Zła dieta może być powodem choroby

To, jak żyjemy i jak się odżywiamy, ma związek z ryzykiem zachorowania na raka. Aby zapobiec chorobie, warto zdrowo jeść, uprawiać sport, nie palić i nie pić alkoholu

Publikacja: 29.01.2009 14:29

To, co jemy i w jakich ilościach, ma wpływ na rozwój chorób nowotworowych. – Szacuje się, że 30 proc. zgonów ma związek ze złymi nawykami żywieniowymi. Uważa się nawet, że dieta stanowi prawdopodobnie drugą po paleniu tytoniu najważniejszą przyczynę nowotworów – mówi lek. Anna Skrzypczyk, która jest w trakcie specjalizacji z onkologii klinicznej i pracuje w NZOZ Onko-Med w Olsztynie. By obniżyć ryzyko zachorowania na raka, dobrze byłoby wzbogacić menu w produkty pełnoziarniste, ryby, oliwę z oliwek, warzywa i owoce, a ograniczyć spożywanie tłuszczów i białek zwierzęcych. – Dowiedziono, że jedzenie dużych ilości warzyw i owoców może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka, zwłaszcza przełyku, żołądka, jelita grubego, trzustki. Zaleca się więc spożywanie minimum pięciu porcji owoców i warzyw dziennie, czyli minimum 400 g na dzień – dwie sztuki owoców

i 200 g warzyw – dodaje dr Anna Skrzypczyk. – Wykazano, że osoby jedzące bardzo małe ilości owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych, a jednocześnie duże ilości przetworzonego i czerwonego mięsa, częściej zapadają na raka, głównie okrężnicy, odbytnicy, ale również gruczołu krokowego – dodaje specjalistka.

[srodtytul]

Zabójczy grill[/srodtytul]

Szczególnie szkodliwe jest mięso przygotowywane na węglu drzewnym. Powstaje w nim wówczas mnóstwo rakotwórczych związków, m.in. policykliczne węglowodory aromatyczne, heterocykliczne aminy, z hemu (niebiałkowej części enzymów) uwalnia się żelazo, które może prowadzić do tworzenia się w nabłonku jelit wolnych rodników uszkadzających DNA. Niebezpieczne dla zdrowia są również azotany, azotyny i nitrozoaminy, wykorzystywane przy produkcji wędlin, parówek czy konserw. – Mięso powinno być dodatkiem do niektórych posiłków, a nie głównym składnikiem dania – radzi lekarka. Warto ograniczyć także ilość soli w potrawach oraz produktów konserwowanych za pomocą soli, ponieważ zwiększa to ryzyko zachorowania na raka żołądka oraz gardła.

W profilaktyce raka również ilość jedzenia ma znaczenie. Trzeba wiedzieć, że otyłość nie tylko jest przyczyną cukrzycy i chorób układu krążenia, ale sprzyja także rozwojowi nowotworów złośliwych, zwłaszcza raka jelita grubego, raka piersi (u kobiet po menopauzie), trzonu macicy, jajnika, nerki, prostaty, gruczolakoraka przełyku i części wpustowej żołądka, raka trzustki i pęcherzyka żółciowego.

[srodtytul]Regularny sport[/srodtytul]

W zaleceniach dotyczących profilaktyki chorób nowotworowych aktywność fizyczna zajmuje bardzo ważne miejsce. Regularne ćwiczenia fizyczne zmniejszają zagrożenie rozwojem raka jelita grubego, prawdopodobnie również raka piersi, trzonu macicy oraz gruczołu krokowego.

– Zaleca się co najmniej półgodzinny umiarkowany wysiłek fizyczny minimum trzy razy w tygodniu, choć lepiej byłoby częściej i – jeśli nie ma przeciwwskazań (np. ciężkie choroby układu krążenia lub oddechowego) – bardziej intensywnie – ćwiczenia powinno się wykonywać przez pięć dni w tygodniu po 45 minut – mówi dr Anna Skrzypczyk. W pierwszej kolejności warto ograniczyć siedzący tryb życia. Zamiast windy wybierać wchodzenie po schodach, jak najrzadziej używać auta, aktywnie bawić się z dziećmi i dodatkowo regularnie ćwiczyć, w miarę możliwości zwiększając czas trwania i intensywność ćwiczeń.

