością cukru, kwasów).

A wszystkim tym oraz wydajnością, odpornością na choroby, szkodniki, niekorzystne czynniki klimatyczne, zdolnością do zachowywania swoich właściwości po zbiorze – sterują geny. Dlatego znajomość genomu pomidora jest nieocenioną pomocą dla zrozumienia, jak to wszystko działa.

Czerwony kuzyn ziemniaka

Rozszyfrowanie genomu pomidora jest bardzo ważne dla poznania rodziny Solanaceae (psiankowate), do której należą tak ważne rośliny uprawne, jak papryka, oberżyna, tytoń czy ziemniak. Po zbożach jest to najważniejsza spożywcza rodzina na świecie.

Po rozszyfrowaniu genomu pomidora okazało się, że od ziemniaka różni się on zaledwie o 8 proc. Jak zatem wytłumaczyć, że ziemniak i pomidor w zasadzie niczym siebie nie przypominają? – Z naukowego punktu widzenia na razie pozostaje to zagadką – mówi prof. Bouzayen.

Owocowa lista życzeń

Naukowcy pracujący w ramach Tomato Genome Consortium zamierzają się włączyć do programu genetycznych badań nad tzw. owocami mięsistymi (jabłko, gruszka, śliwka, truskawka, mango itd.), który wkrótce ruszy z udziałem badaczy z 18 krajów europejskich. Naukowcy liczą, że dzięki temu programowi uda się poprawić właściwości tych owoców i poszerzyć tereny ich uprawy.

– Dysponując genomami, znaleźliśmy się w sytuacji podobnej do astronomów, przechodzimy od epoki lunety Galileusza do teleskopu kosmicznego Hubble'a – uważa prof. Mondher Bouzayen.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

k.kowalski@rp.pl

Tłuszcz nie lubi świeżych pomidorów

Najnowszą korzystną dla zdrowia cechę pomidorów odkrył prof. Teruo Kawada z Graduate School of Africulture Kyoto University. Nieprzetworzone pomidory zawierają kwas 9-okso-oktadekadienowy, czyli 9-oxo-ODA, a także 10-oxo-ODA i 12-oxo-ODA. Odgrywają one zasadniczą rolę w gospodarce organizmu trójglicerydami, organicznymi związkami chemicznymi należącymi do lipidów, tłuszczów prostych. Podczas eksperymentu prof. Kawada podawał zwierzętom przez cztery tygodnie świeży przecier pomidorowy, po tym okresie zbadał ich metabolizm. Nastąpił znaczny wzrost poziomu ekspresji genów regulujących metabolizm tłuszczów w wątrobie i mięśniach poprzecznie prążkowanych. Może to pomóc opracować terapie przeciw otyłości i miażdżycy. Wyniki badań opublikowało pismo „Molecular Nutrition and Food Research".

Nauka
W organizmach delfinów znaleziono uzależniający fentanyl
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Nauka
Orki kontra „największa ryba świata”. Naukowcy ujawniają zabójczą taktykę polowania
Nauka
Radar NASA wychwycił „opuszczone miasto” na Grenlandii. Jego istnienie zagraża środowisku
Nauka
Jak picie kawy wpływa na jelita? Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nauka
Północny biegun magnetyczny zmierza w kierunku Rosji. Wpływa na nawigację