Słowniczek cukrzyka

[srodtytul]Analogi insuliny[/srodtytul]

Cząsteczki podobne do insuliny ludzkiej powstałe w wyniku modyfikacji struktury insuliny na drodze inżynierii genetycznej. Ostatnio pojawiły się wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa stosowania jednego z długo działających analogów.

[srodtytul]BMI[/srodtytul]

Body Mass Index (kg/m2) – wskaźnik masy ciała określający stosunek między masą ciała a wzrostem, wyliczany jako stosunek masy ciała (w kg) do wzrostu podniesionego do kwadratu (w m2); prawidłowe wartości BMI mieszczą się w zakresie 18 – 25 kg/m2, jeżeli są w przedziale 25 – 30 kg/m2, oznacza to nadwagę, jeśli przekraczają 30 kg/m2, mówimy o otyłości.

[srodtytul]Cholesterol[/srodtytul]

Substancja organiczna, której podwyższone stężenie we krwi przyczynia się do odkładania złogów w ścianach naczyń krwionośnych i tym samym do powstania miażdżycy.

[srodtytul]Cukrzyca[/srodtytul]

DM – diabetes mellitus, przewlekła choroba metaboliczna, charakteryzuje się brakiem wydzielania insuliny (typ 1) lub osłabionym jej działaniem (typ 2).

[srodtytul]Cukrzyca typu 1[/srodtytul]

Jest spowodowana bezwzględnym brakiem insuliny. Występuje głównie u osób młodych, szczupłych. W leczeniu stosuje się dietę i insulinę.

[srodtytul]Cukrzyca typu 2[/srodtytul]

Najczęściej występująca postać cukrzycy (ponad 90 proc. przypadków), częstość występowania zwiększa się wraz z wiekiem, najczęściej u otyłych; obserwuje się częstsze występowanie rodzinne; u jej podstaw leży oporność tkanek obwodowych na insulinę.

Leczenie polega na stosowaniu diety, odpowiedniego wysiłku fizycznego, leków doustnych i insuliny.

[srodtytul]Dieta[/srodtytul]

Niezależnie od typu cukrzycy właściwe odżywianie się jest jednym z najważniejszych sposobów leczenia. Zagrożenie cukrzycą wzrasta przy długotrwałym spożywaniu nadmiernych w stosunku do potrzeb ilości pożywienia, u osób z nadwagą i otyłych.

[srodtytul]Glikemia[/srodtytul]

Określa poziom glukozy we krwi. Oznacza się ją na czczo i po posiłku (dwie godziny).

[srodtytul]Glukagon[/srodtytul]

Hormon wytwarzany w komórkach alfa trzustki o działaniu przeciwnym do insuliny, podwyższający poziom cukru we krwi.

[srodtytul]Glukoza[/srodtytul]

Jest cukrem prostym. Głównym jej źródłem jest pożywienie. Jest produkowana również w wątrobie i stanowi podstawowy materiał energetyczny oraz substrat, z którego powstają inne substancje w cyklach metabolicznych.

[srodtytul]Hemoglobina glikowana[/srodtytul]

Poziom hemoglobiny glikowanej określa stopień wyrównania cukrzycy w ciągu dwóch – trzech miesięcy poprzedzających badanie i koreluje ze średnią glikemią oznaczaną w tym czasie.

[srodtytul]Hipoglikemia[/srodtytul]

Oznacza obniżony w stosunku do prawidłowego poziom cukru we krwi.

[srodtytul]Hiperglikemia[/srodtytul]

Oznacza podwyższony w stosunku do prawidłowego poziom cukru we krwi.

[srodtytul]Indeks glikemiczny[/srodtytul]

Inaczej wskaźnik glikemiczny, wskaźnik klasyfikujący pokarmy, które zawierają węglowodany, w zależności od ich zdolności do podwyższania poziomu cukru we krwi (pokarmy o wysokim – powyżej 50, i niskim – poniżej 50 wskaźniku); wartość indeksu dla glukozy wynosi 100, inne produkty: gotowane ziemniaki – 95, białe pieczywo – 85, pieczywo ciemne pełnoziarniste – 45, zielona sałata – 12.

[srodtytul]Insulina ludzka[/srodtytul]

Substancja organiczna, hormon produkowany przez komórki beta trzustki człowieka o silnym działaniu metabolicznym. Brak działania insuliny (bezwzględny brak, nieprawidłowa budowa cząsteczki, oporność tkanek na jej działanie) powoduje cukrzycę.

[srodtytul]Insulina ludzka rekombinowana[/srodtytul]