W odbudowanym z katastrofalnych zniszczeń pod koniec II wojny światowej Kołobrzegu na każdym kroku spotykamy świadków przeszłości – zabytki z różnych epok. Wczesnośredniowieczne grodziska, gotycka katedra, fragmenty XV-wiecznych fortyfikacji sąsiadują z neogotyckim ratuszem czy twierdzą pruską.
Początki miasta sięgają VIII wieku. Już wtedy istniał gród słowiański zlokalizowany na terenie dzisiejszej wsi Budzistowo. W roku 1000 Kołobrzeg stał się siedzibą biskupstwa, w 1255 roku otrzymał prawa miejskie, od XIV w. należał do Hanzy. Z tamtego okresu zachowało się kilka bezcennych zabytków, pieczołowicie odrestaurowanych po wojnie, takich jak monumentalna bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wznoszona od XIII w. Także późnogotycka kamienica kupiecka – dziś jedna z siedzib Muzeum Oręża Polskiego.
Miasto, ze względu na strategiczne położenie, od początku istnienia było fortyfikowane – nadal można oglądać pozostałości średniowiecznych obwarowań: XV-wieczną basztę prochową. Wyjątkowa wartość i uroda najstarszych zabytków sprawiły, że Kołobrzeg znalazł się na kulturowo-turystycznym Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.
Uroczyste otwarcie tegorocznych obchodów EDD odbędzie się 12 września w ratuszu miejskim. W swej burzliwej historii XIV-wieczna budowla była kilkakrotnie niszczona, m.in. podczas oblężenia w 1807 roku. Charakterystyczny neogotycki gmach przypominający zamek jest jednym z kołobrzeskich symboli, a swój obecny wygląd zawdzięcza wybitnemu architektowi Karlowi Friedrichowi Schinklowi, który zachował relikty gotyckiego ratusza.
Kołobrzeg może się pochwalić wieloma militarnymi atrakcjami. Szczególne miejsce zajmuje wśród nich twierdza, której początki datowane są na 1627 rok. Przetrwały duże fragmenty nowożytnych fortyfikacji, wznoszonych od XVII do XIX wieku, a także budynki wojskowe i cywilne zaadaptowane na cele obronne w latach 1944 – 1945.
