Bezrobotny w Paryżu

Korespondencja z Cannes

„Cannes est Charlie", czyli „Cannes jest Charliem" – ten napis można spotkać na bulwarze Croisette i w miejscowych gazetach.

Francja jest nadal solidarna z ofiarami zamachu na satyryczny tygodnik. Nie godzi się z nienawiścią. Dostrzega bunt mniejszości wybuchający na przedmieściach. Moja paryska znajoma mówi, że gdy wsiada do metra, rozgląda się, bo nie czuje się bezpieczna. Jej przyjaciele boją się utraty pracy. I ten niepokój Francuzów widać na ekranie.

Otwierający festiwal film Emmanuelle Bercot „Głowa do góry" portretujący wychowanego przez ulicę piętnastolatka, który nieustannie wchodzi w konflikt z prawem, przypominał społeczne kino brytyjskie. Z kolei „La loi du marché" („Prawo rynku") nie powstydziliby się bracia Dardenne.

– Zarys scenariusza, minimalny budżet, skromna ekipa, zaledwie 21 dni zdjęciowych, cyfrowa kamera, naturalne światło, zero charakteryzacji – mówi reżyser Stephane ?Brizé.

Jego film to czyste życie. Podsłuchane rozmowy, Vincent Lindon otoczony naturszczykami. Niemal dokument.

Thierry traci robotę w fabryce. Ma pięćdziesiąt kilka lat, na utrzymaniu żonę i syna z porażeniem mózgowym. Mężczyzna szuka pracy, ale nikt na niego nie czeka. Kursy nic nie dają. Na rynku jest armia młodych, wykształconych ludzi, którzy znają najnowsze technologie.

Brizé opowiada o upokorzeniu. Niesie je niemal każda sytuacja. Rozmowa przez Skype'a z potencjalnym pracodawcą kończy się zdaniem: „Ma pan niewielkie szanse". Urzędniczka namawia do spieniężenia mieszkania, jedynego dobra, którego rodzina się dorobiła. Podczas próby sprzedaży mobilnego domku nabywca obniża cenę, udowadniając, że to, co Thierry tak lubił, jest mało warte.

I wreszcie nowa praca – ochroniarza w supermarkecie. W służbowym garniturze Thierry obserwuje sklepowe alejki, na monitorach wyłapuje złodziei.

Sęk w tym, że nie są to wielcy aferzyści. Nawet nie chuligani. Raczej ludzie zepchnięci na margines życia. Starszy mężczyzna, który ukradł dwie paczki mięsa za 15 euro, kasjerki przywłaszczające sobie zużyte bony rabatowe albo dopisujące punkty klientów do własnej karty lojalnościowej. Każdy z nich przeżywa własną tragedię.

„Prawo rynku" to film przejmujący. W świecie, w którym gwiazdy chodzą po festiwalowych schodach w kreacjach za kilkadziesiąt tysięcy dolarów, trzeba przypominać o tych, którym do pierwszego zostało w kieszeni kilka monet, którzy nie są w stanie zapewnić dziecku dobrej szkoły. I jedyne, czego czasem próbują, to zachowanie własnej godności.