Remont wieży zegarowej na Wawelu po ponad stu latach

Do 2025 roku potrwa remont najwyższego zabytku w centrum Krakowa, czyli wieży zegarowej na Wawelu.

Aktualizacja: 29.06.2023 06:34 Publikacja: 29.06.2023 03:00

Widok na Zamek Królewski na Wawelu

Widok na Zamek Królewski na Wawelu

Foto: PAP/Stanisław Rozpędzik

Jak podał Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, specjaliści dotarli właśnie do więźby pod blaszanym hełmem wieży. I uznali, że pilnej wymiany wymaga główna, pięciometrowa belka, na której opiera się konstrukcja więźby.

Zdaniem przedstawiciela SKOZK jej wymiana będzie bardzo złożona pod względem logistycznym z powodu trudnego dostępu dla ekip konserwatorskich i budowlanych, bo „na najwyższe poziomy wieży można dostać się jedynie wielokrotnie zakręcającymi, stromymi schodami o szerokości zwykłej drabiny i zbliżonej konstrukcji”. Zdaniem specjalistów wymienić trzeba jeszcze przynajmniej jedną, krótszą belkę, do której zamontowany był gong zegara.

Pod koniec maja wydzwaniający kwadranse dzwon tej wieży zamilkł, bo on też będzie konserwowany. Cymbał kwadransowy został zdjęty z drewnianej konstrukcji nośnej wieży. Zostanie on oczyszczony i przebadany, restaurację przejdzie też młot uderzający w cymbał, a także mechanizm napędzającego go zegara. Dzwon kwadransowy katedry znajduje się na wieży od 1681 r. Wcześniej precyzyjne ustalenie czasu możliwe było tylko, gdy zegar wybijał pełne godziny, bo tarcza zegara wyposażona jest w jedną wskazówkę. Na dzwonie znajduje się łacińska inskrypcja z Ewangelii według św. Mateusza „Czuwajcie, bo nie znacie dnia ani godziny” oraz data odlania. Pozbawiony jest on serca, a dźwięk wydobywany jest przez uderzenia młotka, połączonego metalową liną z mechanizmem zegara. Na niższym poziomie wieży wisi jeszcze jeden cymbał, od 1519 r. nieprzerwanie wybijający pełne godziny. On też będzie odnawiany.

Czytaj więcej

Mikrokamienica w Krakowie najpiękniejszym domem w Polsce. Jest jak kameleon

Wieża zegarowa katedry wawelskiej była wznoszona od czasów Kazimierza Wielkiego, finalnie powstała w 1522 r. Uzyskała obecny wygląd w XVIII wieku dzięki charakterystycznemu hełmowi. Renowacja wieży zakłada zabezpieczenie i pozostawienie jak największych fragmentów obecnych blach, które mimo wielu napraw pochodzą w większości z epoki baroku. Wstawki ze współczesnej blachy mają zostać zamontowane w zakamarkach niewidocznych dla postronnego obserwatora.

Konserwacja wieży jest realizowana w ramach projektu Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Roboty powinny zakończyć się w 2025 r. Koszt prac wynosi 7,5 mln zł, z czego 5,9 mln zł pokryje SKOZK. Pozostałe środki zapewni parafia wawelska. Ostatnie poważne prace konserwatorskie wieży zegarowej odbywały się na przełomie XIX i XX w.

Jak podał Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, specjaliści dotarli właśnie do więźby pod blaszanym hełmem wieży. I uznali, że pilnej wymiany wymaga główna, pięciometrowa belka, na której opiera się konstrukcja więźby.

Zdaniem przedstawiciela SKOZK jej wymiana będzie bardzo złożona pod względem logistycznym z powodu trudnego dostępu dla ekip konserwatorskich i budowlanych, bo „na najwyższe poziomy wieży można dostać się jedynie wielokrotnie zakręcającymi, stromymi schodami o szerokości zwykłej drabiny i zbliżonej konstrukcji”. Zdaniem specjalistów wymienić trzeba jeszcze przynajmniej jedną, krótszą belkę, do której zamontowany był gong zegara.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kraj
Kolejne ludzkie szczątki na terenie jednostki wojskowej w Rembertowie
Kraj
Załamanie pogody w weekend. Miejscami burze i grad
sądownictwo
Sąd Najwyższy ratuje Ewę Wrzosek. Prokurator może bezkarnie wynosić informacje ze śledztwa
Kraj
Znaleziono szczątki kilkudziesięciu osób. To ofiary zbrodni niemieckich
Kraj
Ćwiek-Świdecka: Nauczyciele pytają MEN, po co ta cała hucpa z prekonsultacjami?