Miód Yusifa Semiha Kaplanoglu wchodzi na ekrany polskich kin

"Miód" opowiada o odkrywaniu świata. Ale też o śmierci. Mały Yusuf mieszka z rodzicami na odludziu, w puszczy na skraju wioski. Chłopiec z trudem uczy się czytać, nie daje sobie rady w szkole. Otwiera się tylko przy ojcu, który uczy go patrzeć na naturę, zachwycać się jej pięknem. Rodzina żyje z produkcji miodu: ojciec umieszcza ule wysoko na drzewach, a kiedy pszczoły wynoszą się z okolicy, idzie za nimi, nawet w odległe miejsca. Kiedyś z jednej z takich wypraw nie wraca.

Film jest cichym zapisem ostatnich dni Yusufa z ojcem, a potem czasu oczekiwania, nadziei, rozpaczy.

[b]Trylogia Yusufa [/b]

"Miód" jest trzecią – po "Jajku" i "Mleku" – częścią bardzo osobistej trylogii Kaplanoglu. – To nie autobiografia – mówi reżyser. – Ale jest tam wiele elementów, które zaczerpnąłem z własnego życia, choćby problemy, z jakimi borykał się mały chłopiec w szkole. Relacja Yusufa z matką w "Mleku" też jest mi bliska. Bo Yusuf to ja. Moje radości, sny, moja rozpacz.

"Jajko" powstało w 2007 roku jako pierwszy odcinek trylogii. Był to film o Yusufie – właścicielu antykwariatu w Stambule, poecie, człowieku wyobcowanym i samotnym, który dostaje wiadomość o śmierci matki. Po latach wraca w rodzinne strony, konfrontuje się z tym, co w jego życiu przeminęło bezpowrotnie. Nakręcone rok później "Mleko" cofa się do młodości Yusufa. Chłopak, który chce zostać poetą, dostaje powołanie do wojska. Jego owdowiała matka próbuje ułożyć sobie życie z zawiadowcą stacji, co spotyka się z potępieniem anatolijskiej wsi. "Miód" jest opowieścią o dzieciństwie Yusufa. Cofając się w czasie, Kaplanoglu chce pokazać, jak przeszłość – czy tego chcemy czy nie – jest obecna w naszym życiu.

– Dla mnie to pytania uniwersalne i ogromnie ważne – mówi reżyser. – Co przypisuje człowieka do określonego miejsca i zawodu, co go kształtuje?

[b]Z Turcją w tle [/b]

W tej intymnej i kameralnej trylogii jest również Turcja.

– Nasz kraj zawsze był pod wpływem trzech różnych tradycji i systemów wartości – mówi mi Kaplanoglu. – Od 200 lat próbujemy się unowocześnić. Zarówno literatura z książkami Pamuka na czele, jak i sztuka turecka pokazują postacie rozdarte między naszą imperialną przeszłością, Wschodem a Zachodem. To jest przestrzeń, z której czerpiemy wszyscy: poeci, pisarze, filmowcy. Staramy się pogodzić te trzy światy, zapełnić pustkę, jaka tworzy się na ich styku.

W trylogii Kaplanoglu wyraźnie odbija się proces transformacji zachodzący w Turcji w ostatnich 20 latach.

– Stale rejestruję zderzanie się nowoczesności z tradycją – przyznaje reżyser. – W "Miodzie" dzisiejsza edukacja szkolna jest czymś zupełnie innym od naturalnego świata ojca Yusufa. W "Mleku" pokazałem, jak na tureckiej wsi zamykają się małe, rodzinne firmy, zabijane przez normy Unii Europejskiej i konkurencję na rynku. Ludzie, którzy przez lata zajmowali się produkcją mleka, muszą się przekwalifikować. Część z nich migruje do miast, osłabiają się więzy rodzinne.