55 lat temu, 10 lipca 1957 roku, w wieku 77 lat zmarł Szalom Asz.
Tekst z dodatku "Żydzi polscy"
Szalom Asz urodził się w 1880 roku w Kutnie. Wychował się w ortodoksyjnej rodzinie, co miało niebagatelny wpływ na jego wykształcenie. Ukończył jedynie cheder – rodzice nie zdecydowali się posyłać syna do świeckich szkół. Mimo to Szalom sam pracował nad swoją edukacją, a najbardziej ciekawiły go nauki humanistyczne. Skoncentrował się więc na poznawaniu literatury i na nauce języków obcych. Nie wzbudzało to aprobaty jego rodziców. Szczególnie zainteresowanie młodego poety literaturą tzw. nieżydowską i początkami chrześcijaństwa przyprawiało rodziców o ból głowy. Jednakże studia Asza nad chrześcijaństwem wprawiały w największe zakłopotanie i zdumienie lokalną gminę żydowską, której przedstawiciele postanowili wykluczyć poetę ze społeczności.
Ulubionym pisarzem Asza i niedoścignionym wzorem był Icchak Lejb Perec. W związku z tym Asz zdecydował się na tworzenie głównie w jidysz. Nie stronił jednak od pisania wierszy po polsku i hebrajsku. Czasem nawet po niemiecku.
Pierwszy zbiór opowiadań Asz opublikował już jako 10-letni chłopiec w czasopiśmie „Der Jid”. Kolejne jego utwory, głównie dramaty: „Powrót”, „Bóg zemsty”, „Kidusz Ha-szem” zostały z sukcesem zaadaptowane na scenę teatralną. Asz napisał także wiele znakomitych komedii i satyr. Niektóre z nich wystawiano jako sztuki teatralne, a inne, np. „Wuj Mojżesz”, doczekały się filmowych ekranizacji.
