– Nasz kraj jest na szarym końcu w kwestii wykrywalności raka i udziału w badaniach profilaktycznych. Ludzie nie chcą myśleć, że rak może ich dotyczyć – a już na pewno nie ci, u których w rodzinie nie było żadnego przypadku zachorowania na nowotwór. Polacy nadal mało wiedzą o zapobieganiu i leczeniu chorób nowotworowych. Być może kampanie edukacyjne ciągle nie trafiają do licznej grupy ludzi, która jest oporna poddawaniu się badaniom. A zmotywować ich można różnie. W niektórych krajach pacjent, opłacając składkę zdrowotną, dostaje zniżkę, pod warunkiem że regularnie uczęszcza na badania przesiewowe – wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld, konsultant w dziedzinie onkologii klinicznej w województwie warmińsko-mazurskim. – Niepokoi mnie także to, że u nas bardzo długo czeka się na wizytę u specjalisty i rozpoczęcie leczenia. W wielu ośrodkach przeprowadzających skriningi po wykryciu raka pacjentka musi czekać ponad trzy miesiące na wizytę u onkologa. Niweczy to efekt wczesnego wykrycia nowotworu – mówi Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld.
[srodtytul]Mammografia co dwa lata[/srodtytul]
Darmowe badania przesiewowe w Polsce dotyczą raka piersi, szyjki macicy, jelita grubego. Są to najczęściej występujące w społeczeństwie choroby, które wcześnie wykryte są wyleczalne. – Nie ma np. możliwości prowadzenia skriningu w kierunku mięsaków kości, bo to są choroby dość rzadkie i nie ma badania, które pomagałoby wykryć nowotwór we wczesnym stadium. Co więcej, wczesne wykrycie nie daje gwarancji stuprocentowego wyleczenia – tłumaczy konsultantka w dziedzinie onkologii klinicznej. W każdym regionie działa wojewódzki ośrodek koordynujący, który czuwa nad przebiegiem badań i informuje o nich. Można się zgłosić, by się zapisać na badania.
Od lat najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce jest rak piersi. Badania mammograficzne mają za zadanie zwiększyć odsetek wczesnych wykryć, a co za tym idzie – wyleczeń. Skriningiem objęte są kobiety w wieku 50 – 59 lat. Raz na dwa lata w każdym województwie panie mają szansę na zrobienie tego typu badań. Drugim, jeśli idzie o częstość zachorowań, nowotworem u polskich kobiet jest rak szyjki macicy. Zachorowania w skali roku obejmują około 4 tys. kobiet. Programem objęto kobiety powyżej 25. roku życia, które raz na dwa lata mogą się poddać bezbolesnemu badaniu.
Do najczęstszych nowotworów złośliwych należy również rak jelita grubego. Polska jest regionem o średniej zachorowalności. – Nasze wyniki leczenia są najgorsze w Europie. Ponad połowa przypadków rozpoznawana jest zbyt późno – dodaje dr Gruszfeld. Optymalnym sposobem w badaniach przesiewowych na wykrycie tego nowotworu jest wykonanie kolonoskopii raz na dziesięć lat. Do badań przesiewowych wytypowano osoby w wieku 50 – 65 lat bez objawów raka jelita grubego oraz osoby w wieku 40 – 49 lat bez objawów raka mające krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano ten typ raka przed 60. rokiem życia.
