Uwaga! Niebezpieczna książka

Obłęd '44

,

Piotr Zychowicz,

Rebis

To lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce próbować zrozumieć najnowszą historię Polski i brutalne reguły, którymi rządzi się świat globalnej polityki.

Największe polemiki książka ta wzbudziła jeszcze zanim się ukazała, a większość przeciwników recenzowała ją, nie przeczytawszy choćby strony. Zychowicz bynajmniej nie napisał niczego nowego, nie dotarł do żadnych tajnych dokumentów, zwyczajnie przeczytał ze zrozumieniem rozrzucone lub przemilczane wypowiedzi sprzed kilkudziesięciu lat i opatrzył komentarzem. Jego książka jest jednak sporym wydarzeniem i młodemu autorowi należą się brawa za odwagę. Dzięki niemu wiedza dostępna dla moli książkowych i dziennikarzy historycznych trafi pod strzechy. Krytykowana, odsądzana od czci i wiary, ale jednak trafi.

Argumenty jego oponentów nie odnoszą się do innej interpretacji faktów czy cytowanych przez Zychowicza dokumentów, ale jedynie do ogólnych przesłanek. Spór o sens i usprawiedliwienie powstania sprowadza się do dywagacji o jego rzekomym historycznym znaczeniu dla świadomości narodowej Polaków i tego, że dzięki temu zrywowi Józef Stalin poniechał planów uczynienia z Polski sowieckiej republiki.

Prawda jest jednak inna. Najpierw optymistyczna wersja: „Powstanie Warszawskie nie było aktem dojrzałej męskości: było aktem zniecierpliwienia, młodzieńczej niepowściągliwości. I dlatego przyniosło szkodę podstawowemu aksjomatowi patriotyzmu, jakim jest istnienie narodu ponad wszystko. Walka o honor kosztem 30 proc. polskiego potencjału kulturalnego i gospodarczego była poniekąd aktem psychicznego egoizmu, krótkowzroczności, nieopanowania i – nieprzemyślenia" – pisał już we wrześniu 1945 r. Stefan Kisielewski, legendarny konserwatywny publicysta, który przez ponad cztery dekady uczył Polaków zdrowego rozsądku.