[srodtytul]Alkohol i tytoń[/srodtytul]

Opalanie się na słońcu lub w solarium może się przyczyniać do powstania nowotworów skóry. Przed wyjściem na słońce należy się więc chronić odpowiednią odzieżą, okularami i kremami z filtrami UV.

Specjaliści ostrzegają też, że alkohol zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe jamy ustnej, gardła, krtani i raka płaskonabłonkowego przełyku. Ale alkohol zwiększa także ryzyko rozwoju raka układu oddechowego, szczególnie u palących, u których ryzyko to znacznie potęguje. Wykazano także, że ta groźna używka może powodować raka piersi. – Picie nawet małych ilości alkoholu dziennie (tzn. 10 g – 0,2 l piwa/kieliszek wina/ mały kieliszek alkoholu wysokoprocentowego) przez kobiety nieco zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi w stosunku do kobiet w ogóle niepijących – mówi dr Skrzypczyk. Ryzyko wystąpienia innych nowotworów, m.in. górnego odcinka przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, wątroby, także jelita grubego, rośnie w przypadku spożywania większych ilości alkoholu (20 – 30 g dziennie). – Nie ma znaczenia, czy ktoś woli piwo, wino czy wódkę, ale to, w jakich ilościach alkohol przyjmuje. Mężczyźni powinni ograniczyć jego spożycie do dwóch porcji dziennie (20 g), a kobiety do jednej (10 g) – przestrzega lekarka.

Na nowotwór płuc narażeni są głównie palacze. Długotrwałe palenie może się także przyczynić do powstania nowotworu jelita grubego, nowotworów regionu głowy i szyi oraz układu moczowego.

[srodtytul]Badania są konieczne[/srodtytul]

Wszystkie osoby, u których w najbliższej rodzinie wystąpiło kilka nowotworów lub zdarzyło się w niej zachorowanie w młodym wieku na nowotwór, który typowo występuje w wieku średnim czy u osób starszych (m.in. rak piersi, jajnika, jelita grubego), powinny zasięgnąć porady onkologa, a w razie podejrzewania przez tego specjalistę dziedzicznego tła tych chorób – trafić do poradni genetycznej na badanie, czy są obciążone genetycznie czy też nie.

Należy unikać wszelkich infekcji i badać się, a także zaszczepić się przeciwko WZW B, zakażeniu wirusem HPV oraz wyleczyć zapalenie żołądka wywołane Helicobacter pylori. Specjaliści zalecają też szczepienie przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego.

To, co jemy i w jakich ilościach, ma wpływ na rozwój chorób nowotworowych. – Szacuje się, że 30 proc. zgonów ma związek ze złymi nawykami żywieniowymi. Uważa się nawet, że dieta stanowi prawdopodobnie drugą po paleniu tytoniu najważniejszą przyczynę nowotworów – mówi lek. Anna Skrzypczyk, która jest w trakcie specjalizacji z onkologii klinicznej i pracuje w NZOZ Onko-Med w Olsztynie. By obniżyć ryzyko zachorowania na raka, dobrze byłoby wzbogacić menu w produkty pełnoziarniste, ryby, oliwę z oliwek, warzywa i owoce, a ograniczyć spożywanie tłuszczów i białek zwierzęcych. – Dowiedziono, że jedzenie dużych ilości warzyw i owoców może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka, zwłaszcza przełyku, żołądka, jelita grubego, trzustki. Zaleca się więc spożywanie minimum pięciu porcji owoców i warzyw dziennie, czyli minimum 400 g na dzień – dwie sztuki owoców

Pozostało 83% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"