Naukowcy ze szpitala Massachusetts Eye and Ear w Bostonie w USA pokazali, że za pomocą specjalnych soczewek kontaktowych można powstrzymywać efekty jaskry lepiej niż metodą stosowaną powszechnie dzisiaj, to znaczy codziennym wpuszczaniem do oczu kropli zawierających lek. Artykuł na temat metody opublikowało specjalistyczne czasopismo „Ophthalmology".
Badania przeprowadzono na cierpiących na jaskrę małpach. Części z nich podawano lek w kroplach, pozostałym włożono do oczu soczewki, które aplikowały substancję w dwóch dawkach: niskiej lub wysokiej. Dawka niska dawała efekt podobny do kropli. Dawka wysoka była wyraźnie lepsza. Teraz naukowcy będą starali się potwierdzić te wyniki na ludziach. Efektywność terapii oceniono na podstawie ciśnienia śródgałkowego: to właśnie wzrost ciśnienia w oku działa niszczycielsko na nerw wzrokowy i powoduje ślepotę u chorych na jaskrę.
U ludzi nowy sposób aplikacji leku może dać jeszcze lepsze wyniki niż u małp. Codzienne przyjmowanie kropli do oczu jest dość kłopotliwe, wymaga dyscypliny i pewnej zręczności. Szczególnie osobom samotnym zdarza się ominąć którąś dawkę lub nie trafić kroplą do oka. Niektóre źródła podają, że pacjenci przyjmują niewiele więcej niż 50 proc. dawek, które powinni.
Z soczewkami kontaktowymi tego problemu nie będzie. Opracowany przez bostończyków prototyp uwalnia w równomiernym tempie lek przez miesiąc. Trzeba więc będzie pamiętać jedynie, by raz w miesiącu założyć nowe soczewki.
Oto, jak wytwarza się terapeutyczne soczewki. PLGA – biodegradowalny polimer często używany do wytwarzania sprzętu medycznego – rozprowadzić należy w organicznym rozpuszczalniku i dodać lek (latanoprost). Rozpuszczalnik odparowujemy i pozostaje lek zmieszany z PLGA. Tę mieszaninę nakładamy na polimerowy żel: pHEMA (materiał, z którego zwykle wykonuje się soczewki kontaktowe).
To, jak szybko uwalniać się będzie lek, zależy od tego, w jakiej proporcji zmieszany został z PLGA.
Polimer i lek znajdują się jedynie na obrzeżach soczewki, aby nie przeszkadzać pacjentowi w widzeniu. Prócz tego szczegółu jest to zupełnie normalna hydrożelowa soczewka, której można dodatkowo nadać dowolne korekcyjne właściwości optyczne.
Na jaskrę cierpi ok. 200 tys. Polaków. Na całym świecie liczba chorych to ok. 37 milionów. U blisko jednej ósmej pacjentów jaskra powoduje obuoczną ślepotę. Choroba jest drugą najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie.
Istotą jaskry jest zniszczenie nerwu wzrokowego przez ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Najczęściej stosowaną metodą leczenia jest dziś terapia farmakologiczna za pomocą kropli do oczu. Wspomniany latanoprost obniża ciśnienie wewnątrz gałki ocznej o ok. 30 proc. Ciśnienie śródgałkowe obniża także THC (substancja występująca w marihuanie).
Kto zdobędzie Zielone Orły "Rzeczpospolitej"?
Trwają też prace nad terapią genową jaskry. Wstępne badania przeprowadzone na myszach pokazały, że dobre efekty daje terapia genowa połączona ze stymulacją oka za pomocą obrazów: czarno-białej kratki. Taka kombinacja doprowadziła do odbudowania u badanych myszy nerwu zniszczonego wzrokowego, choć nie w stopniu wystarczającym do swobodnego poruszania się. Inną testowaną metodą jest zastosowanie prądu zmiennego. Niewielkie napięcie przykłada się do skóry w pobliżu oczu. W ten sposób w ciągu dwóch tygodni naukowcy niemieccy doprowadzili do rozszerzenia pola widzenia pacjentów o 25 proc.
