Akcja rozpoczyna się w 1930 r. w Tatarstanie przemianowanym na kolejną republikę radziecką. Największe miasto w obwodzie to Kazań, zamieszkane przez licznych muzułmańskich Tatarów, których Sowieci tępili nie mniej niż prawosławie. Od 1918 r. życie tu stanowiło ciąg rekwizycji i represji, zamieniając los przymierających głodem chłopów w koszmar.
Murtaza, mąż tytułowej Zulejki, jest jednym z nich. W napadzie desperackiego szału zabija swą ostatnią krowę. Nie chce oddać jej żywcem rekwizytorom. Potem rzuci się na nich z siekierą, a 30-letni Ignatow, janczar bolszewizmu, zastrzeli go. Zulejka trafia do więzienia, a potem jako żona kułaka zostaje przesiedlona nad syberyjską rzekę Angarę.