Nie przegap terminów i bonifikaty

Z przekształceniem prawa wieczystego użytkowania we własność spieszyć powinni się ci, którym dzisiaj bonifikata przysługuje z mocy ustawy. Od dziewiątego sierpnia 2011 r. już nie będą mogli skorzystać z ustawowo określonej ulgi, jeżeli nieruchomość stanowi własność samorządu terytorialnego

Publikacja: 01.03.2010 02:20

Michał Brach aplikant radcowski, kancelaria bnt Neupert, Zamorska & Partnerzy

Michał Brach aplikant radcowski, kancelaria bnt Neupert, Zamorska & Partnerzy

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

[b]Rz: Kto może się ubiegać o przekształcenie praw wieczystego użytkowania we własność?[/b]

[b]Michał Brach, aplikant radcowski, kancelaria bnt Neupert, Zamorska & Partnerzy:[/b] Nie wszyscy użytkownicy, przepisy wyróżniają kilka kategorii podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności. Określają też rodzaj nieruchomości i cel, na jaki musi być przeznaczona, aby zmiana była możliwa.

[b]Kto zatem może dokonać przekształcenia?[/b]

Można wyróżnić cztery grupy podmiotów, którym ustawa przyznaje prawo do przekształcenia użytkowania wieczystego. Najbardziej ogólną grupę określa art. 1 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FA1FD9A872DACFF9A2730DE9847DFFE9?id=179106]ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości[/link]. W myśl tego przepisu z żądaniem przekształcenia mogą wystąpić osoby fizyczne będące 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi następujących nieruchomości:

> zabudowanych na cele mieszkaniowe,

> zabudowanych garażami,

> przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,

> przeznaczonych pod zabudowę garażami,

> rolnych.

[b]A druga grupa osób uprawnionych do przekształcenia?[/b]

Obejmuje osoby fizyczne, które użytkowanie wieczyste uzyskały:

> w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa na podstawie innych tytułów, przed 5 października 1990 r., o ile użytkowanie wieczyste przysługiwało im 13 października 2005 r.

> na podstawie art. 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F3A5DDB703F4864036BEB3D5240C19F5?id=85073]dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy[/link], niezależnie od tego, czy nastąpiło to przed czy po 13.10.2005 r.

W obu wypadkach nie ma znaczenia przeznaczenie nieruchomości. Pierwsza z opisanych sytuacji odnosi się do nieruchomości, które były oddawane w użytkowanie wieczyste w zamian za przejęcie lub wywłaszczenie nieruchomości na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8FDA99508AB8C58EA1B4427BB213C2C5?id=96675]ustawy z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2E93D7F8CD8D5376678B117136024903?id=80832]ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości[/link]. Drugi ze wskazanych przypadków dotyczy wywłaszczeń dokonanych na mocy tzw. dekretu warszawskiego. Osoby pozbawione własności nieruchomości na mocy tego dekretu mogły wystąpić o przyznanie prawa wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy. Prawa te uległy następnie przekształceniu w użytkowanie wieczyste.

[b]Kto zalicza się do kolejnych grup?[/b]

Do trzeciej – właściciele lokali, których udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego. W tej grupie znalazły się zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne.

Natomiast czwarta grupa obejmuje spółdzielnie mieszkaniowe będące właścicielami budynków mieszkalnych lub garaży.

[b]A kiedy następcy prawni mogą wystąpić z wnioskiem o przekształcenie?[/b]

Ta możliwość dotyczy zarówno następstwa ogólnego (np. spadkobranie lub połączenie spółek), jak i szczególnego (np. umowa sprzedaży czy darowizny). Następstwo prawne może mieć charakter bezpośredni, jak też pośredni (np. nabycie od spadkobiercy osoby pierwotnie uprawnionej).

Następcą prawnym uprawnionym do przekształcenia w przypadku pierwszej i drugiej grupy podmiotów może być tylko osoba fizyczna. W odniesieniu do kategorii trzeciej i czwartej mogą to być nie tylko osoby fizyczne, lecz także prawne.

[b]Ile jest czasu na złożenie wniosku o przekształcenie i gdzie należy go złożyć?[/b]

Wniosek o przekształcenie można złożyć do 31 grudnia 2012 r. Należy go skierować do starosty, jeżeli właścicielem nieruchomości jest Skarb Państwa, lub do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarządu powiatu albo zarządu województwa w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego (tj. gminy, powiatu albo województwa).

Przekształcenie następuje z chwilą, gdy decyzja o przekształceniu stanie się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej.

[b]Ile kosztuje taka operacja?[/b]

Za przekształcenie wnioskodawca musi uiścić opłatę, którą właściwy organ ustala w decyzji o przekształceniu. Wysokość opłaty równa się różnicy pomiędzy wartością nieruchomości a wartością użytkowania wieczystego. Użytkownik wieczysty może wnieść o rozłożenie należności na raty. Organ zobligowany jest do uwzględnienia takiego wniosku i rozłożenia opłaty na raty na czas nie krótszy niż dziesięć lat i nie dłuższy niż 20 lat. Wnioskodawca może jednak wystąpić o okres krótszy niż dziesięć lat.

Część opłaty rozłożona na raty podlega oprocentowaniu według stopy redyskontowej weksli określanej przez NBP. Inną stopę procentową może ustalić wojewoda w stosunku do nieruchomości Skarbu Państwa, a właściwa rada lub sejmik w stosunku do nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego.

