Reklama

Zła dieta może być powodem choroby

To, jak żyjemy i jak się odżywiamy, ma związek z ryzykiem zachorowania na raka. Aby zapobiec chorobie, warto zdrowo jeść, uprawiać sport, nie palić i nie pić alkoholu

Publikacja: 29.01.2009 14:29

To, co jemy i w jakich ilościach, ma wpływ na rozwój chorób nowotworowych. – Szacuje się, że 30 proc. zgonów ma związek ze złymi nawykami żywieniowymi. Uważa się nawet, że dieta stanowi prawdopodobnie drugą po paleniu tytoniu najważniejszą przyczynę nowotworów – mówi lek. Anna Skrzypczyk, która jest w trakcie specjalizacji z onkologii klinicznej i pracuje w NZOZ Onko-Med w Olsztynie. By obniżyć ryzyko zachorowania na raka, dobrze byłoby wzbogacić menu w produkty pełnoziarniste, ryby, oliwę z oliwek, warzywa i owoce, a ograniczyć spożywanie tłuszczów i białek zwierzęcych. – Dowiedziono, że jedzenie dużych ilości warzyw i owoców może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka, zwłaszcza przełyku, żołądka, jelita grubego, trzustki. Zaleca się więc spożywanie minimum pięciu porcji owoców i warzyw dziennie, czyli minimum 400 g na dzień – dwie sztuki owoców

i 200 g warzyw – dodaje dr Anna Skrzypczyk. – Wykazano, że osoby jedzące bardzo małe ilości owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych, a jednocześnie duże ilości przetworzonego i czerwonego mięsa, częściej zapadają na raka, głównie okrężnicy, odbytnicy, ale również gruczołu krokowego – dodaje specjalistka.

[srodtytul]

Zabójczy grill[/srodtytul]

Szczególnie szkodliwe jest mięso przygotowywane na węglu drzewnym. Powstaje w nim wówczas mnóstwo rakotwórczych związków, m.in. policykliczne węglowodory aromatyczne, heterocykliczne aminy, z hemu (niebiałkowej części enzymów) uwalnia się żelazo, które może prowadzić do tworzenia się w nabłonku jelit wolnych rodników uszkadzających DNA. Niebezpieczne dla zdrowia są również azotany, azotyny i nitrozoaminy, wykorzystywane przy produkcji wędlin, parówek czy konserw. – Mięso powinno być dodatkiem do niektórych posiłków, a nie głównym składnikiem dania – radzi lekarka. Warto ograniczyć także ilość soli w potrawach oraz produktów konserwowanych za pomocą soli, ponieważ zwiększa to ryzyko zachorowania na raka żołądka oraz gardła.

Reklama
Reklama

W profilaktyce raka również ilość jedzenia ma znaczenie. Trzeba wiedzieć, że otyłość nie tylko jest przyczyną cukrzycy i chorób układu krążenia, ale sprzyja także rozwojowi nowotworów złośliwych, zwłaszcza raka jelita grubego, raka piersi (u kobiet po menopauzie), trzonu macicy, jajnika, nerki, prostaty, gruczolakoraka przełyku i części wpustowej żołądka, raka trzustki i pęcherzyka żółciowego.

[srodtytul]Regularny sport[/srodtytul]

W zaleceniach dotyczących profilaktyki chorób nowotworowych aktywność fizyczna zajmuje bardzo ważne miejsce. Regularne ćwiczenia fizyczne zmniejszają zagrożenie rozwojem raka jelita grubego, prawdopodobnie również raka piersi, trzonu macicy oraz gruczołu krokowego.

– Zaleca się co najmniej półgodzinny umiarkowany wysiłek fizyczny minimum trzy razy w tygodniu, choć lepiej byłoby częściej i – jeśli nie ma przeciwwskazań (np. ciężkie choroby układu krążenia lub oddechowego) – bardziej intensywnie – ćwiczenia powinno się wykonywać przez pięć dni w tygodniu po 45 minut – mówi dr Anna Skrzypczyk. W pierwszej kolejności warto ograniczyć siedzący tryb życia. Zamiast windy wybierać wchodzenie po schodach, jak najrzadziej używać auta, aktywnie bawić się z dziećmi i dodatkowo regularnie ćwiczyć, w miarę możliwości zwiększając czas trwania i intensywność ćwiczeń.

[srodtytul]Alkohol i tytoń[/srodtytul]

Opalanie się na słońcu lub w solarium może się przyczyniać do powstania nowotworów skóry. Przed wyjściem na słońce należy się więc chronić odpowiednią odzieżą, okularami i kremami z filtrami UV.

Reklama
Reklama

Specjaliści ostrzegają też, że alkohol zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe jamy ustnej, gardła, krtani i raka płaskonabłonkowego przełyku. Ale alkohol zwiększa także ryzyko rozwoju raka układu oddechowego, szczególnie u palących, u których ryzyko to znacznie potęguje. Wykazano także, że ta groźna używka może powodować raka piersi. – Picie nawet małych ilości alkoholu dziennie (tzn. 10 g – 0,2 l piwa/kieliszek wina/ mały kieliszek alkoholu wysokoprocentowego) przez kobiety nieco zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi w stosunku do kobiet w ogóle niepijących – mówi dr Skrzypczyk. Ryzyko wystąpienia innych nowotworów, m.in. górnego odcinka przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, wątroby, także jelita grubego, rośnie w przypadku spożywania większych ilości alkoholu (20 – 30 g dziennie). – Nie ma znaczenia, czy ktoś woli piwo, wino czy wódkę, ale to, w jakich ilościach alkohol przyjmuje. Mężczyźni powinni ograniczyć jego spożycie do dwóch porcji dziennie (20 g), a kobiety do jednej (10 g) – przestrzega lekarka.

Na nowotwór płuc narażeni są głównie palacze. Długotrwałe palenie może się także przyczynić do powstania nowotworu jelita grubego, nowotworów regionu głowy i szyi oraz układu moczowego.

[srodtytul]Badania są konieczne[/srodtytul]

Wszystkie osoby, u których w najbliższej rodzinie wystąpiło kilka nowotworów lub zdarzyło się w niej zachorowanie w młodym wieku na nowotwór, który typowo występuje w wieku średnim czy u osób starszych (m.in. rak piersi, jajnika, jelita grubego), powinny zasięgnąć porady onkologa, a w razie podejrzewania przez tego specjalistę dziedzicznego tła tych chorób – trafić do poradni genetycznej na badanie, czy są obciążone genetycznie czy też nie.

Należy unikać wszelkich infekcji i badać się, a także zaszczepić się przeciwko WZW B, zakażeniu wirusem HPV oraz wyleczyć zapalenie żołądka wywołane Helicobacter pylori. Specjaliści zalecają też szczepienie przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego.

Kultura
1 procent od smartfona dla twórców, wykonawców i producentów
Patronat Rzeczpospolitej
„Biały Kruk” – trwa nabór do konkursu dla dziennikarzy mediów lokalnych
Kultura
Unikatowa kolekcja oraz sposoby jej widzenia
Patronat Rzeczpospolitej
Trwa nabór do konkursu Dobry Wzór 2025
Kultura
Żywioły Billa Violi na niezwykłej wystawie w Toruniu
Materiał Promocyjny
Nie tylko okna. VELUX Polska inwestuje w ludzi, wspólnotę i przyszłość
Reklama
Reklama