Nowe leki na choroby płuc dla palaczy

Kongres Europejskiego Towarzystwa Chorób Płuc to największy zjazd lekarzy pulmonologów na świecie. Do Monachium przyjechało ok. 25 tys. specjalistów z całego świata. Prezentowali najnowsze badania dotyczące profilaktyki i leczenia ponad 40 najgroźniejszych chorób płuc. Najwięcej uwagi poświęcono „chorobie palaczy" – przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP).

– Ta choroba łączy w sobie cechy przewlekłego zapalenia oskrzeli i rozedmy – tłumaczy „Rz" prof. Piotr Kuna z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. – To obok cukrzycy jedyna choroba będąca przyczyną wzrostu liczby zgonów na świecie. W krajach wysoko rozwiniętych: USA, Europie Zachodniej, stała się już trzecią przyczyną zgonów po schorzeniach układu krążenia i nowotworach.

POChP objawia się głównie dusznością przy chodzeniu, a w końcowym stadium chorzy nie są w stanie nawet samodzielnie się ubrać.

– Duszność jest objawem dużo gorszym niż ból – przekonuje prof. Kuna. – Proszę sobie wyobrazić, że ktoś wsadza głowę pod wodę i nie może oddychać. Powoduje to koszmarny lęk przed śmiercią.

Na POChP cierpią w Polsce 2 mln osób. Choroba często prowadzi do inwalidztwa i powoduje od 15 do 20 tys. zgonów rocznie.

Do tej pory specjaliści skupiali uwagę na samym leczeniu płuc. Wiodącym tematem dyskusji specjalistów na temat POChP było jej współistnienie z innymi chorobami, szczególnie układu krążenia i cukrzycą.

Leczyć pacjenta, ?a nie choroby

– Na kongresie przedstawiliśmy sprawozdanie z naszych badań prowadzonych na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi, a finansowanych z grantu Polfarmy – mówi prof. Kuna. – Na grupie 10,5 tys. polskich pacjentów z POChP przeprowadziliśmy badanie występowania innych chorób przewlekłych. 75 proc. z przebadanych przez nas chorych miało co najmniej jedną. Większość z nich cierpiała na choroby układu krążenia – 68 proc., w dalszej kolejności na cukrzycę – 27 proc., i nowotwory.

Specjaliści badali m.in. wpływ tych chorób na częstość leczenia w szpitalu i na zaostrzenia POChP. Pacjent cierpiący równocześnie na jedną z przewlekłych chorób trzy razy częściej trafiał do szpitala.

Problemem – na który uczulają specjaliści nie tylko w Polsce – jest błędne diagnozowanie POChP. Specjaliści z Wielkiej Brytanii przedstawili najnowsze zalecenia dla lekarzy rodzinnych. U każdego pacjenta, który skończył 35 lat i pali papierosy oraz czasami ma ataki kaszlu, duszności itp.,  lekarz rodzinny powinien przeprowadzić badania z podejrzeniem POChP.

Przez płuca do serca

– Jeżeli wcześnie wykryjemy chorobę i podamy leki, to przedłużymy ludzkie życie o dziesięć lat – przekonuje prof. Kuna. – To będą również gigantyczne oszczędności dla systemu ochrony zdrowia.

Naukowcy brytyjscy badali, które leki zmniejszają ilość pobytów chorych w szpitalu i sprawiają, że jest mniej chorób współtowarzyszących. Wniosek: optymalne są tzw. długo działające leki antycholinergiczne (LAMA). Do tej grupy należy Spiriva (tiotropium) zarejestrowana w Polsce przez firmę Boehringer Ingelheim. Tiotropium jest także oferowane przez indyjską firmę Cipla pod nazwą handlową Tiova.

– LAMA to jedyna grupa leków, która zmniejsza częstość zaostrzeń i redukuje częstość zawałów serca o 40 proc. – potwierdza prof. Kuna. – Czyli leczymy płuca, a jednocześnie zmniejszamy ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. To wielkie odkrycie, że leczenie chorób płuc ma większe znaczenie dla leczenia chorób serca niż terapie stosowane przez kardiologów.

Ale największą nowością kongresu jest informacja, że leki antycholinergiczne używane dotąd w leczeniu POChP są również bardzo skuteczne w leczeniu astmy, chorobie ludzi młodych. Są znacznie bardziej skuteczne niż stosowane dotąd tzw. beta2-mimetyki (LABA). Europejska Agencja Leków prowadzi już rejestrację leku Spiriva do leczenia astmy.

– Lek został już przyjęty do stosowania w Norwegii, Szwecji i Rosji – podkreśla prof. Kuna. – Szwedzi żyją najdłużej w Europie, bo mają dostęp do dobrych leków. Wszystkie nowości są tam natychmiast wdrażane. A w Polsce nowe leki pojawiają się bardzo późno, a potem się dziwimy, że Polacy żyją przeciętnie dziesięć lat krócej od Szwedów.

W Polsce lek będzie zarejestrowany prawdopodobnie jeszcze we wrześniu.

Na kongresie pojawiły się głosy specjalistów, aby lekarze rodzinni wykonywali badania spirometryczne, oceniali czynność płuc i modyfikowali leczenie, tak aby pacjent nie miał żadnych dolegliwości. Takie zalecenie dla lekarzy rodzinnych pojawiło się już w krajach skandynawskich, Holandii, Francji i Wielkiej Brytanii. Specjaliści brytyjscy policzyli, że dzięki takim sposobom leczenia pacjent zyskuje średnio rok życia.

Rzadka, ale groźna

Sporo na kongresie mówiło się o idiopatycznym zwłóknieniu płuc – chorobie rzadkiej, ale nieuleczalnej. Dotychczas, aby przedłużyć życie pacjenta, stosowano sterydy lub leki immunosupresyjne.