[ramka][srodtytul]WARTO WIEDZIEĆ - o użytkowaniu wieczystym[/srodtytul]

>> Kwestię przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności reguluje obecnie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FA1FD9A872DACFF9A2730DE9847DFFE9?id=179106]ustawa z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości[/link].

>> Jest to już trzecia z kolei ustawa dotycząca tej materii. Uchyliła ona dwie wcześniejsze, tj. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=964922913D1BC53B1D1EF25B44BD34F2?id=75518]ustawę z 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=98A7F94C420715E6F7D0EC98B1B376AB?id=162797]ustawę z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości[/link].

>> Liczba regulacji prawnych oraz ciągłe zmiany zasad, na jakich użytkownicy wieczyści mogą nabyć własność, spowodowane są ścieraniem się różnych koncepcji w tym zakresie.[/ramka]

[ramka][srodtytul]WARTO WIEDZIEĆ - ulgi przy przekształceniu[/srodtytul]

[b]KTO I KIEDY MOŻE LICZYĆ NA BONIFIKATĘ:[/b]

>> W decyzji o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność organ może udzielić bonifikaty na warunkach, które określane są w zarządzeniu wojewody, uchwale rady albo sejmiku.

>> Przepisy bezpośrednio określają sytuacje, w których organ zobowiązany jest udzielić bonifikaty na wniosek użytkownika wieczystego. Może na nią liczyć:

1. Osoba fizyczna, której dochód miesięczny na jednego członka rodziny nie przekracza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Może ona żądać udzielenia 90 proc. bonifikaty, jeżeli nieruchomość jest zabudowana na cele mieszkaniowe albo przeznaczona pod tego rodzaju zabudowę.

2. Osoba fizyczna, która prawo użytkowania wieczystego uzyskała przed 5 października 1990 r., oraz jej następcy prawni. Mogą żądać 50 proc. bonifikaty.

3. Jeżeli nieruchomość lub jej część jest wpisana do rejestru zabytków, opłatę obniża się o 50 proc.

>> Gmina może przyznać wyższą bonifikatę, jeżeli istnieje podstawa prawna – np. zarządzenie wojewody lub uchwała rady bądź sejmiku.

>> Jeżeli użytkownikowi wieczystemu przysługuje prawo do bonifikaty z kilku tytułów (np. z uwagi na dochód na członka rodziny i nabycie użytkowania przed 5.12.1990), stosuje się korzystniejszą bonifikatę.

>> Udzielanie bonifikat w wyżej opisanych sytuacjach zostało częściowo zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. W wyroku z 26.01.2010 r. ([link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=340619]sygn. K 9/08, Dz U z 8.02.2010, nr 21, poz. 109[/link]) Trybunał orzekł, że obligatoryjność bonifikat opisanych w pkt 1 i 2 powyżej jest niekonstytucyjna. Odnosi się to do sytuacji, gdy właścicielem nieruchomości jest jednostka samorządu terytorialnego. Trybunał nie podważył obowiązku udzielenia bonifikaty, jeżeli właścicielem jest Skarb Państwa. Zakwestionowane przepisy utracą moc obowiązującą w omawianym zakresie z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, czyli 8 sierpnia 2011 r. Wówczas organ jednostki samorządu terytorialnego nie będzie miał obowiązku udzielania bonifikaty w tych sytuacjach. Dlatego użytkownicy wieczyści nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego powinni spieszyć się ze złożeniem wniosku do 8 sierpnia 2011 r.

[srodtytul]KIEDY ZWRÓCISZ BONIFIKATĘ:[/srodtytul]

>> Zwaloryzowana bonifikata podlega zwrotowi, jeżeli osoba, na rzecz której nastąpiło przekształcenie, przed upływem pięciu lat zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż te, które stanowiły podstawę udzielenia bonifikaty.

>> Nie dotyczy to zbycia na rzecz osoby bliskiej (zstępny, wstępny, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoba przysposabiająca i przysposobiona oraz osoba, która pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspólnym pożyciu), spółdzielni mieszkaniowej w przypadku ustanowienia odrębnej własności na rzecz członków oraz właścicieli lokali, którym przekształcono udział w prawie użytkowania wieczystego w prawo własności. W szczególnie uzasadnionych przypadkach organ może odstąpić od żądania zwrotu bonifikaty za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku.

[srodtytul]KIEDY NIE ZAPŁACISZ:[/srodtytul]

>> W pewnych wypadkach za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność nie trzeba płacić.

>> Z takiego przywileju korzystają osoby zaliczające się do drugiej spośród opisanych powyżej kategorii oraz ich następcy prawni.

>> Zwolnienie dotyczy również spółdzielni mieszkaniowych i ich następców prawnych, jeżeli uzyskały one użytkowanie wieczyste w sposób opisany przy drugiej grupie osób uprawnionych.

[i]źródło: Kancelaria bnt Neupert, Zamorska & Partnerzy[/i][/ramka]

[b]Rz: Kto może się ubiegać o przekształcenie praw wieczystego użytkowania we własność?[/b]

[b]Michał Brach, aplikant radcowski, kancelaria bnt Neupert, Zamorska & Partnerzy:[/b] Nie wszyscy użytkownicy, przepisy wyróżniają kilka kategorii podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności. Określają też rodzaj nieruchomości i cel, na jaki musi być przeznaczona, aby zmiana była możliwa.

Pozostało 95% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów