Podstępni pożeracze energii

– Człowiek na ogół nie wie, skąd czerpana jest woda, z której korzysta w kuchni i łazience, gdzie odprowadzone są ścieki z jego pralki czy zlewozmywaka. Włączając kolejną żarówkę, nie wnika, gdzie produkowany jest prąd – twierdzi Sylwia Kozak z Towarzystwa Ekologiczno-Społecznego Wolę Być (www.proekologia.pl). – Polacy jako konsumenci często podejmują nieprzemyślane pod kątem ekologicznym decyzje, ich działania są krótkowzroczne i prowadzą do niszczenia istniejących zasobów. Rodzina powinna dokonywać wspólnych, świadomych wyborów zgodnych z ideą ekorozwoju – dodaje.

Idea ideą, ale co można zrobić na co dzień, by być choć trochę eko?

Ekolodzy zrzeszeni wokół serwisu energia.com.pl radzą przede wszystkim oszczędność. Warto zadbać o niskie rachunki za prąd, wodę i wywóz śmieci. Jak? Mało kto zdaje sobie sprawę, że najbardziej podstępnymi pożeraczami energii są w domu urządzenia pozostawione w stanie czuwania, czyli z włączonym przyciskiem stand-by. Każdy ze sprzętów, przy którym przez 24 godziny na dobę świeci mała dioda, przez 24 godziny na dobę pobiera z sieci prąd. Rekordzistką wśród nich jest drukarka komputerowa. Na tzw. czuwanie zużywa 93 proc. energii (!), a na samo drukowanie zaledwie 7 proc.

Podobnie działa ładowarka do telefonów. WWF (proekologiczna organizacja World Wildlife Fund, www.wwf.pl) podaje, że gdyby tylko połowa takich urządzeń w naszym kraju była wyłączana z sieci, w skali roku można byłoby zaoszczędzić na energii 293,2 mln zł i wyemitować do środowiska o 1 mln ton dwutlenku węgla mniej.

Z opracowania WWF wynika też, że w przeciętnym gospodarstwie domowym, które zaopatrzone jest w sprzęt AGD, RTV i zużywa energię na oświetlenie, najbardziej prądochłonna jest chłodziarko-zamrażarka (28 proc. całej energii zużywanej w gospodarstwie domowym!). Tylko nieco mniej energii potrzeba na oświetlenie i pracę drobnego sprzętu AGD oraz na kuchnię elektryczną. Za nimi plasuje się pralka. Czajnik elektryczny zużywa prawie tyle samo prądu, co telewizor, a ten z kolei niewiele ustępuje wieży CD. W tym zestawieniu najmniej prądu zjada zmywarka, kuchnia mikrofalowa oraz komputer.

By zaoszczędzić na pracy tych urządzeń, warto przy ich kupowaniu zwracać uwagę na to, by były w najwyższej klasie energetycznej (czyli od A do A++). A w czasie eksploatacji pamiętać o kilku prostych zasadach: nie stawiać lodówki w sąsiedztwie ciepłych miejsc, nie wkładać do niej ciepłego jedzenia. Namaczać ubrania, by nie robić prania wstępnego. Używać energooszczędnych żarówek (wg ostatnich wyliczeń prof. Krzysztofa Żmijewskiego z Politechniki Warszawskiej wkręcenie w Polsce 20 mln energooszczędnych żarówek pozwoliłoby zaoszczędzić tyle prądu, ile wytwarza blok elektrowni jądrowej).

Kuchnia elektryczna jest drugim po chłodziarko-zamrażarce sprzętem w domu, który kosztuje nas najwięcej (praca piekarnika i płyty elektrycznej to jedna piąta rachunku za energię). By wykorzystywać ją maksymalnie oszczędnie, należy np. gotować posiłki w małej ilości wody, dopasowywać garnek do wielkości palnika (średnica garnka powinna być o 2 cm większa od średnicy płyty grzejnej), wyłączać piekarnik lub płytę na 5 do 10 minut przed planowanym zakończeniem gotowania (temperatura i tak przez ten czas będzie utrzymywać się na tym samym poziomie). Poza tym potrawy, które wymagają dłuższego gotowania, najlepiej przygotowywać w szybkowarze (i zaoszczędzić w ten sposób ok. 40 proc. energii).

Ekolodzy z serwisu Woda (www.woda.org.pl) informują o tym, jak się sami zatruwamy, używając do mycia i prania detergentów, zwłaszcza tych silnych. – Nigdy nie spłuczesz silnego środka czyszczącego na tyle dobrze, by nie pozostał na mytej powierzchni i nie przedostawał się do twojego organizmu – przekonują. Radzą używać ziołowej pasty do zębów i naturalnych szamponów, np. brzozowego, a nie tego reklamowanego „dwa w jednym z odżywką” i też namawiają do oszczędności. – Bierz szybki prysznic zamiast kąpieli w wannie, zakręcaj kurek, gdy myjesz zęby – apelują.

Portal www.odpady.org.pl dowodzi z kolei, że z powodu niesegregowania śmieci 90 proc. odpadów na wysypiskach śmieci znajduje się tam niepotrzebnie. Mogłyby bowiem być powtórnie wykorzystane lub utylizowane. Odradza jednak np. spalanie śmieci na własną rękę.

Dużym trującym problemem dla środowiska są zużyte baterie. Te należy oddawać specjalnym firmom, które umieją wykorzystać je ponownie. Od lat zbiórkę baterii w polskich szkołach prowadzi organizacja Reba (www.reba.com.pl). Za każdy kilogram przyznaje punkty, które można później wymienić na nagrody.

Polacy żyją na kredyt nie tylko konsumpcyjny czy budowlany. Z badań pracowni 4P Research Mix dla akcji promującej energooszczędność “Dom dobrej energii” (firm Bosch, Junkers, Osram) wynika, że żyjemy również na kredyt środowiska naturalnego. 93 proc. z badanych Polaków jeśli oszczędza energię, to robi to tylko dlatego, by obniżyć rachunki. Tylko 21 proc. z nas za przyczynę oszczędzania wskazuje potrzebę ochrony środowiska. Aż 81 proc. stosuje żarówki energooszczędne, ale tylko połowa badanych wiedziała, że można ich używać do każdej oprawy. Z tego powodu aż 27 proc. polskich domów stosuje oświetleniowy miks, z czego większość uważa, że energooszczędne żarówki to te o mniejszej mocy... Blisko 40 proc. jest przekonanych, że wodę można oszczędzać poprzez ręczne zmywanie naczyń. Tymczasem to zmywarka jest produktem oszczędzającym wodę i energię.