Polscy śledczy żądają zwrotu dowodów w sprawie smoleńskiej

– Ponowimy w nim żądanie przekazania nam obu tych dowodów rzeczowych. Ewentualnie wypożyczenia nam czarnych skrzynek lub umożliwienia, by na miejscu mogli je zbadać polscy biegli – potwierdza „Rz” Mateusz Martyniuk, rzecznik prokuratora generalnego. Wcześniej był już taki wniosek, ale Międzypaństwowy Komitet Lotniczy (MAK), w którego dyspozycji był wrak i rejestratory, odmówił.

Jest też rozstrzygnięcie innej istotnej kwestii. „Rz” dowiedziała się, że zeznania rosyjskich kontrolerów z kwietnia 2010 r., które rosyjska prokuratura uznała za niedopuszczalne, w polskim śledztwie mogą być materiałem dowodowym. Taką opinię wyraził prokurator generalny Andrzej Seremet w piśmie, które dotarło w piątek do Naczelnej Prokuratury Wojskowej. – Na poparcie swojego zdania prokurator Seremet przywołał liczne orzeczenia Sądu Najwyższego w podobnych sprawach – dodaje Martyniuk.

[wyimek]Polacy ponowią żądanie zwrotu od Rosjan wraku i czarnych skrzynek.[/wyimek]

Chodzi o ważne dla śledztwa zeznania Pawła Plusnina i Wiktora Ryżenki – rosyjskich kontrolerów z wieży lotniska, którzy sprowadzali Tu-154. W protokołach ich przesłuchań z kwietnia były sprzeczności, więc rosyjscy śledczy je unieważnili i zasugerowali, by brać pod uwagę zeznania z sierpnia. Z tych nowych rozbieżności zostały usunięte.

Decyzja wzburzyła bliskich ofiar i wywołała wątpliwości Seremeta. Teraz nasi śledczy będą musieli wcześniejsze zeznania traktować jako pełnoprawny dowód. Zadowolony jest z tego mecenas Piotr Pszczółkowski, jeden z pełnomocników rodziny Lecha Kaczyńskiego. – Cieszę się, że polscy prokuratorzy będą prowadzili śledztwo zgodnie z polskim prawem, a nie prawem Federacji Rosyjskiej – mówi „Rz”.

– Uznanie, że pierwotne zeznania kontrolerów są nieważne od początku, było błędne – zaznacza mec. Rafał Rogalski, pełnomocnik kilku rodzin ofiar. Portal Wirtualna Polska cytuje jego wypowiedź: „nie ma kategorycznych dowodów, że mgła była naturalna i nie została rozpylona przez Rosjan”.

Nie milkną natomiast głosy krytyki ze strony polskich polityków po opublikowaniu w środę raportu MAK, w którym całą winą za tragedię została obarczona załoga polskiego samolotu. Polityków oburza głównie pominięcie roli rosyjskich kontrolerów, w których działaniach MAK nie dostrzegł błędów.[wyimek]

Gdyby Rosjanie nie oddali czarnych skrzynek, śledczy chcą, by chociaż mogli je zbadać polscy biegli [/wyimek]

Edmund Klich, były polski akredytowany przy MAK, uważa, że Plusnin i Ryżenko działali pod presją przełożonych i popełnili błędy. Płk Klich wymienia je w swoich uwagach do raportu MAK (do dokumentu przygotowanego przez Klicha dotarł TVN 24). Jego zdaniem ktoś polecił kontrolerom, by sprowadzali samolot na smoleńskie lotnisko. Na naciski wskazuje treść rozmów z 10 kwietnia. Klich cytuje słowa Plusnina: „No tak powiedzieli, cholera, sprowadzać na razie”. To wymiana zdań z Moskwą na siedem – dziesięć minut przed katastrofą.

O naciskach na kontrolerów świadczą też słowa, jakie siedem minut przed tragedią wypowiedział płk Nikołaj Krasnokutski z jednostki w Twerze ściągnięty do Smoleńska: „Towarzyszu generale, do trawersu podchodzi. Wszystko włączone, i reflektory na dzień, wszystko włączone”. Klich chce ustalenia, kim był tajemniczy generał. – Sytuacja w wieży pod względem psychologicznym była identyczna jak w polskim samolocie – mówi „Rz” płk Klich. W swoich uwagach wskazuje też, że kontroler zbyt późno podał komendę „horyzont” (padła, gdy samolot był ok. 10 metrów nad ziemią). – Pilot już nie miał możliwości jej wykonać – zaznacza Klich.

Jak mówiła rzeczniczka MSWiA Małgorzata Woźniak, Polska wielokrotnie występowała do strony rosyjskiej o kopie nagrań z wieży kontrolnej, ale ich nie otrzymała, przekazano tylko stenogramy. Szef resortu Jerzy Miller, kierujący polską komisją, która bada katastrofę, powiedział, że ma nagrania z innych źródeł i je opublikuje. Natomiast płk Klich mówił, że nagrania z wieży Rosjanie przekazali stronie polskiej jeszcze w kwietniu.